Τα πολιτικά πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν το 2016

Το 2016 αποτέλεσε ακόμα μια πολιτικά έντονη χρονιά για την χώρα. Τόσο οι διεθνείς εξελίξεις, όσο και η κατάσταση της οικονομίας στην Ελλάδα, προκάλεσαν δυνατές συγκρούσεις, ανοιχτές αντιπαραθέσεις, ενώ κάποιοι  «πλήρωσαν το τίμημα» της εφαρμογής των πολιτικών τους επιλογών.

Ανάμεσα στα πρόσωπα που συζητήθηκαν ήταν εκείνα του Νίκου Παππά, κυρίως, για το θέμα των τηλεοπτικών αδειών που απασχόλησε και συνεχίζει να απασχολεί την κοινή γνώμη, του Νίκου Φίλη, που απομακρύνθηκε από την κυβέρνηση μετά και τη διαφωνία του με την Εκκλησία για τη διδασκαλία των θρησκευτικών, ενώ το ενδιαφέρον μονοπωλεί ύστερα από τον ανασχηματισμό του Νοεμβρίου, η νεοεισαχθείσα στην κυβέρνηση, Έφη Αχτσιόγλου αλλά και ο προκάτοχός της, Γιώργος Κατρούγκαλος. Η ανάδειξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας και η ήττα του Βαγγέλη Μεϊμαράκη έφεραν μια νέα τάξη πραγμάτων στους κόλπους της αντιπολίτευσης. Οι «εκκεντρικές» προσωπικότητες των Παύλου Πολάκη και Βασίλη Λεβέντη, έγραψαν… πολλάκις, τους τίτλους και τέλος, ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, όπως είναι φυσικό, βρέθηκε στο προσκήνιο των εξελίξεων.

Ας δούμε αναλυτικά, τα πολιτικά πρόσωπα της χρονιάς, που κέντρισαν το ενδιαφέρον το 2016.

Νίκος Φίλης 

O πρώην υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Νίκος Φίλης, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων όταν μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή, δήλωσε ότι «δεν υπήρξε γενοκτονία των Ποντίων, σύμφωνα με την αυστηρά επιστημονική έννοια του όρου, αλλά αιματηρή εθνοκάθαρση». Στη συνέχεια της θητείας του, συνέχισε να απασχολεί, όταν προχώρησε σε αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, μειώνοντας τις διδακτικές ώρες, αφαιρώντας τα Αρχαία Ελληνικά από τα εξεταστέα μαθήματα, ενώ απασχόλησε τα ΜΜΕ, όταν αποκαλύφθηκε ότι ο ίδιος δεν έχει αποφοιτήσει από τη Νομική Σχολή και ήθελε να καταργήσει τη διάταξη του νόμου Διαμαντοπούλου που έθετε όριο φοίτησης στα ΤΕΙ και ΑΕΙ της χώρας, επαναφέροντας, ουσιαστικά, τους «αιώνιους φοιτητές».

Ο Νίκος Φίλης είχε την αμέριστη στήριξη του πρωθυπουργού και της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι που τέθηκε το θέμα της διδασκαλίας ή μη των θρησκευτικών στα σχολεία. Η εκκλησία αντέδρασε άμεσα με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο σε δημόσιες δηλώσεις του να χαρακτηρίζει «απαράδεκτα και επικίνδυνα» τα νέα Προγράμματα Σπουδών για τα Θρησκευτικά και να απευθύνει έκκληση προς τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να σταματήσει όλη αυτή την προσπάθεια.

Η κυβέρνηση εξακολούθησε να στηρίζει τον Νίκο Φίλη μέχρι που ο κυβερνητικός εταίρος, Πάνος Καμμένος, συναντήθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο και τον διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται να ισχύσει τίποτα από αυτά που προτείνει ο υπουργός. Ύστερα, ο πρωθυπουργός δέχτηκε στο Μέγαρο Μαξίμου τους εκπροσώπους της εκκλησίας σε μια συνάντηση κεκλεισμένων των θυρών που είχε ως αποτέλεσμα την ακύρωση της πρότασης Φίλη για τα Θρησκευτικά, ενώ στον ανασχηματισμό του Νοεμβρίου ο υπουργός Παιδείας, που στο μεταξύ είχε εκλεγεί πρώτος στην ψηφοφορία των εσωκομματικών εκλογών του ΣΥΡΙΖΑ, απομακρύνθηκε από τη θέση του.

Κυριάκος Μητσοτάκης

Όταν τον Σεπτέμβριο του 2015 ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε υποψηφιότητα για την αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας, θεωρήθηκε από πολλούς ως το «outsider» με την εκλογή του να συγκεντρώνει λίγες πιθανότητες.

Τελικά στις 10 Ιανουαρίου, εξελέγη στον δεύτερο γύρο, ένατος Πρόεδρος της ΝΔ, ανατρέποντας όλα τα προγνωστικά που στον πρώτο γύρο τον ήθελαν τρίτο και στον δεύτερο “έδειχναν” νίκη Μεϊμαράκη. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την πρώτη στιγμή της τοποθέτησής του, έκανε άνοιγμα σε νέα πρόσωπα αλλά και σε πολιτικούς που δεν τον στήριξαν προεκλογικά ή ανήκουν σε άλλη «φυλή» της ΝΔ.

Επανίδρυσε την ΟΝΝΕΔ, μετά το σκάνδαλο στις εσωκομματικές εκλογές της παράταξης, έχει προχωρήσει ήδη σε έναν ανασχηματισμό και στην πολιτική του ατζέντα το θέμα της διενέργειας εθνικών εκλογών είναι προτεραιότητα. Σε όλες τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται μπροστά από τον ΣΥΡΙΖΑ με διψήφια διαφορά και ο Κυριάκος Μητσοτάκης θεωρείται καταλληλότερος για πρωθυπουργός έναντι του Αλέξη Τσίπρα.

Γιώργος Κατρούγκαλος

Ο Γιώργος Κατρούγκαλος είναι από τις 5 Νοεμβρίου, αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών και αρμόδιος για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις. Ωστόσο, απασχόλησε τον δημόσιο διάλογο για το έργο του, ως Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης από τις 23 Σεπτεμβρίου 2015 και την επανεκλογή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Ο Γιώργος Κατρούγκαλος, κλήθηκε να διαπραγματευτεί με τους Θεσμούς, το πολυπαθές ασφαλιστικό σύστημα και τα εργασιακά.

Μεταξύ άλλων, κατά τη διάρκεια της θητείας του, εφαρμόστηκαν αλλεπάλληλες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, αυξήθηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές, μειώθηκε το ΕΚΑΣ και καταργήθηκαν τα επιδόματα, έγιναν συζητήσεις για τον υποκατώτατο μισθό, για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τις ομαδικές απολύσεις.

Την ίδια ώρα, ο ίδιος επέμενε ότι το 90% των συνταξιούχων δεν θα έβλεπε μείωση στις συντάξεις και ότι, μάλιστα, κάποιοι θα είχαν και αύξηση. Μετά τη θύελλα που ξέσπασε, έστειλε επιστολές στους συνταξιούχους όπου εξηγούσε τα περί επαναϋπολογισμού των αποδοχών τους. Στον ανασχηματισμό, τοποθετήθηκε στο ΥΠΕΞ παραδίδοντας τη σκυτάλη του υπουργείου Εργασίας στην μέχρι τότε άγνωστη αλλά στενή του συνεργάτη, Έφη Αχτσιόγλου.

Έφη Αχτσιόγλου

Το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Εργασίας ανέλαβε, μετά τον ανασχηματισμό του Νοεμβρίου, η εξωβουλευτική, 31χρονη δικηγόρος Έφη Αχτσιόγλου. Πρόκειται για στενή συνεργάτη του Γιώργου Κατρούγκαλου που είχε χαρακτηριστεί ως η κινητήριος δύναμη του υπουργείου Εργασίας, αφού εκτός από διευθύντρια του υπουργικού γραφείου του υπουργού ήταν  και επικεφαλής της ομάδας διαπραγμάτευσης με τους δανειστές στο δύσκολο κομμάτι των συζητήσεων για τα εργασιακά.

Ως υπουργός, ανέλαβε την «καυτή πατάτα» των σκληρών συζητήσεων με τους θεσμούς για τις συντάξεις, τις ομαδικές απολύσεις και συλλογικές διαπραγματεύσεις, ενώ βρίσκεται αντιμέτωπη με τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας, την αδήλωτη εργασία και τις υπόλοιπες παθογένειες που άπτονται των αρμοδιοτήτων της.  Κυβερνητικοί κύκλοι διαρρέουν ότι πρόκειται για την «Βελκουλέσκου της Ελλάδας», στην οποία ο πρωθυπουργός έχει απόλυτη εμπιστοσύνη.

Βαγγέλης Μεϊμαράκης

Τον Σεπτέμβριο του 2015, μετά τις εθνικές εκλογές και τη δεύτερη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, έθεσε υποψηφιότητα για την αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας παραμένοντας προσωρινός πρόεδρός της.  Στις 23 Νοεμβρίου 2015, μια ημέρα μετά την αναβολή του Α΄ Γύρου των εσωκομματικών εκλογών, λόγω σοβαρών προβλημάτων στη διενέργεια της εκλογικής διαδικασίας που θεωρήθηκε από πολλούς “φιάσκο”  παραιτήθηκε από την προσωρινή ηγεσία της ΝΔ.

Στον επαναληπτικό Α΄ Γύρο που διεξήχθη στις 15 Δεκεμβρίου 2015, βγήκε πρώτος σε ψήφους, με ποσοστό 39,80% αλλά στον Β΄ Γύρο, τον Ιανουάριο του έτους που εκπνέει,  βγήκε δεύτερος, πίσω από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αποτέλεσμα που έφερε τα πάνω- κάτω εντός και εκτός ΝΔ.

Η απρόσμενη ήττα του Βαγγέλη Μεϊμαράκη, θεωρήθηκε ότι έστειλε πολλαπλά πολιτικά μηνύματα και στα εσωτερικά του κόμματος καθώς μεταφράστηκε ως «χτύπημα» κατά του καραμανλικού μπλοκ.

Το Μέγαρο Μαξίμου, εκτιμήθηκε ότι εξεπλάγην, επίσης, από την ήττα του πρώην προέδρου της ΝΔ. Αξίζει να σημειωθεί ότι, κατά την προεκλογική περίοδο του καλοκαιριού του 2015,  Βαγγέλης Μεϊμαράκης και Αλέξης Τσίπρας είχαν παραδεχτεί ότι υπάρχει αμοιβαία συμπάθεια σε προσωπικό επίπεδο μεταξύ τους.

Νίκος Παππάς

Ο Νίκος Παππάς, στενός φίλος και συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα, ως Υπουργός Επικρατείας κατέθεσε νομοσχέδιο για την επανίδρυση της ΕΡΤ, ενώ επικεντρώθηκε στην «εκκαθάριση» του τηλεοπτικού τοπίου με την την αδειοδότηση των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών πανελλήνιας εμβέλειας, τα οποία λειτουργούσαν υπό ασαφές νομικό καθεστώς.

Με νόμο που έφερε στην Βουλή και ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο του 2016, αρμόδιος ορίζονταν ο ίδιος ως ο υπουργός Επικρατείας και ο αριθμός των καναλιών εθνικής εμβέλειας περιοριζόταν σε τέσσερα. Ο γνωστός και ως “νόμος Παππά” προέβλεπε διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες, ο οποίος διεξήχθη τον Αύγουστο του 2016 και ολοκληρώθηκε με την ανάδειξη τεσσάρων υπερθεματιστών.

Βάσει των αποτελεσμάτων, οι τηλεοπτικοί σταθμοί Alpha, Star και Εpsilon έμεναν εκτός, με τους ιδιοκτήτες καναλιών και τους εργαζομένους του κλάδου να διαμαρτύρονται  για την αντισυνταγματικότητα του νόμου. Ο Νίκος Παππάς επέμενε ότι οι άδειες πρέπει να είναι τέσσερεις και ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί απρόσκοπτα. Το Συμβούλιο της Επικρατείας μετά από αρκετές συνεδριάσεις και διαφωνίες, απεφάνθη ότι ο νόμος είναι όντως αντισυνταγματικός και η κυβέρνηση άρχισε να υποχωρεί.

Τελικά, μετά από σφοδρές αντιπαραθέσεις με την αντιπολίτευση, ο νόμος δεν τέθηκε σε εφαρμογή, επανασυστάθηκε το ΕΣΡ, οι υπερθεματιστές που κέρδισαν το διαγωνισμό  (παλαιοί και νέοι) ζητούν πίσω τα χρήματα που κατέβαλλαν ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή, τα ήδη υπάρχοντα, μη αδειοτημένα κανάλια λειτουργούν κανονικά, οι δυο νέοι τηλεοπτικοί σταθμοί (των Σαββίδη και Μαρινάκη) έχουν παγώσει τα σχέδιά τους μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο, αλλά ο Νίκος Παππάς θεωρεί επιτυχημένη την όλη διαδικασία και η κυβέρνηση φαίνεται να έχει την ίδια άποψη αφού στον ανασχηματισμό του Νοεμβρίου, όρισε τον Νίκο Παππά ως υπουργό  Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης.

Παύλος Πολάκης

Ο Παύλος Πολάκης, ήταν  Υφυπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης της Ελλάδας στην πρώτη κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα και από τις 23 Σεπτεμβρίου 2015, είναι Αναπληρωτής Υπουργός Υγείας.

Τη χρονιά που πέρασε απασχόλησε ιδιαίτερα την κοινή γνώμη, όχι τόσο για το έργο του στο υπουργείο Υγείας, αλλά για τις εν γένει προκλητικές δηλώσεις του. Δεν έχει παραλείψει να τα βάλει με τους δημοσιογράφους χρησιμοποιώντας ένα πλούσιο λεξιλόγιο με άκομψους χαρακτηρισμούς, έχει αντιπαρατεθεί στη Βουλή, πολλάκις, με τους βουλευτές της αντιπολίτευσης ενώ η κόντρα του με τον υπουργό Υγείας της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, Άδωνι Γεωργιάδη, έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο.

Ο ίδιος, έχει λογομαχήσει με αγανακτισμένους πολίτες, εξαπέλυσε τα πυρά του κατά της Δικαιοσύνης, μιλώντας για «παραδικαστικά κυκλώματα» ενώ του ασκήθηκε σκληρή κριτική και σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος του, για τον διαγωνισμό του ΚΕΕΛΠΝΟ που αφορούσε προσλήψεις στα νοσοκομεία.

Βασίλης Λεβέντης

Όταν το κόμμα του Βασίλη Λεβέντη κατάφερε να μπει στη Βουλή, το 2015, πολλοί μίλησαν για την παραδοξότητα που επικρατεί στη εγχώρια πολιτική σκηνή. Ο ίδιος ο Βασίλης Λεβέντης, ο οποίος έχει μακρά ενασχόληση με τα κοινά (μάλιστα υπήρξε και ένα από τα ιδρυτικά μέλη του ΠΑΣΟΚ) έχει τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας για αρκετούς λόγους. Κατάφερε πολλές φορές να «θολώσει τα νερά» για τη σχέση που έχει με τον πρωθυπουργό καθώς τη μια μέρα ασκούσε κριτική εναντίον του αποκαλώντας τον μέχρι και «βλάκα» από τα έδρανα της Βουλής και την άλλη στιγμή προχωρούσε σε συνομιλίες μαζί του, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ίσως το κόμμα του στηρίξει τον ΣΥΡΙΖΑ.

Τους τελευταίους οκτώ μήνες, μιλά διαρκώς για τη δημιουργία οικουμενικής κυβέρνησης, παραβλέποντας τις αγεφύρωτες διαφορές μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, έχει δηλώσει ότι προεκλογικά  του ζητήθηκε να χρηματίσει εταιρεία δημοσκοπήσεων για να δοθεί στην Ένωση Κεντρώων ποσοστό 8% στην πρόθεση ψήφου, αναφέρεται συχνά σε θεωρίες συνωμοσίας, κάνει παράπονα στον Αλέξη Τσίπρα όταν δεν τον προσκαλεί στα επίσημα δείπνα στο Μέγαρο Μαξίμου (δεν έλαβε πρόσκληση για το δείπνο με τον Ομπάμα).

Μια από τις φράσεις του που θα αφήσει εποχή είναι όταν οι δημοσιογράφοι τον ρώτησαν πως βλέπει το Brexit και τις επιπτώσεις του στη Μεγάλη Βρετανία και την Ευρώπη και εκείνος απάντησε «Να προσπαθήσει ο Τσίπρας να δοθεί δεύτερη ευκαιρία στους Εγγλέζους να διορθώσουν το λάθος»!

Αλέξης Τσίπρας

Ο Έλληνας πρωθυπουργός, κλήθηκε εντός του 2016 να διαχειριστεί κρίσεις σε πολλαπλά μέτωπα. Ψηφίζοντας και εφαρμόζοντας τους αυστηρούς όρους του τρίτου μνημονίου, η κυβέρνησή του, βρίσκεται υπό συνεχείς αξιολογήσεις από τους Θεσμούς, η οικονομία της χώρας είναι για έκτη συνεχή χρονιά σε ύφεση, η ανεργία καλπάζει, επιβάλλονται περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, η υψηλή άμεση και έμμεση φορολογία έχει εξαντλήσει πολίτες και επαγγελματίες, τα λουκέτα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και τις μεγάλες αλυσίδες προκάλεσαν ντόμινο σοβαρών προβλημάτων σε όλους τομείς, ενώ η προσφυγική κρίση και η ανάγκη για ανθρωπιστική βοήθεια από τη χώρα,  πρόσθεσε ένα ακόμη μεγάλο βάρος στην ήδη δυσμενή κατάσταση.

Ο Αλέξης Τσίπρας, προσήλθε σε Eurogroup, Συνόδους Κορυφής και συναντήσεις με ομολόγους του και αξιωματούχους από όλον τον κόσμο, υποδέχτηκε στο Μέγαρο Μαξίμου σημαίνουσες προσωπικότητες της διεθνούς πολιτικής σκηνής –και όχι μόνο: χαρακτηριστική ήταν η συνάντησή του με την Αντζελίνα Ζολί-.  Βρέθηκε αντιμέτωπος τόσο με την πολιτική λιτότητας και τη σκληρή στάση της Γερμανίας, των τεχνοκρατών της Ευρώπης και του ΔΝΤ, αλλά και με «σεισμούς» στο εσωτερικό και την παράταξή του.

Στη ΔΕΘ, εμφανίστηκε πιο προσγειωμένος, υποσχέθηκε πολύ λιγότερα αλλά δεν παρέλειψε να τονίσει ότι δεν πρόκειται να πάει σε εκλογές. Στο πρώτο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ μετά την επανεκλογή του, προσπάθησε να διατηρήσει ενωτικό πνεύμα και στη συνέχεια, στις 5 Νοεμβρίου, προχώρησε σε ανασχηματισμό, απομακρύνοντας υπουργούς και συνεργάτες που προκάλεσαν φθορές στην εικόνα του κόμματος και της ηγεσίας.

Η σχέση του με τον κυβερνητικό εταίρο, Πάνο Καμμένο, έχει γκρίζες ζώνες και στην πραγματικότητα, ελάχιστοι μπορούν να γνωρίζουν ποιος κρατά τις ισορροπίες ανάμεσα στους δυο πολιτικούς αρχηγούς. Ο πρωθυπουργός συγκρούστηκε με την αντιπολίτευση για διάφορα εσωτερικά θέματα όπως αυτό των τηλεοπτικών αδειών και των θρησκευτικών στα σχολεία αλλά και για ευρύτερα ζητήματα, κυρίως για τα οικονομικά, τα εργασιακά, τις αποκρατικοποιήσεις και τους χειρισμούς στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές.

Ένας από τους στόχους του πρωθυπουργού, ήταν να βρεθεί άμεση λύση για την απομείωση του ελληνικού δημόσιου χρέους μέσα στο 2016 ώστε να ευοδωθεί η έξοδος της χώρας στις αγορές και η επιστροφή στην ανάπτυξη. Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος συμφωνήθηκαν αλλά λίγες μόλις μέρες μετά, και ενώ δεν έχει κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση, οι απρόσμενες εξαγγελίες (για τη 13η σύνταξη και την μείωση του ΦΠΑ στα νησιά υποδοχής προσφύγων και μεταναστών) ταρακούνησε τα θεμέλια των συμφωνιών με ΔΝΤ και Ευρώπη να αιφνιδιάζονται και να αντιδρούν, φέρνοντας για ακόμα μια φορά τον Αλέξη Τσίπρα αντιμέτωπο με πιέσεις από το εξωτερικό και το εσωτερικό.

Τέλος, όλες οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις, δείχνουν τη Νέα Δημοκρατία να προηγείται και την δημοτικότητα του πρωθυπουργού να συρρικνώνεται σε σχέση με τα άλλοτε υψηλά ποσοστά του. Ο πρωθυπουργός ελπίζει πλέον στο να κλείσει η διαπραγμάτευση όσο το δυνατόν συντομότερα και να επιστρέψει η ελληνική οικονομία σε ανάπτυξη το 2017 με παράλληλη ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.