Τα project των 3 δισ. ευρώ για την απολιγνητοποίηση σε Δ. Μακεδονία και Μεγαλόπολη

Επενδύσεις άνω των 3 δισ. ευρώ προβλέπει το master plan για την απολιγνητοποίηση και τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και του Δήμου Μεγαλόπολης.

Μέχρι τις 31 Οκτωβρίου θα διαρκέσει η διαβούλευση για το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ) των περιοχών με λιγνιτικές μονάδες, το οποίο αναρτήθηκε και περιλαμβάνει 12 πολιτικές παρεμβάσεις και μέτρα:

1. Ταχεία ωρίμανση και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων ~2GW στη Δυτική Μακεδονία (π.χ. σύμπραξη μεταξύ ΔΕΗ και RWE)
2. Συμφωνία της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ με τη γερμανική εταιρεία Juwi για την άμεση κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 204MW στην Κοζάνη.
3. Σχεδιασμός πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενης εθελούσιας εξόδου/συνταξιοδότησης για το τακτικό προσωπικό της ΔΕΗ στις λιγνιτικές περιοχές.
4. Άμεση έναρξη εργασιών αποκατάστασης των ορυχείων της ΔΕΗ.
5. Εξασφάλιση της εναλλακτικής θέρμανσης (τηλεθέρμανση) στις λιγνιτικές περιοχές μετά την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων.
6. Χωρικός σχεδιασμός για την αναπτυξιακή προοπτική των λιγνιτικών περιοχών με διαδικασίες επίσπευσης.
7. Διατήρηση του εκπτωτικού τιμολογίου της ΔΕΗ για τις λιγνιτικές περιοχές.
8. Απόδοση λιγνιτικού πόρου ύψους 130 εκατ. ευρώ.
9. Χρηματοδότηση των λιγνιτικών περιοχών με πόρους 60 εκατ. ευρώ από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (Πράσινο Ταμείο).
10. Στήριξη των σχεδίων των τοπικών Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ).
11. Ανάδειξη του αναπτυξιακού ρόλου του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.
12. Αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κηρύξει τις λιγνιτικές περιοχές ως ειδικές φορολογικές ζώνες με ειδικά φορολογικά κίνητρα.

Με γνώμονα τα σημεία αυτά, έχουν ήδη αποτελέσει αντικείμενα επεξεργασίας και έχουν αρχίσει να προωθούνται λύσεις σε κρίσιμους τομείς της απολιγνιτοποίησης, όπως η τηλεθέρμανση, ο χωρικός σχεδιασμός και η θέσπιση κινήτρων. Οι ενδεικτικές εμβληματικές δράσεις ανά τομέα δραστηριότητας συνολικού ύψους άνω των 3 δισ. ευρώ οι οποίες προωθούνται και στις δύο επηρεαζόμενες περιοχές και αξιοποιούν τα εκάστοτε εγγενή πλεονεκτήματα καταγράφονται ως εξής:

Δυτική Μακεδονία

Στον τομέα της καθαρής ενέργειας δίνεται έμφαση στην κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων, με τη ΔΕΗ να έχει ήδη υπό κατασκευή 230MW, σε επένδυση ύψους 133 εκατ. ευρώ (και ενδιαφέρον για επιπλέον 1,7 GW). Τα ΕΛΠΕ έχουν υπό κατασκευή 204MW, σε επένδυση 130 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται επίσης ότι από τον Απρίλιο 2020 η Solaris Bus & Coach έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για επένδυση περίπου 1 δισ. ευρώ σε μονάδα παραγωγής πράσινου υδρογόνου μέσω ΑΠΕ ενώ η White Dragon project επιχειρεί επενδύσεις 2,5 δισ. ευρώ σε ηλεκτρολύτες 1.5GW. Το έργο αυτό σχεδιάζεται από 4 χώρες, μία εκ των οποίων και η Ελλάδα. Επιπλέον και σε συνάρτηση με την αύξηση της παραγόμενης ισχύος, η Eunice φέρεται να ενδιαφέρεται για επένδυση 280 εκατ. ευρώ για μονάδα αποθήκευσης ενέργειας 250MW. Η δεύτερη εμβληματική επένδυση στην καθαρή ενέργεια αφορά στο Πεδίο Ενεργειακής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΠΕΝΕΤ) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, με ενδεικτικούς τομείς εξειδίκευσης την ηλεκτροκίνηση, το υδρογόνο και εναλλακτικά καύσιμα. Αυτή τη στιγμή, υπάρχει ενδιαφέρον από πανεθνικό όμιλο για την κατασκευή εργοστασίου μπαταριών συνολικής επένδυσης 200 εκατ. που θα μπορούσε να δημιουργήσει έως εξακόσιες (600) συνολικές θέσεις κατά τη λειτουργία. Παράλληλα, το βιομηχανικό πάρκο ηλεκτροκίνησης θα μπορούσε να προσελκύσει μονάδες κατασκευής πρώτων υλών ή φορτιστών για τους αυτοκινητόδρομους. Ήδη υπάρχει εκπεφρασμένο επενδυτικό ενδιαφέρον για συγγενείς επενδύσεις, όπως για παράδειγμα για εργοστάσιο παραγωγής μερών ή ανταλλακτικών αυτοκινήτων με ενδιαφέρον από διεθνή εταιρεία στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας για επένδυση 5,3 εκατ. ευρώ.

Στην ανάπτυξη έξυπνων αγροτικών μονάδων παραγωγής τελευταίας τεχνολογίας με έμφαση σε εναλλακτικές μορφές καλλιέργειας υπάρχει πολλαπλό εκπεφρασμένο επενδυτικό ενδιαφέρον, όπως από διεθνή εταιρεία στον κλάδο των τροφίμων για υδροπονίας – επένδυση που εκτιμάται σε περίπου 100 εκατ. ευρώ. Επενδύσεις κυοφορούνται και στον τουρισμό με τη δημιουργία οικοσυστήματος οινικού τουρισμού στα πρότυπα της Βόρειας Ιταλίας. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ενδιαφέρον από ηγετική εταιρεία στην οινοποιία για επένδυση 3 εκατ. ευρώ. Το ενδιαφέρον συνδυάζει επενδύσεις σε μονάδα ανακύκλωσης υπολειμμάτων και μονάδα παλαίωσης για επιπλέον 3,6 εκατ. ευρώ.

Δήμος Μεγαλόπολης

Στον τομέα της καθαρής ενέργειας δίνεται έμφαση στην κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων, με εκπεφρασμένο ενδιαφέρον για την κατασκευή ~0.5GW, εκ των οποίων 50MW βρίσκονται υπό κατασκευή. Η ΔΕΗ έχει ήδη υπό κατασκευή 50MW και ενδιαφέρεται για ~0.5GW επιπλέον. Σχεδιάζεται να δημιουργηθεί πρότυπη βιομηχανία φαρμάκων, με στόχο την επανεκκίνηση της βαριάς βιομηχανίας στην Πελοπόννησο. Υπάρχει προχωρημένο ενδιαφέρον από φαρμακοβιομηχανία για επένδυση 90 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, παρέχεται η δυνατότητα συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου για την ανάπτυξη σχετικών ερευνητικών προγραμμάτων. Σχεδιάζεται ανάπτυξη μονάδων ευφυούς κτηνοτροφίας και ζωοτροφών, με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη της κτηνοτροφικής δυναμικότητας της περιοχής και προωθούνται έξυπνες αγροτικές μονάδες παραγωγής εξαγώγιμων προϊόντων, με έμφαση σε εναλλακτικές μορφές καλλιέργειας (π.χ. υδροπονία), όπως και στη Δ. Μακεδονία, με πολλαπλό εκπεφρασμένο επενδυτικό ενδιαφέρον. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται σχέδια για πρότυπο θεματικό πάρκο περιπέτειας, ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης με ενδιαφέρον από διεθνή εταιρεία ψυχαγωγίας.