Tα πρώτα σχέδια μεταρυθμίσεων για τις ευρωπαϊκές συνθήκες

Κατάργηση του βέτο των κρατών μελών, διευρυμένες αρμοδιότητες για την ένωση στους τομείς της υγείας και της άμυνας, δικαίωμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εισηγείται νομοθεσία: οι ευρωβουλευτές κατέθεσαν τις πρώτες προτάσεις για την μεταρρύθμιση των συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με 355 θετικές ψήφους (έναντι 154 αρνητικών και 48 αποχών), το κείμενο που υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο καλεί τους ηγέτες των 27 να εκκινήσουν διαδικασία αναθεώρησης των συνθηκών μέσω μίας διάσκεψης.

Πολλοί ευρωβουλευτές προτείνουν αυτή η απόφαση να ληφθεί ήδη κατά την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής στις 23 και 24 Ιουνίου στις Βρυξέλλες, της τελευταίας συνόδου υπό την προεδρία της Γαλλίας.

Οι προτάσεις που διατυπώθηκαν προέρχονται από την Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, μία πλατφόρμα διαλόγου πολιτών που λειτούργησε επί έναν χρόνο και απέδωσε περί τις 300 προτάσεις. Πολλές από αυτές απαιτούν για την υλοποίησή τους τη μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών συνθηκών.

Σε περίπτωση συμφωνίας μεταξύ των κρατών μελών για την τροποποίηση των συνθηκών που αποτελούν τα θεμέλια της ένωσης, θα συγκληθεί διάσκεψη στην οποία θα συμμετέχουν ευρωβουλευτές, ευρωπαίοι επίτροποι, μέλη εθνικών κοινοβουλίων και ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών. Η επικύρωση των μεταρρυθμίσεων από κάθε κράτος μέλος θα είναι στην συνέχεια αναγκαία, ενδεχομένως μέσω δημοψηφίσματος, αν προβλέπεται από την εθνική νομοθεσία. Ο θεσμός του δημοψηφίσματος σκότωσε το 2005 το σχέδιο του Ευρωπαϊκού Συντάγματος.

Οι ευρωβουλευτές επικαλέσθηκαν τις πρόσφατες και τις παρούσες κρίσεις που απαιτούν αυξημένη δυνατότητα ανάληψης δράσης και ζήτησαν την τροποποίηση της θεσμικής ισορροπίας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Θεωρούν ότι αυτό θα απαιτήσει την κατάργηση, σε ορισμένους τομείς, της αρχής της ομοφωνίας στην λήψη αποφάσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η οποία αποτελεί συχνή πηγή ακινησίας, καθώς και «την συμπερίληψη της κοινωνικής προόδου στις συνθήκες».

Επαναλαμβάνοντας μία παλιά διεκδίκηση πολλών ευρωβουλευτών, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητεί να αποκτήσει «το δικαίωμα εισήγησης, τροποποίησης ή αναπομπής νομοθεσίας». Προς το παρόν, μόνο η Κομισιόν εισηγείται την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η τελική διαμόρφωση της οποίας αποτελεί καρπό διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.