Τα ρομπότ έρχονται και το μέλλον φαίνεται δύσκολο για τους εργαζομένους

Του Will Daniel

Οι Αμερικανοί που ανησυχούν ότι τα ρομπότ θα πάρουν τις δουλειές τους είναι απλώς «φοβισμένοι» επειδή έχουν δει πολλές ταινίες, σωστά;

Η τεχνητή νοημοσύνη, η αυτοματοποίηση και η ρομποτική θα αυξήσουν την παραγωγικότητα των εργαζομένων και θα τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη, ενώ θα δημιουργήσουν νέες, καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας – ή τουλάχιστον αυτό μας λένε ως επιχείρημα.

Όμως, μια νέα έρευνα δείχνει ότι η άνοδος των ρομπότ μπορεί να μην είναι τόσο ευεργετική για τους εργαζομένους όσο ισχυρίζονται κάποιοι. Η αυτοματοποίηση θα μπορούσε να έχει θετικές επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη και την παραγωγικότητα, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, αλλά οι εργαζόμενοι μπορεί να μην καρπωθούν τα οφέλη.

«Η εισαγωγή των ρομπότ είχε αρνητικές επιπτώσεις στην απασχόληση, οδηγώντας ορισμένους εργαζομένους να εγκαταλείψουν το εργατικό δυναμικό και αυξάνοντας την ανεργία», έγραψαν οι καθηγητές οικονομικών Osea Giuntella του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ, Yi Lu του Πανεπιστημίου Tsinghua και Tianyi Wang του Πανεπιστημίου του Τορόντο σε έκθεση του Εθνικού Γραφείου Οικονομικών Ερευνών που δημοσιεύθηκε στις αρχές Δεκεμβρίου.

Οι οικονομολόγοι εξέτασαν τις επιπτώσεις των βιομηχανικών ρομπότ στην κινεζική αγορά εργασίας χρησιμοποιώντας στοιχεία από περισσότερες από 15.000 οικογένειες και διαπίστωσαν ότι το εργατικό δυναμικό δυσκολεύτηκε να «προσαρμοστεί» στις δραματικές αλλαγές που επέφερε η ρομποτική.

«Η έκθεση στα ρομπότ οδήγησε σε μείωση της συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό (-1%), της απασχόλησης (-7,5%) και των ωρομισθίων (-9%) των Κινέζων εργαζομένων», έγραψαν. «Ταυτόχρονα, μεταξύ εκείνων που συνέχισαν να εργάζονται, η έκθεση σε ρομπότ αύξησε τον αριθμό των ωρών εργασίας κατά 14%».

Η Κίνα έχει στραφεί προς τη ρομποτική και την αυτοματοποίηση των θέσεων εργασίας για πάνω από μια δεκαετία, ιδίως στον βιομηχανικό τομέα. Η χώρα διαθέτει τα περισσότερα βιομηχανικά ρομπότ από οποιαδήποτε άλλη και μόλις φέτος ξεπέρασε τις ΗΠΑ όσον αφορά τον αριθμό των βιομηχανικών ρομπότ ανά κάτοικο, σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία Ρομποτικής.

Αλλά για τους Κινέζους εργαζομένους, η άνοδος των ρομπότ δεν έχει υπάρξει πάντα ευεργετική. Πάρτε το παράδειγμα του κύριου προμηθευτή iPhone της Apple, της Foxconn, η οποία αντικατέστησε πάνω από 400.000 ανθρώπινες θέσεις εργασίας μεταξύ 2012 και 2016 με ρομπότ σε μια προσπάθεια αυτοματοποίησης.

Οι οικονομολόγοι δήλωσαν ότι υπάρχουν ισχυρά στοιχεία που δείχνουν βραχυπρόθεσμες δυσχέρειες στην αγορά εργασίας της Κίνας που προκαλούνται από τη ρομποτική, και υποστήριξαν ότι αυτά είναι ιδιαίτερα κακά νέα για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Το βάρος στις αναπτυσσόμενες χώρες

Οι εργαζόμενοι του αναπτυσσόμενου κόσμου πιθανότατα θα νιώσουν το μεγαλύτερο βάρος της ανόδου της ρομποτικής και της αυτοματοποίησης βραχυπρόθεσμα, εξήγησαν οι οικονομολόγοι.

Πολλές αναδυόμενες οικονομίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στους τομείς της γεωργίας και της μεταποίησης, όπου η αυτοματοποίηση και η ρομποτική είναι πιο πιθανό να εκτοπίσουν τους εργαζομένους. Και με ένα μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων στις αναδυόμενες αγορές να έχουν μόνο λυκειακή εκπαίδευση ή και χαμηλότερη, θα χρειαστεί χρόνος για πολλούς να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να επωφεληθούν από τις νέες θέσεις εργασίας που φέρνει η ρομποτική, η τεχνητή νοημοσύνη και η αυτοματοποίηση.

«Οι επιπτώσεις της ρομποτοποίησης στις αναδυόμενες αγορές για τις θέσεις εργασίας, την ανάπτυξη και την ανισότητα θα μπορούσαν να είναι βαθύτατες», έγραψαν οι οικονομολόγοι. «Χωρίς τη δημιουργία θέσεων εργασίας, η αυτοματοποίηση, η ψηφιοποίηση και οι τεχνολογίες εξοικονόμησης εργασίας μπορεί να ενισχύσουν την ανισότητα».

Συνέχισαν υποστηρίζοντας ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπες με μια απόφαση μεταξύ «αυξημένης παραγωγικότητας και πιθανής μεγαλύτερης οικονομικής ανισότητας και κοινωνικής αναταραχής», εάν επιλέξουν να συνεχίσουν να αυτοματοποιούν τις θέσεις εργασίας με ρομπότ.

Τέλος, δήλωσαν ότι πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερες έρευνες σχετικά με το αν οι μακροπρόθεσμες βελτιώσεις της παραγωγικότητας από τη ρομποτική και την αυτοματοποίηση θα «μεταφραστούν σε αύξηση της απασχόλησης» κάποτε, αλλά προς το παρόν, οι εργαζόμενοι πιθανότατα θα συνεχίσουν να χάνουν θέσεις εργασίας από αυτές τις νέες τεχνολογίες.