Τεκμήρια διαβίωσης: Νέα κατεύθυνση για μείωση και επιδιόρθωση στρεβλώσεων
Η επιτροπή του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θα ξαναρχίσει τις εργασίες της τον ερχόμενο Σεπτέμβριο με στόχο την εκπόνηση εισηγήσεων για τη μείωση κατά 30% των τεκμηρίων διαβίωσης, όπως έχει δηλώσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Αυτή η αναπροσαρμογή επηρεάζει περίπου δύο εκατομμύρια φορολογούμενους ετησίως.
Η προσπάθεια για την αναθεώρηση των τεκμηρίων θα αρχίσει μόλις ολοκληρωθεί η εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων, με στόχο όχι μόνο τη μείωση αλλά και τη διόρθωση των στρεβλώσεων που υπάρχουν στο σύστημα, ειδικά για τους παραβάτες που προκαλούν ζημιά στο δημόσιο. Ωστόσο, οι τροποποιήσεις δε θα ξεκινήσουν πριν αξιολογηθεί το αποτέλεσμα του νέου μέτρου επιβολής ελάχιστου εισοδήματος, το οποίο αφορά περίπου 700.000 ελεύθερους επαγγελματίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Το σκεπτικό είναι ότι αν το μέτρο του ελάχιστου εισοδήματος αποδείξει ότι καλύπτει τα τεκμαρτά εισοδήματα των ελεύθερων επαγγελματιών, όπως αυτά καθορίζονται από την οικογενειακή τους κατάσταση και τα περιουσιακά τους στοιχεία (όπως ακίνητα, ΙΧ κ.ά.), τότε είναι πιθανόν για μισθωτούς και συνταξιούχους να υπάρξει μεγαλύτερη μείωση των τεκμηρίων από την αρχικά εξαγγελθείσα μεσοσταθμική μείωση του 30% έως το 2027.
Η ψηφιοποίηση των συναλλαγών στην αγορά, με τη χρήση POS σε όλους τους κλάδους, τη σύνδεση των ταμειακών μηχανών και την εισαγωγή ηλεκτρονικών συμβολαίων στις αγοραπωλησίες ακινήτων, επιτρέπει την αναμόρφωση του συστήματος τεκμηρίων διαβίωσης. Αυτά τα ψηφιακά εργαλεία ενισχύουν τη δυνατότητα του ελεγκτικού μηχανισμού να παρακολουθεί και να ελέγχει τις συναλλαγές σε πραγματικό χρόνο.
Ειδικές παρεμβάσεις στο σύστημα τεκμηρίων
- Αναθεώρηση Υπολογισμού Τεκμηρίων: Η επιτροπή εξετάζει αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των τεκμηρίων για κατοικίες, αυτοκίνητα και σκάφη αναψυχής, ώστε να αντανακλούν το πραγματικό κόστος συντήρησης και χρήσης τους. Αναμένεται οι νέες τιμές να είναι μειωμένες κατά 30% σε σχέση με τις ισχύουσες.
- Προσαρμογές στα Ελάχιστα Τεκμήρια Διαβίωσης: Υπάρχει σκέψη να τροποποιηθούν τα ελάχιστα ποσά τεκμηρίων (3.000 ευρώ για άγαμους, 5.000 ευρώ για έγγαμους), ενδεχομένως να ισχύουν μόνο για φορολογούμενους χωρίς άλλα περιουσιακά στοιχεία που θεωρούνται τεκμήρια.
- Εξάλειψη Αδικιών: Στόχος είναι η εξάλειψη των στρεβλώσεων που προκύπτουν από τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος με βάση τα τεκμήρια, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις νοικοκυριών με χαμηλά εισοδήματα που επιβαρύνονται με δυσανάλογα υψηλούς φόρους.
Παρωχημένα Τεκμήρια
Τα ισχύοντα τεκμήρια που αυξάνουν τη φορολογική επιβάρυνση των φυσικών προσώπων περιλαμβάνουν:
- Κατοικίες: Υπολογίζονται βάσει τετραγωνικών μέτρων, ανεξάρτητα από το αν είναι ιδιόκτητες ή ενοικιαζόμενες.
- ΙΧ Αυτοκίνητα: Καθορίζονται από τα κυβικά εκατοστά, με τεκμήρια που ξεκινούν από 4.000 ευρώ για οχήματα 1.200 κ.εκ. και άνω.
- Δίδακτρα: Αφορούν ιδιωτικά εκπαιδευτήρια.
- Υπηρεσίες: Περιλαμβάνουν έξοδα για οικιακές βοηθούς, οδηγούς και άλλο προσωπικό.
- Σκάφη και Πισίνες: Υπολογίζονται βάσει μήκους και επιφάνειας, αντίστοιχα.
- Περιουσιακά Στοιχεία: Αγορά ακινήτων, αυτοκινήτων και άλλων αγαθών μεγάλης αξίας.
Σημειώνεται ότι φορολογούμενοι με χαμηλότερο πραγματικό από το τεκμαρτό εισόδημα μπορούν να δικαιολογήσουν τη διαφορά επικαλούμενοι αφορολόγητα ή φορολογήσιμα εισοδήματα προηγουμένων ετών ή δάνεια.
