Τελικά πόσο ίσες με τους άνδρες είναι οι γυναίκες στο επιχειρείν;
Βλέποντας την επιχειρηματικότητα μέσα από το φακό της ισότητας των φύλων δεν είναι μόνο ένα οικονομικό ή κοινωνικό ζήτημα, αλλά μια θεμελιώδης πτυχή της βιώσιμης ανάπτυξης (στόχος βιώσιμης ανάπτυξης 5: Ισότητα των φύλων). Αυτή τη φράση χρησιμοποιεί η Παγκόσμια Ένωση Έρευνας Επιχειρηματικότητας στη μελέτη της (https://www.gemconsortium.org/file/open?fileId=51621) -πραγματοποιήθηκε σε 51 χώρες και περιοχές- από τα ευρήματα της οποίας προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα και όχι μόνο ότι το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών παραμένει.
Οι γυναίκες επιχειρηματίες είναι ιδιαίτερα συχνές σε χώρες μεσαίου εισοδήματος όπως ο Ισημερινός, η Γουατεμάλα, η Ιορδανία και η Ταϊλάνδη, καθώς και στην αναπτυγμένη Σαουδική Αραβία. Με τις χώρες υψηλού εισοδήματος της Αμερικής, για παράδειγμα ο Καναδάς, η Χιλή και οι Ηνωμένες Πολιτείες, να έχουν επίσης καλύτερες επιδόσεις από τις χώρες της Ευρώπης και της Ανατολικής Ασίας. Την ίδια στιγμή πολλές ανεπτυγμένες χώρες στην Ευρώπη έχουν πολύ χαμηλά ποσοστά γυναικών επιχειρηματιών, σύμφωνα με τη μελέτη, όπως και ορισμένες χώρες της Ασίας.
Σύμφωνα με την έρευνα σε πολλές οικονομίες, ο αριθμός των ανδρών και γυναικών που ξεκινούν νέες επιχειρήσεις είναι πολύ παρόμοιοι. Πράγματι, υπάρχει πολύ υψηλή συσχέτιση μεταξύ των δύο. Τα τελευταία χρόνια, υπήρχαν αυξανόμενοι αριθμοί οικονομιών στις οποίες οι γυναίκες νέοι επιχειρηματίες ξεπερνούσαν σε αριθμό τους άνδρες συναδέλφους τους. Όμως μόλις τρεις οικονομίες (μία ανά εισοδηματική ομάδα) έχουν υψηλότερες ποσοστά γυναικών που ξεκινούν νέες επιχειρήσεις από τους άνδρες (Ταϊλάνδη, Μεξικό και Ηνωμένες Αραβικές Εμιράτα).
Τι γίνεται με την κατανομή κατά φύλο για εγκατεστημένες επιχειρήσεις (που ορίζονται από το GEM ως εκείνες που πληρώνουν μισθούς ή ημερομίσθια για τρεισήμισι χρόνια ή περισσότερο); Τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά. Η ιδιοκτησία επιχειρήσεων κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από άνδρες, με μόνο μία οικονομία (Ταϊλάνδη) στην οποία οι γυναίκες κατέχουν περισσότερες καθιερωμένες επιχειρήσεις από ό,τι οι άνδρες. Στον αντίποδα βρίσκεται η Αίγυπτος, όπου περίπου 10 άνδρες είναι ιδιοκτήτες μιας εγκατεστημένης επιχείρηση για κάθε γυναίκα που έχει την ίδια επιχείρηση. Ακολουθεί το Κατάρ με τέσσερις άνδρες και η Βενεζουέλα με τρεις.
Βέβαια θα πρέπει να σημειώσουμε ότι σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος είναι ανεπτυγμένη η επιχειρηματικότητα ανάγκης, η οποία μπορεί να προκληθεί από την έλλειψη επίσημων ευκαιριών απασχόλησης σε μια χώρα, ενώ στα ανεπτυγμένα κράτη, η επιχειρηματικότητα που βασίζεται στην καινοτομία συνυπάρχει με καλά ανεπτυγμένες επίσημες αγορές εργασίας. Ωστόσο, και στους δύο τύπους οικονομιών, υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των ποσοστών των γυναικών επιχειρηματιών.
Ενώ το 32% των ενήλικων γυναικών ασχολούνται με επιχειρηματική δραστηριότητα στον Ισημερινό και περίπου το 20% ξεκινούν τις δικές τους επιχειρήσεις στην Ιορδανία, λιγότερες γυναίκες είναι επιχειρηματίες σε άλλες χώρες μεσαίου εισοδήματος όπως η Αίγυπτος (2,6%) ή η Κίνα (4,9%). Με την Πολωνία (2,3%) να έχει το χαμηλότερο ποσοστό γυναικείας επιχειρηματικότητας ενώ εξίσου χαμηλές είναι οι επιδόσεις σε Ρουμανία (3,7%) και Ουγγαρία (4,9%).
Στην Ελλάδα, από την άλλη, οι άνδρες είναι ελαφρώς πιο πιθανό να ξεκινήσουν μια νέα επιχείρηση από ό,τι οι γυναίκες, ενώ τρεις στους τέσσερις νεοεισερχόμενους
συμφωνούν με το κίνητρο «να κερδίσουν τα προς το ζην επειδή οι θέσεις εργασίας είναι σπάνιες». Την ίδια στιγμή σχεδόν ένας στους τρεις ενήλικες γνωρίζει κάποιον που έχει ξεκινήσει μια επιχείρηση, ενώ πάνω από τους μισούς θεωρούν ότι έχουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις για να γίνουν να είναι σε θέση να το κάνουν οι ίδιοι, αν και λιγότεροι από ένας στους 10 σκοπεύει να ξεκινήσει μια επιχείρηση τα επόμενα τρία χρόνια.
Το γεγονός αυτό πιθανώς αντανακλά τον μεγάλο φόβο της αποτυχίας στην Ελλάδα, με το ποσοστό αυτών των ενηλίκων που βλέπουν ευκαιρίες αλλά δηλώνει ότι δεν θα ξεκινούσε μια επιχείρηση από φόβο μήπως αποτύχει, αυξάνεται σταθερά από δύο στους πέντε το 2019 σε πάνω από έναν στους δύο το 2023 και το 2024.
