Θ. Βαμβακίδης (BofA): Έχουν γίνει μεταρρυθμίσεις αλλά χρειάζονται περισσότερες για βιώσιμη ανάπτυξη
Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα η Bank of America προχώρησε σε μικρή αναβάθμιση της στάσης της για τις ευρωπαϊκές μετοχές σε σχέση με τις διεθνείς μετοχές παραμένοντας, ωστόσο, αρνητική για την Γηραιά Ήπειρο, αφού προβλέπει βουτιά της τάξης του 15% το προσεχές διάστημα.
Παράλληλα, σε παγκόσμια έρευνα που διεξήγαγε για τους διαχειριστές κεφαλαίων, αναφέρει ότι ο σκιώδης τραπεζικός τομέας των ΗΠΑ, ο οποίος περιλαμβάνει μη τραπεζικούς χρηματοοικονομικούς ενδιάμεσους, όπως ασφαλιστές και hedge funds, θεωρείται ως η πιο πιθανή πηγή παγκόσμιας πιστωτικής κρίσης.
Ο Θάνος Βαμβακίδης, Managing Director, Global Head G10 FX Strategy, της Bank of America μιλά αποκλειστικά στο Fortune Greece για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, τους κινδύνους που ελλοχεύουν, ενώ αποκαλύπτει ποια είναι τα ασφαλέστερα επενδυτικά καταφύγια.
Κ. Βαμβακίδη, ποιες είναι οι κύριες οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή Ελλάδα και Ευρώπη και ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την ελληνική οικονομία;
Η Ελλάδα πρέπει να μειώσει το μεγάλο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της. Κάθε φορά που η ελληνική οικονομία υπεραποδίδει, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξάνεται. Αυτό συμβαίνει τα τελευταία χρόνια. Σημαίνει ότι η υπεραπόδοση της ανάπτυξης βασίζεται στη ζήτηση και δεν είναι βιώσιμη.
Η Ελλάδα χρειάζεται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να αυξήσει τις εξαγωγικές της δυνατότητες, οι οποίες με τη σειρά τους θα οδηγήσουν, τόσο σε χαμηλότερο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, όσο και σε υψηλότερη μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη. Για να είμαστε δίκαιοι, πολλές τέτοιες μεταρρυθμίσεις έχουν εφαρμοστεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη. Ωστόσο, όσο το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας παραμένει μεγάλο, αυτό είναι απόδειξη ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι ακόμη αρκετές.
Όσον αφορά την Ευρώπη, πρέπει να επενδύσει ουσιαστικά σε μια στρατηγική ανάπτυξης, ενεργειακή ανεξαρτησία, καθαρή ενέργεια και άμυνα, όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά. Ταυτόχρονα, οι χώρες πρέπει να σέβονται τη δημοσιονομική πειθαρχία και να τηρούν τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ.
Ο μόνος τρόπος για να τελειώσει αυτός ο κύκλος είναι ένας πολύ μεγαλύτερος προϋπολογισμός της ΕΕ, σύμφωνος με αυτό που έχει προτείνει ο Πρόεδρος Μακρόν, το οποίο, ωστόσο, είναι πολιτικά πολύ δύσκολο να συμφωνηθεί.
Η ανάγκη για τέτοιου είδους επενδύσεις θα πρέπει να είναι αυτονόητη. Οι οικονομικές επιδόσεις της Ευρώπης υστερούν σημαντικά σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο τις τελευταίες δύο δεκαετίες και η Γηραιά Ήπειρος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εισαγόμενη ενέργεια. Η ΕΕ έχει πολύ φιλόδοξους στόχους για καθαρή ενέργεια και οι γεωπολιτικές προκλήσεις και οι κίνδυνοι απαιτούν πολύ περισσότερες δαπάνες για την άμυνα.
Δυστυχώς, η Ευρώπη δεν διαθέτει πόρους, προς το παρόν, για να καλύψει αυτές τις ανάγκες. Η χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων θα είναι ολισθηρή και δεν θα είναι αρκετή. Σε κάθε περίπτωση, αυτές είναι ανάγκες της ΕΕ και όχι της χώρας. Στην ιδανική περίπτωση, οι χώρες της ΕΕ θα συμφωνήσουν σε μια αυστηρή επιβολή των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ για τη διασφάλιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, με αντάλλαγμα έναν πολύ μεγαλύτερο προϋπολογισμό της ΕΕ για την κάλυψη αυτών των κοινών και επειγουσών αναγκών.
Ποιος είναι πραγματικά ο αντίκτυπος των γεωπολιτικών εξελίξεων στα παγκόσμια χρηματιστήρια; Ποιος ο μεγαλύτερος φόβος σας και ποιο το χειρότερο σενάριο που θα μπορούσε να συμβεί;
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι επηρεάζουν συνήθως τις αγορές μέσω δύο διαύλων. Πρώτον, ευρεία κλιμάκωση που θα μπορούσε να προκαλέσει απότομη μείωση του κλίματος κινδύνου. Δεύτερον, απότομη αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων. Πράγματι, τα είδαμε και τα δύο όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία το 2022.
Σε αυτό το σημείο, οι αγορές αγνοούν σε γενικές γραμμές τους δύο πολέμους που βρίσκονται σε εξέλιξη, επειδή δεν έχουν κλιμακωθεί σε άλλες περιοχές. Οι τιμές της ενέργειας έχουν επίσης μειωθεί. Οι αγορές έχουν πλήρη επίγνωση των σχετικών κινδύνων, αλλά δεν μπορούν να τιμολογήσουν κάτι τόσο αβέβαιο, επίσης όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα.
Κοιτάζοντας το μέλλον, παρά το γεγονός ότι οι αγορές δεν εστιάζουν πολύ στη γεωπολιτική αυτή τη στιγμή, το τέλος των δύο πολέμων θα μπορούσε να έχει θετικό αντίκτυπο, αλλά φυσικά πολλά θα εξαρτηθούν από τις λεπτομέρειες και το τι θα ακολουθήσει την επόμενη μέρα.
Υπάρχουν επενδύσεις που να θεωρούνται ασφαλείς;
Εξαρτάται! Πιστεύω ότι ο πληθωρισμός ήρθε για να μείνει. Όχι τόσο υψηλός, όσο τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά υψηλότερος από αυτό που είχαμε τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό για τα περιουσιακά στοιχεία κινδύνου και αντανακλά μια πιο υγιή οικονομία. Συνήθως, οι μετοχές και τα ακίνητα είναι καλοί αντισταθμιστές πληθωρισμού, αλλά και τα δύο είναι υπερτιμημένα σήμερα, γεγονός που το καθιστά δύσκολο.
Αν μιλάμε για tail risks, το αμερικανικό δολάριο, το ελβετικό φράγκο και ο χρυσός είναι τα συνηθισμένα ασφαλή καταφύγια, αλλά όλα βρίσκονται σε ιστορικές κορυφές. Δυστυχώς, ό,τι θα θεωρούσαμε ασφαλές, φαίνεται πολύ ακριβό σήμερα.
Πώς η Bank of America παραμένει ανταγωνιστική στον τραπεζικό κλάδο και προσαρμόζεται στις αλλαγές της αγοράς;
Το μότο μας ήταν ανέκαθεν η «υπεύθυνη ανάπτυξη». Αυτό καθοδηγεί όλες τις δραστηριότητές μας και μας έχει εξυπηρετήσει πολύ καλά. Πρέπει πάντα να προσαρμοζόμαστε, καθώς πρόκειται για έναν κόσμο που κινείται γρήγορα και αλλάζει γρήγορα. Ωστόσο, έχουμε ένα μακροπρόθεσμο όραμα και πιστεύουμε ότι η υπεύθυνη ανάπτυξη είναι τελικά ταχύτερη και λιγότερο ασταθής ανάπτυξη.
Στην παγκόσμια έρευνα της Bank of America τον Ιούλιο για τους διαχειριστές κεφαλαίων, ο σκιώδης τραπεζικός τομέας των ΗΠΑ, ο οποίος περιλαμβάνει μη τραπεζικούς χρηματοοικονομικούς ενδιάμεσους, όπως ασφαλιστές και hedge funds, κατατάχθηκε ως η πιο πιθανή πηγή παγκόσμιας πιστωτικής κρίσης. Θα μπορούσατε να το εξηγήσετε αυτό;
Εξ ορισμού, ο σκιώδης τραπεζικός τομέας έχει πτυχές που πολλοί από εμάς δεν μπορούν να δουν. Ο τομέας είναι πέρα από την εμβέλεια των ρυθμιστικών αρχών, γεγονός που εξηγεί σε ένα βαθμό και την ύπαρξή του. Τα τυφλά σημεία στο σκιώδες τραπεζικό σύστημα προκάλεσαν στο παρελθόν ευρύτερους χρηματοοικονομικούς κλυδωνισμούς και αυτό είναι πιθανό να συνεχιστεί και στο μέλλον.
Η πιστωτική εξάρτηση από το εν λόγω σύστημα αυξάνεται γρήγορα τα τελευταία χρόνια. Με τη σειρά του, αυτό καθιστά την οικονομία ευάλωτη σε πιστωτική κρίση εάν ένα σοκ στον κλάδο προκαλέσει ξαφνική διακοπή της προσφοράς πιστώσεων. Κανείς δεν γνωρίζει ποια είναι η πιθανότητα ενός τέτοιου κινδύνου, αλλά ξεκάθαρα η μελέτη μας υποδηλώνει ότι πρόκειται για ανησυχία της αγοράς.
