Θα κάνει η ΕΚΤ το μεγάλο βήμα για να σταματήσει την ελεύθερη πτώση της ανάπτυξης;
Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στις ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, και οι αγορές αναμένουν ένα πραγματικά ισχυρό μήνυμα.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης σήμερα και είναι πιθανόν να στείλει το πιο ισχυρό έως τώρα μήνυμα για μία νέα στήριξη με τη μορφή φθηνών δανείων, ελπίζοντας να αποτρέψει τη μετεξέλιξη της απρόσμενης οικονομικής επιβράδυνσης σε ύφεση.
Καθώς ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος και η αβεβαιότητα του Brexit σημαδεύουν την οικονομία της Ευρωζώνης, η επιχειρηματική εμπιστοσύνη έχει υποχωρήσει σε αρνητικό έδαφος, προκαλώντας τον κίνδυνο να γίνουν αυτοεκπληρούμενοι οι φόβοι για την ύφεση και να διαχυθούν από τη Γερμανία και την Ιταλία στην υπόλοιπη Ευρωζώνη. Έτσι, η ΕΚΤ θα πρέπει να στηρίξει την εμπιστοσύνη και ο πρόεδρός της Μάριο Ντράγκι θα βοηθήσει, αν και με μικρά βήματα αρχικά.
Μία τέτοια κίνηση είναι βέβαιο ότι θα φανεί ως αντιστροφή της πολιτικής της, καθώς η ΕΚΤ τερμάτισε μόλις τον Δεκέμβριο το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων και έχει δώσει σήμα για μία αύξηση του επιτοκίου αργότερα φέτος. Ωστόσο, οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο αντιστρέφουν την πορεία τους, με πρώτη την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), η οποία έχει διαμηνύσει ότι διακόπτει τις αυξήσεις επιτοκίων και σταματά τη συρρίκνωση του ενεργητικού της, κάτι που αποτελεί δώρο για τους επενδυτές μετοχών.
Η πρώτη αντίδραση της ΕΚΤ θα είναι η προσφορά στις τράπεζες νέας ρευστότητας για να συνεχισθεί η ροή των πιστώσεων από αυτές προς τις επιχειρήσεις. Στη συνέχεια, η κεντρική τράπεζα θα ανακοινώσει επίσημα την αναβολή της αύξησης του επιτοκίου, την οποία οι αγορές δεν περιμένουν έως ένα προχωρημένο χρονικό σημείο του 2020. Το πρώτο από τα βήματα αυτά είναι πιθανό να γίνει σήμερα, αν και δεν θα ανακοινωθούν όλες οι λεπτομέρειες. Μία αλλαγή στην καθοδήγηση όσον αφορά τα μελλοντικά επιτόκια δεν θεωρείται ότι θα γίνει τώρα, καθώς η ΕΚΤ αναμένεται να κλιμακώσει τις κινήσεις της για να επιτύχει το μέγιστο αποτέλεσμα. Η απόφαση της ΕΚΤ αναμένεται στις 14.45 (ώρα Ελλάδας), ενώ η συνέντευξη Τύπου του Ντράγκι θα δοθεί στις 15.30.
Το πρόβλημα είναι ότι με τη συρρίκνωση της βιομηχανικής παραγωγής και των εξαγωγών, οι εμπορικές τράπεζες φαίνεται ότι μειώνουν ήδη τις πιστώσεις, απειλώντας να ενισχύσουν την επιβράδυνση. Τα νέα δάνεια από την ΕΚΤ, τα αποκαλούμενα TLTROs, θα μπορούσαν να στηρίξουν τον τραπεζικό δανεισμό και, κάτι πιο σημαντικό, να βοηθήσουν τις τράπεζες να αναχρηματοδοτήσουν προηγούμενα αντίστοιχα δάνειά τους. Η ΕΚΤ φοβάται ότι αν οι τράπεζες αρχίσουν να αποπληρώνουν τα δάνεια αυτά, που λήγουν το επόμενο έτος, ο ισολογισμός της θα συρρικνωθεί γρήγορα, κάνοντας αυτόματα πιο σφιχτή την πολιτική της, την ώρα που η οικονομία χρειάζεται πρόσθετη στήριξη.
Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης μειώθηκαν απότομα την Τετάρτη, καθώς οι επενδυτές προετοιμάζονται για έναν νέο γύρο δανείων TLTROs που θα επιτρέψουν στις τράπεζες να αγοράσουν κρατικούς τίτλους για να εκμεταλλευθούν τη διαφορά των επιτοκίων.
Μεγάλο μέρος της επιβράδυνσης της οικονομίας, όμως, είναι εισαγόμενο και συνεπώς εκτός του ελέγχου της ΕΚΤ. Η κεντρική τράπεζα έχει, εξ άλλου, περιορισμένο οπλοστάσιο για την πολιτική της μετά από σειρά ετών στήριξης και επιτοκίων που είναι βαθιά σε αρνητικό έδαφος.
Η ΕΚΤ θα ανακοινώσει σήμερα τις τριμηνιαίες προβλέψεις των στελεχών της. Η ανάπτυξη αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 1,3% φέτος από 1,8% πέρυσι, σύμφωνα με οικονομολόγους που ρωτήθηκαν από το Reuters, με μία μικρή μόνο ανάκαμψη να αναμένεται για το επόμενο έτος. Πιο ανησυχητικό είναι ότι ο πληθωρισμός φαίνεται να διατηρείται αρκετά μακριά από τον στόχο του σχεδόν 2% της ΕΚΤ για τα επόμενα χρόνια, δείχνοντας ότι η τράπεζα θα συνεχίσει να μην επιτυγχάνει τον στόχο της και για ένα διάστημα της επόμενης δεκαετίας.
