The Line: Η σκοτεινή πλευρά του μεγαλεπήβολου σχεδίου της Σαουδικής Αραβίας για την πρώτη οικολογική πόλη στον κόσμο
Η εμβληματική πόλη του Neom, γνωστή ως The Line, σχεδιάζεται ως μια φουτουριστική “οικολογική πόλη“.
Σύμφωνα με τους υπεύθυνους, η γραμμική πόλη θα κατασκευαστεί ανάμεσα σε δύο τεράστιους ουρανοξύστες με καθρέφτες, ύψους 500 μέτρων, που θα απέχουν μεταξύ τους 200 μέτρα. Θα είναι απαλλαγμένη από δρόμους, αυτοκίνητα και εκπομπές ρύπων.
Παρόλο που τα σχέδια για το The Line έχουν προκαλέσει σύγχυση σε αρχιτέκτονες και σχεδιαστές, η Σαουδική Αραβία παρουσιάζει σταθερά το έργο ως ένα από τα πιο βιώσιμα στον κόσμο.
Η πόλη είναι μέρος του οράματος Vision 2030 του πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, που στοχεύει στη μεταστροφή της οικονομίας της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα — κύρια πηγή πλούτου — προς την καινοτομία, την τεχνολογία και τον τουρισμό.
Ακόμα και τα ασυνήθιστα υλικά που χρησιμοποιούνται για το The Line έχουν σχεδιαστεί για να προάγουν την αρμονική συνύπαρξη με τη φύση.
«Με την καθρεφτισμένη πρόσοψη, όπου κι αν κοιτάς, θα βλέπεις τη γη πίσω σου, που θα είναι ένα φυσικό περιβάλλον. Θα ενσωματωθεί απόλυτα με τη γύρω περιοχή, καθιστώντας το The Line μέρος της φύσης», δήλωσε σε δελτίο τύπου ο Giles Pendleton, επικεφαλής λειτουργιών του Neom.
Αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα
Πρόσφατες αναφορές, ωστόσο, έχουν εγείρει ερωτήματα για το πόσο βιώσιμη είναι η πόλη στην πραγματικότητα.
Τον Μάιο, δημοσίευμα της Wall Street Journal αποκάλυψε ότι οι υπεύθυνοι του Neom αναζητούσαν εργολάβους για την κατασκευή δύο σταθμών παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο, προκειμένου να τροφοδοτήσουν την περιοχή μέχρι να βρεθούν πιο πράσινες πηγές ενέργειας.
Τον ίδιο μήνα, ακυρώθηκε επίσης ένα έργο 1,5 δισ. δολαρίων για τη δημιουργία μονάδας αφαλάτωσης νερού που θα λειτουργούσε αποκλειστικά με ανανεώσιμη ενέργεια. Ο λόγος της ακύρωσης παραμένει ασαφής.
Οι ειδικοί δήλωσαν στο Business Insider ότι, αν και οι οικολογικές φιλοδοξίες του The Line είναι πρωτοποριακές, ζητήματα που αφορούν την κατασκευή και τον σχεδιασμό του θα μπορούσαν να υπονομεύσουν κάποιους από τους στόχους βιωσιμότητας του Βασιλείου.
Επικίνδυνος σχεδιασμός
Ο αρχικός σχεδιασμός του The Line έχει ήδη δεχτεί κριτική για τις πιθανές επιπτώσεις του στην άγρια ζωή και τη γενικότερη ελκυστικότητα της πόλης.
Η καθρεφτισμένη δομή σχεδιάζεται να κατασκευαστεί σε μια μεταναστευτική διαδρομή που χρησιμοποιούν δισεκατομμύρια πουλιά, γεγονός που έχει προκαλέσει ανησυχία ότι η πόλη θα προσελκύσει μεγάλο αριθμό πουλιών, οδηγώντας τα σε θάνατο.
Σε έγγραφα που εξέτασε η Wall Street Journal, οι σχεδιαστές ανέφεραν ότι είναι «αναπόφευκτο να πεθάνει ένας σημαντικός αριθμός πουλιών», συνοδεύοντας τις ανησυχίες τους με ένα σκίτσο ενός νεκρού πουλιού.
Ο Anirban Adhya, καθηγητής αρχιτεκτονικής και αστικού σχεδιασμού, δήλωσε ότι η σχεδίαση της πόλης μπορεί να βλάψει το περιβάλλον.
«Η ανάπτυξη φαίνεται να είναι πολύ ομοιόμορφη, με καθρέφτες και στις δύο πλευρές. Αυτό μπορεί να είναι οικολογικά επιβλαβές, λόγω της περιττής θερμότητας που συσσωρεύεται, και επιζήμιο για τις διαδρομές πτήσης των πουλιών», είπε.
Παράλληλα, ο τρόπος κατασκευής της πόλης δημιουργεί επιπλέον ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητά της.
«Η ενέργεια που θα χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή της δεν θα είναι βιώσιμη — ακόμα κι αν το Neom, μόλις ολοκληρωθεί, μπορεί να έχει βιώσιμα χαρακτηριστικά», δήλωσε ο Andreas Krieg, ειδικός του Κόλπου στο King’s College London.
Ο Philip Oldfield, επικεφαλής της σχολής περιβαλλοντικής δόμησης του UNSW στο Σίδνεϊ, εκτίμησε ότι η κατασκευή του The Line θα παράγει δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα.
Φιλόδοξοι στόχοι
Το Neom ισχυρίζεται ότι το 95% της γης και της θάλασσας στην περιοχή θα προστατευτεί για τη φύση, ενώ έχει ήδη αρχίσει να προσλαμβάνει προσωπικό αφιερωμένο στην αποκατάσταση της άγριας ζωής.
Η πόλη έχει επίσης δεσμευτεί να είναι μηδενικού άνθρακα, βασιζόμενη σε δημόσιες μεταφορές αντί για αυτοκίνητα και δρόμους.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι αυτές οι φιλοδοξίες προσφέρουν συναρπαστικές λύσεις σε ζητήματα όπως η αστική εξάπλωση, οι υπερβολικές εκπομπές άνθρακα και η αναποτελεσματική χρήση ενέργειας.
Ωστόσο, η κατασκευή της πόλης ενδέχεται να έχει αρνητικές οικολογικές επιπτώσεις, όπως διαταραχή φυσικών οικοτόπων, εκπομπές άνθρακα από τα οικοδομικά υλικά και μεταφορά αυτών σε απομακρυσμένες περιοχές.
Οικολογική βιτρίνα ή πράσινο ξέπλυμα;
Οι πράσινες φιλοδοξίες του Neom φαίνεται επίσης να λειτουργούν ως μέσο απόσπασης της προσοχής από τη βαριά εξάρτηση της χώρας από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Αν και έργα όπως το Neom αποτελούν μέρος ενός σχεδίου για την απομάκρυνση της Σαουδικής οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα, χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από τα τεράστια έσοδα από το πετρέλαιο.
Ο Krieg σχολίασε ότι τα έργα αυτά είναι μέρος μιας ευρύτερης τάσης πράσινου ξεπλύματος στις χώρες του Κόλπου.
«Αυτές οι χώρες δεν μιλούν για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο», είπε. «Για το Neom και όλα αυτά τα μεγάλα έργα, μέρος της στρατηγικής δημοσίων σχέσεων είναι να λένε ότι θα είναι πράσινα και βιώσιμα».
«Αυτές οι μικρές προσπάθειες υποτίθεται ότι αντισταθμίζουν το τεράστιο ποσοστό ρυπογόνων ενεργειών που παράγουν», πρόσθεσε.
