The Merge – Ethereum: Μια επανάσταση στο blockchain ή τόσο hype για το τίποτα;
Κατά τη διάρκεια του Blockchain Futurist Conference στο Τορόντο, στις αρχές Αυγούστου, ο συνιδρυτής του Ethereum, Vitalik Buterin, ανακοίνωσε, ενώπιον ενός ενθουσιώδους κοινού, τα «μεγάλα» νέα: «Η αναβάθμιση Merge (Συγχώνευση) έρχεται… Την προετοιμάζαμε επί οκτώ χρόνια… Εντέλει, η μετάβαση του blockchain στο πρωτόκολλο proof-of-stake κατέστη εφικτή». Και οι παριστάμενοι τον αποθέωσαν.
Ωστόσο, εάν υπάρχει ένα πράγμα που δίνεται άφθονα σε ό,τι αφορά την crypto-community, αυτό είναι οι υποσχέσεις. Στη σχετικά σύντομη ιστορία των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων, αρχής γενομένης από το bitcoin, το 2009, έχουν «επιλυθεί» μια σειρά από μεγάλα οικονομικά προβλήματα όπως ο πληθωρισμός ή η πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, ακόμα και η έλευση της δημοκρατίας και η απαλλαγή από τα δικτατορικά καθεστώτα παγκοσμίως.
Από την άλλη, οι σκεπτικιστές κάνουν λόγο, και όχι άδικα, για διακίνηση βρώμικου χρήματος, αλλά και για μια ρυπαρή βιομηχανία, με έντονο αποτύπωμα άνθρακα (λόγω του mining). Τώρα, όμως, οι θιασώτες των κρυπτονομισμάτων έχουν μια μεγάλη ευκαιρία να αποδείξουν πως πολλά από τα αρνητικά τα οποία λέγονταν ήταν, πράγματι, λάθος, με ορίζοντα την πλέον φιλόδοξη αναβάθμιση στον χώρο, το Merge — o όρος περιγράφει, ουσιαστικά, τη συγχώνευση του blockchain Ethereum με ένα σύστημα που λέγεται Beacon Chain. Το δε Ethereum είναι η πιο δημοφιλής πλατφόρμα του Web3 —ή του «νέου Διαδικτύου»— και χρησιμοποιείται για «στοιχεία» που προσπάθησαν να εισέλθουν στο mainstream, όπως τα NFT και η αποκεντρωμένη χρηματοδότηση.
Όταν η Συγχώνευση πραγματοποιηθεί, πιθανότατα κάποια στιγμή αυτή την εβδομάδα, θα διαμορφωθεί ένα ευεπίφορο σκηνικό για καινοτομίες που αναμένεται να αντιμετωπίσουν μερικά από τα πιο σημαντικά προβλήματα στον κλάδο. Εάν η «σύντηξη» γίνει χωρίς πρόβλημα, το Ethereum θα μεταβεί από το πρωτόκολλο «proof-of-work» στο γνωστό πρωτόκολλο «proof-of-stake».
Τα blockchain που χρησιμοποιούν το πρωτόκολλο «proof-of-work», όπως τα blockchain των bitcoin και Ethereum, διατηρούνται ασφαλή από ισχυρούς υπολογιστές. Αυτοί οι «κόμβοι» αγωνίζονται 24 ώρες το 24ωρο για να λύσουν σύνθετους μαθηματικούς υπολογισμούς προκειμένου να επικυρώσουν (validate) κάθε νέο μπλοκ συναλλαγών που προστίθεται στην αλυσίδα. Το δε σύστημα αμύνεται ενάντια σε μεμονωμένους κόμβους που απειλούν να καταστρέψουν το blockchain.
Ωστόσο, για όλη αυτή τη διαδικασία απαιτείται τεράστια ποσότητα ενέργειας, όπερ σημαίνει σκεπτικισμός και κριτική για το αποτύπωμα άνθρακα που αφήνει. Αντίθετα, σε ένα σύστημα «proof-of-stake» όπως σε αυτό στο οποίο επιδιώκει να μεταβεί το Ethereum, το blockchain δεν χρειάζεται ισχυρούς υπολογιστές για την ασφάλειά του. Αντίθετα, άτομα ή εταιρείες ενεργούν ως επικυρωτές (validators), ποντάροντας τα δικά τους ether (το εγγενές νόμισμα του blockchain Ethereum) ως εγγύηση έναντι κακής συμπεριφοράς. Παρακινούνται δε να το κάνουν έναντι ανταμοιβής, συμπεριλαμβανομένης της ευκαιρίας να κερδίσουν νέα Ether. Φυσικά, η μετάβαση στο νέο σχήμα δεν περιλαμβάνει εξορύκτες.
Κάποιοι βλέπουν τη «Συγχώνευση» ως ένα ορόσημο για τα κρυπτονομίσματα, καθώς αναμένεται να μειώσει δραστικά τα επίπεδα κατανάλωσης ενέργειας του κλάδου — το ετήσιο αποτύπωμα του blockchain Ethereum εκτιμάται επί του παρόντος ότι είναι τόσο υψηλό όσο αυτό όλόκληρης της Φινλανδίας. «Αυτό είναι ένα πολύ κρίσιμο βήμα, προκειμένου το Ethereum να γίνει αυτό που μπορεί να γίνει — μια παγκόσμια κεφαλαιαγορά που θα λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα» λέει ο Avichal Garg, συνεργάτης στην εταιρεία venture Electric Capital.
Ο Noam Hurwitz, μηχανικός λογισμικού στην πλατφόρμα ανάπτυξης Web3 Alchemy, το περιγράφει ως «το σημαντικότερο ορόσημο μέχρι σήμερα απόδειξης που μπορούν να εκτελέσουν [οι προγραμματιστές]». Αλλά για άλλους, η αλλαγή αντιπροσωπεύει μια προδοσία των θεμελιωδών χαρακτηριστικών του blockchain, δηλαδή να παραμείνει ένα ανοιχτό, διαφανές και αποκεντρωμένο δίκτυο, που αυτο-αστυνομεύεται και δεν ελέγχεται από καμία ομάδα ατόμων. Επίσης, το Merge δεν θα φέρει επανάσταση στο Web3 και δεν θα λύσει άμεσα πολλά από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το blockchain Ethereum, όπως τα υψηλά τέλη συναλλαγών και οι αργές ταχύτητες.
Ωστόσο, μετά από χρόνια συζητήσεων, πιθανή επιτυχία του Merge προετοιμάζει το σκηνικό για καινοτομίες, ιδίως επιτρέποντας στο blockchain να χειρίζεται μεγαλύτερους φόρτους εργασίας, ενισχύοντας τη scalability. Kαι πράγματι, αυτά είναι καλά νέα για τις εφαρμογές που βασίζονται στο blockchain, όπως τα NFT της OpenSea, ή αποκεντρωμένα ανταλλακτήρια όπως το Uniswap.
Ο Charles Storry, επικεφαλής ανάπτυξης στην πλατφόρμα Phuture, ο οποίος εργάζεται στους εξειδικευμένους κόσμους της αποκεντρωμένης χρηματοδότησης και της τεχνολογίας Web3, είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος. «Πρόκειται για ένα τεράστιο βήμα για το Ethereum και την ευρύτερη κοινότητα, επειδή ξεκλειδώνει νέες εφαρμογές, αυξάνει την επεκτασιμότητα και βελτιώνει ριζικά την ενεργειακή απόδοση του blockchain, λέει.
Βέβαια, το εάν το Merge θα φέρει την επανάσταση που ευαγγελίζεται είναι αμφίβολο… Η φετινή αναταραχή στις αγορές έχει διαβρώσει την όποια διάθεση υπήρχε: περίπου 2 τρισεκατομμύρια δολάρια έχουν εξαϋλωθεί από την αγορά, ενώ πολλές επιχειρήσεις που βασίζονταν στο blockchain πραγματικά να υποφέρουν. Μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου κήρυξαν πτώχευση αυτό το καλοκαίρι, όπως το hedge fund Three Arrows Capital και η πλατφόρμα δανεισμού Celsius. Επίσης, το Ethereum δεν είναι το μόνο blockchain στην πόλη.
«Πράσινη μετάβαση»
Γιατί έχει σημασία η Συγχώνευση αν άλλες μπλοκ αλυσίδες εξακολουθούν να καταναλώνουν ενέργεια και να βλάπτουν το περιβάλλον; Ο Alex de Vries, ιδρυτής του ιστότοπου Digiconomist, ισχυρίζεται ότι το Merge θα μπορούσε να μειώσει κατά 99% την τρέχουσα κατανάλωση ενέργειας του Ethereum. Ακόμα κι αν το βρώμικα περιβαλλοντικό ρεκόρ του bitcoin συνεχιστεί, ο de Vries υποστηρίζει ότι οποιαδήποτε πρόοδος προς το πρασίνισμα της βιομηχανίας είναι καλύτερη από το τίποτε. Πολλά από τα project «δεύτερου επιπέδου» που είναι χτισμένα στο blockchain Ethereum (όπως τα NFT και οι αποκεντρωμένες πλατφόρμες χρηματοδότησης) θα επηρεαστούν επίσης. «Η Συγχώνευση κάνει το Ethereum πιο πράσινο, κάτι που είναι σημαντικό, γιατί στην πραγματικότητα αποτέλεσε εμπόδιο για την ευρεία υιοθέτησή του» λέει ο Alkesh Shah, αναλυτής στην Bank of America. «Θα μειώσει δραματικά το αποτύπωμα άνθρακα για ολόκληρη τη βιομηχανία» υποστηρίζει ο Ilan Solot, συνεργάτης στην εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων Tagus Capital.
Εάν λοιπόν το Merge «μπολιάσει» επιτυχώς το Ethereum, η πίεση θα αυξηθεί στον κύριο ανταγωνιστή του, το bitcoin, που θα διατηρήσει τη «βρώμικη» φήμη του. Ωστόσο, σύμφωνα με τον βασικό προγραμματιστή του Ethereum, Preston Van Loon, ο οποίος ίδρυσε την Prysmatic Labs, μια ομάδα μηχανικών λογισμικού αφοσιωμένων στην κατασκευή του blockchain, λέει ότι η Συγχώνευση δεν μπορεί να έρθει αρκετά σύντομα.
«Το proof-of-stake έρχεται σύντομα από το 2016, έχει καταντήσει ανέκδοτο», λέει. «Αισθάνομαι ότι [το ενεργειακό κόστος] είναι πραγματικά ένα εμπόδιο σε παγκόσμια κλίμακα και οι άνθρωποι δεν πρόκειται να το χρησιμοποιήσουν αν γνωρίζουν ότι έχει τόσο υψηλό ενεργειακό κόστος». Και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η Συγχώνευση θα λειτουργήσει ακόμη και από τεχνικής άποψης. Πάντως, η διαδικασία έχει ήδη δρομολογηθεί και θα συμβεί μόλις επιτευχθεί ένας προκαθορισμένος στόχος στο blockchain. Η Συγχώνευση θα είναι σταδιακή, περισσότερο σαν να ανατέλλει ο ήλιος, παρά να ανάβει ένα φως. «Είναι σχεδόν σαν να αλλάζετε τους κινητήρες σε ένα αεροπλάνο ενώ το πετάτε»… ένα σημαντικό επίτευγμα μηχανικής» λέει ο Edward Machin της Ropes & Gray.
Προβλήματα
Ένα ζήτημα είναι τι θα μπορούσε να πάει στραβά και να μην ολοκληρωθεί ομαλά η αναβάθμιση και τα προβλήματα που πιθανόν να εμφανιστούν αργότερα. Όταν θα φτάσει η ώρα της μετάβασης, θα χρειαστούν 12 λεπτά. Σε αυτό το διάστημα, για να αποφευχθούν οι περιπτώσεις εξαπάτησης, πολλά ανταλλακτήρια θα διακόψουν τις συναλλαγές. Μετά όμως τα πράγματα θα επανέλθουν στο φυσιολογικό.
Κατά τη διάρκεια αυτών των 12 λεπτών, περίπου 150 προγραμματιστές θα βρίσκονται επί ποδός πολέμου καθαρίζοντας το λογισμικό από τυχόν σφάλματα. Η μοναδική παρενέργεια, όπως τουλάχιστον αναφέρουν οι ίδιοι, θα είναι μια μικρή καθυστέρηση στις συναλλαγές.
Ακόμα και αν ξεπεραστούν όλα τα τεχνικά προβλήματα, υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι που παραμονεύουν. Το πρώτο είναι θεωρητικό: ονομάζεται «επίθεση 51%». Μετά τη Συγχώνευση, η ασφάλεια του Ethereum θα βασίζεται στην ομάδα των ατόμων που κάνουν staking τα tokens. Αυτό σημαίνει, θεωρητικά, ότι κάθε ομάδα ή άτομο που μπορεί να αποκτήσει τον έλεγχο του 51% ή περισσότερο του Εther που γίνεται staking στο blockchain θα ελέγχει αποτελεσματικά το σύστημα. Πρόκειται για ένα απίθανο σενάριο, κυρίως επειδή θα ήταν πιθανώς απαγορευτικά ακριβό να κατέχει κανείς πάνω από το ήμισυ του Ether στο blockchain.
Επίσης, ελλοχεύει ο κίνδυνος των χάκερ. Ο μηχανικός λογισμικού Stephen Diehl λέει ότι τέτοιοι κίνδυνοι κάνουν τους ανθρώπους που σκέφτονται να επενδύσουν σε αγορές κρυπτογράφησης να το σκεφτούν δύο φορές. Σε αντίθεση με [τα] φυσικά εμπορεύματα, τα περιουσιακά στοιχεία κρυπτογράφησης μπορούν απλά να σταματήσουν να υπάρχουν λόγω τεχνικών γεγονότων».
Ζήτημα είναι ακόμη κατά πόσο το Blockchain Ethereum θα παραμείνει ισχυρά αποκεντρωμένο, όπως είναι τώρα… Στη νέα του μορφή, που θα προστατεύεται από μια ομάδα ατόμων ή εταιρειών, το Ethereum χάνει σε αυτονομία. «Επρόκειτο για έναν λαμπερό φάρο αποκέντρωσης, αλλά στη νέα του μορφή θα είναι πιο συγκεντρωμένο από ό,τι πιστεύουν οι άνθρωποι». Αυτό το πρόβλημα έγινε πιο ξεκάθαρο όταν το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (Ofac) επέβαλε τον περασμένο μήνα κυρώσεις κατά της Tornado Cash, μιας πλατφόρμας βασισμένης στο Ethereum, την οποία η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατηγόρησε ότι διευκόλυνε ξέπλυμα δισεκατομμυρίων.
Πάντως, εάν η Συγχώνευση εγκαινιάσει μια νέα εποχή συγκεντρωτισμού, οι ιδεαλιστές του DeFi ίσως χρειαστεί να ετοιμάσουν τις βαλίτσες τους και να αποχωρήσουν.
Αέρας… στα crypto
Aπό την άλλη, η αναβάθμιση στο Ethereum έδωσε ώθηση στις τιμές των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων, που κατρακυλούσαν…
Εάν οι αποτιμήσεις των digital assets και, πιο συγκεκριμένα, του Εther αναζωογονηθεί, τότε είναι πιθανό το blockchain μετά τη Συγχώνευση να είναι ένας από τους μεγαλύτερους ωφελούμενους. «Μου αρέσει να το αποκαλώ ETF του τεμπέλης, λέει ο Jeff Dorman της Arca. «Κατέχοντας Ether, έχετε έκθεση σε stablecoins, έχετε έκθεση σε NFTs, έχετε έκθεση σε αποκεντρωμένη χρηματοδότηση».
Κρίσιμο βήμα
H συγχώνευση θεωρείται ως ένα κρίσιμο βήμα για τη συνολική ανάπτυξη του Ethereum. Σύμφωνα με τον Vitalik Buterin, το δίκτυο είναι πλέον ολοκληρωμένο κατά περίπου 40% και μετά τη συγχώνευση, «το Ethereum μπορεί να φτάσει μέχρι και 55% ολοκλήρωσης», είπε.
Στον οδικό χάρτη του Ethereum υπάρχουν τέσσερις άλλες φάσεις που συμβαίνουν παράλληλα, που όλες έχουν ως στόχο να κάνουν το Ethereum πολύ πιο γρήγορο, ασφαλές και πιο αποκεντρωμένο. «Στο τέλος αυτού του οδικού χάρτη, το Ethereum θα είναι ένα πολύ πιο επεκτάσιμο σύστημα… Στο τέλος, το Ethereum θα μπορεί να επεξεργάζεται 100.000 συναλλαγές ανά δευτερόλεπτο» είπε ο Buterin.
Ακόμα κι έτσι, όμως, δεν είναι σίγουρο ότι μετά το Merge θα υπάρξει ευρύτερο ενδιαφέρον για την αποκεντρωμένη χρηματοδότηση. Αυτό, πιστεύει, είναι «μια ξεχωριστή συζήτηση». «Θέλουν [οι άνθρωποι] να λαμβάνουν δάνεια μέσω [DeFi] αντί να πηγαίνουν σε μια τράπεζα; Θέλουν οι άνθρωποι να ανταλλάσσουν ψηφιακά συλλεκτικά αντικείμενα αντί για παραδοσιακές κάρτες ή γραμματόσημα του μπέιζμπολ; Όλοι αυτοί οι παράγοντες, η αύξηση των χρηστών, η αύξηση των συναλλαγών, η αύξηση του όγκου, είναι ανεξάρτητοι από τη Συγχώνευση».
Και τελικά, οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις θα γίνουν σαφείς μόλις συμβεί η Συγχώνευση.
