The Underwater Gallery: Η πρώτη υποβρύχια έκθεση φωτογραφίας στον κόσμο με θέμα τον ελληνικό βυθό

Πρόκειται για ένα μοναδικό στο είδος του εικαστικό γεγονός, όχι μόνο γιατί το θέμα των απεικονίσεων συμπίπτει με το περιβάλλον στο οποίο αυτές εκτίθενται, αλλά και διότι το σύνολο των φωτογραφιών, καθώς και η εγκατάσταση των εκθεμάτων, της σήμανσης και του ειδικού υποβρύχιου φωτισμού έγιναν εξ ολοκλήρου με την τεχνική της ελεύθερης κατάδυσης με άπνοια, δηλαδή «με μια ανάσα».

Αναδεικνύοντας τη μοναδικότητα του ελληνικού υποβρύχιου τοπίου και του θαλάσσιου φυσικού πλούτου, η έκθεση αποτελεί μια πρωτότυπη εικαστική και οικολογική πρόταση θεμελιωμένη στη δυνατότητα της εναλλακτικής επαφής του ανθρώπου με το φυσικό, υδάτινο περιβάλλον.

Το πρώτο παγκοσμίως εγχείρημα στο είδος του αποτελεί την εξέλιξη της έκθεσης «Greece underwater – on a single breath» που είχε φιλοξενηθεί το 2015 στο Ευγενίδειο Πλανητάριο και αποτέλεσε τη δεύτερη μεγαλύτερη σε επισκεψιμότητα έκθεση στην ιστορία του ιδρύματος, προσελκύοντας περισσότερους από 30.000 επισκέπτες.

Η μοναδικότητα των λήψεων

Η λήψη των φωτογραφιών έγινε αποκλειστικά στο Αιγαίο Πέλαγος από το 2013 έως το και 2018 σε βάθος από 3 έως 35 μέτρα από τον φωτογράφο και ελεύθερο δύτη Στέφανο Κόντο. Κάθε μία φωτογραφία ελήφθη σε διαφορετική κατάδυση η οποία έγινε χωρίς τη χρήση αναπνευστικού εξοπλισμού, με την τεχνική της «μίας ανάσας» («single breath»).

Η μοναδικότητα του χώρου

Τα εκθέματα θα τοποθετηθούν στο εσωτερικό ενός υποθαλάσσιου σπηλαίου, σε βάθος 7 – 17 μέτρων, στο οποίο θα είναι εγκατεστημένο ένα ολοκληρωμένο σύστημα φωτισμού υψηλής έντασης, με τη χρήση spot και flood υποβρυχίων φωτιστικών σωμάτων. Το σύστημα θα συντηρείται από εξειδικευμένη καταδυτική ομάδα η οποία θα εποπτεύει την τροφοδοσία ρεύματος με τη συνδρομή σκάφους στην επιφάνεια της θάλασσας. Τις βραδινές ώρες όλο το σπήλαιο θα φωτίζεται επιπρόσθετα με σώματα οροφής (στο επάνω μέρος του εσωτερικού κοιλώματος) ενώ την ημέρα θα αξιοποιείται και ο φυσικός φωτισμός που εισδύει στο εσωτερικό του σπηλαίου.

Η μοναδικότητα της κατασκευής

Οι φωτογραφίες είναι τυπωμένες σε μέταλλο προκειμένου αφ’ ενός να δημιουργούν την αίσθηση της τρισδιάστατης αναπαράστασης, αφ’ ετέρου – και κυρίως – να μην επηρεαστούν από τις συνθήκες του υποθαλάσσιου περιβάλλοντος (αλμυρό νερό και υγρασία). Η εκτύπωση έγινε με μια τεχνική κατά την οποία οι εικόνες μεταφέρονται απ’ ευθείας στην επιφάνεια υλικού από αλουμίνιο.

Η μοναδικότητα της εμπειρίας

Η θέση και η μορφολογία του υποθαλάσσιου σπηλαίου επιτρέπει την επίσκεψη με κάθε μορφή κατάδυσης (ελεύθερη και αυτόνομη). Θα δίνεται δυνατότητα επίσκεψης της έκθεσης κατά ομάδες παρουσία εκπαιδευτή σχολής αυτόνομης κατάδυσης (κατάδυσης με τη χρήση εξοπλισμού). Στο σπήλαιο θα βρίσκονται επόπτες – δύτες που θα επιβλέπουν και θα επιμελούνται τα εκθέματα, αλλα η κατάδυση, επίσκεψη και προσβαση στο χώρο ειναι ελευθερη και γίνεται με αποκλειστική ευθύνη του κάθε επισκέπτη. Οι επισκέπτες της έκθεσης θα μπορούν να διαμείνουν σε ξενοδοχεία της περιοχής με ειδικές, μειωμένες τιμές, που έχουν εξασφαλίσει οι διοργανωτές της έκθεσης.

Στις 20 Σεπτεμβρίου θα λάβει χώρα η κεντρική εκδήλωση κατά την οποία 50 και πλέον αθλητές από όλο τον κόσμο μαζί με τα μέλη της ομάδας υποστήριξής τους θα επισκεφθούν το σπήλαιο στο πλαίσιο του επίσημου προγράμματος του Authentic Big Blue. Πρόκειται για τον διεθνή αγώνα ελεύθερης κατάδυσης που διεξάγεται κάθε χρόνο στην Αμοργό και αντλεί την έμπνευσή του από τη βραβευμένη ταινία «Le Grand Blue» η οποία γυρίστηκε στο κυκλαδίτικο νησί. Μια εξαιρετική περίσταση όπου διεθνείς πρωταθλητές και record men ελεύθερης από κοινού με αυτόνομους καταδύτες (scuba divers) και κολυμβητές με μάσκα θα επισκεφθούν μια έκθεση τέχνης με υποβρύχιες φωτογραφίες που έχουν ληφθεί με ελεύθερη κατάδυση!

Στις 21 Σεπτεμβρίου έχει προγραμματιστεί νυχτερινή κατάδυση στο φωτισμένο σπήλαιο με τα εκθέματα, προσφέροντας στους επισκέπτες ένα μοναδικό θέαμα και μια ανεπανάληπτη εμπειρία.

Η μοναδικότητα της σύλληψης

Η ελεύθερη κατάδυση «με μία ανάσα» είναι μια αυθεντική μορφή επαφής με τη φύση και τον υποθαλάσσιο κόσμο. Χωρίς τη χρήση συσκευών και τεχνητών μέσων, με μοναδικό όργανο τους πνεύμονες, η ανθρώπινη παρουσία προσομοιάζει με αυτή των αμφίβιων θηλαστικών, επιτρέποντας την απόλαυση του υδάτινου φυσικού τοπίου με τρόπο που δε διαταράσσει το υποβρύχιο οικοσύστημα. Αυτή την αρχή της αρμονικής συμβίωσης με το φυσικό περιβάλλον υπηρετεί η ελεύθερη κατάδυση η οποία, επιστρατεύοντας την τέχνη της φωτογραφίας, συνθέτει μια αισθητική, συγκινησιακή και οικολογική πρόταση.

Λίγα λόγια για τον δημιουργό: Στέφανος Κόντος

Ο Στέφανος Κόντος είναι φωτογράφος και ελεύθερος δύτης. Το καλλιτεχνικό έργο του αφορά εξ ολοκλήρου υποβρύχιες λήψεις οι οποίες γίνονται χωρίς αναπνευστικό εξοπλισμό, με την τεχνική της «μίας ανάσας» («single breath»). Παράλληλα ασχολείται με την επιτόπια – υποβρύχια – φωτογράφηση εκπαιδευτικών, ερευνητικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων ελεύθερης κατάδυσης (free diving) σε όλο τον κόσμο.

Είναι επίσης εκπαιδευτής ελεύθερης κατάδυσης και συνιδρυτής της  freedivegreece  με έδρα την Αθήνα. Συνδυάζοντας την αγάπη του για την ελεύθερη κατάδυση με αυτή για την φωτογραφία συνεργάζεται με οργανισμούς και επαγγελματίες ελεύθερης κατάδυσης σε όλο τον κόσμο με σκοπό να προωθήσει και να αναδείξει τη μοναδική οπτική της φωτογραφίας με ελεύθερη κατάδυση. Τα τελευταία χρόνια έχει αφιερωθεί στην καταγραφή του υποθαλάσσιου τοπίου της χώρας μας επιζητώντας να ευαισθητοποιήσει το κοινό για τη σημασία των διασυνδεόμενων περιβαλλόντων στη διατήρηση της ισορροπίας των οικοσυστημάτων. Το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα της δραστηριότητας αυτής έχει αποτυπωθεί σε 3 εικαστικές συλλογές – «Ύφαλος», «Βυθός» και «Μύθος» και περιλαμβάνει φωτογραφίες από δεκάδες υποθαλάσσιες τοποθεσίες, από τις Σποράδες και τον Κορινθιακό Κόλπο μέχρι τις Κυκλάδες και το Ανατολικό Αιγαίο.

Έχει συμμετάσχει σε διεθνείς εκθέσεις και έργο του έχει προβληθεί σε ρεπορτάζ και αφιερώματα του διεθνούς Τύπου. Είναι κάτοχος πτυχίου στο Marketing και τις Επιχειρήσεις από το UNLV California και σπούδασε επίσης στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΕΚΠΑ.

Ο Στέφανος θεωρεί την δραστηριότητα της υποβρύχιας φωτογράφησης «με μία ανάσα» ένα αληθινά μοναδικό όσο και απαιτητικό εγχείρημα, την «απόλυτη έκφραση της φωτογραφίας δράσης σε αυθεντικά φυσικό περιβάλλον» καθώς προϋποθέτει τεράστια προσπάθεια και προετοιμασία τόσο από τον φωτογράφο όσο και από την ομάδα υποστήριξης. Εκτός από άρτια τεχνογνωσία και φυσική κατάσταση ο φωτογράφος πρέπει να διαθέτει πολύ καλή γνώση του υποθαλάσσιου περιβάλλοντος και της χλωροπανίδας του. Σε ορισμένες μάλιστα περιστάσεις απαιτούνται ικανότητες παρακολούθησης ή και αξιοποίησης του φυσικού περιβάλλοντος για απόκρυψη και διακριτικής προσέγγισης, πάντοτε με την τεχνική της «μίας ανάσας».