Τι μπορεί να διδάξει στην Ελλάδα το Αζερμπαϊτζάν για την έξοδο από την κρίση

Αποστολή στο Μπακού

Όταν οι τιμές του πετρελαίου, πριν από δύο χρόνια, κατρακυλούσαν, το Αζερμπαϊτζάν δεχόταν ένα ισχυρό πλήγμα και η κυβέρνησή του έπρεπε να λάβει άμεσα αποφάσεις. Η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, του μάνατ, ήταν ένα «χτύπημα» για την οικονομία, και κυρίως για το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων του Αζερμπαϊτζάν που είδαν την αγοραστική τους δύναμη να συρρικνώνεται.  Ωστόσο, η άμεση εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και η κατάστρωση ενός στρατηγικού business plan για έξοδο της χώρας από την κρίση, φαίνεται πως είχαν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας το Αζερμπαϊτζάν συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών που εμφανίζουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη, ενώ βάσει των στοιχείων που έδωσε στη δημοσιότητα το World Economic Forum, το 2016, η χώρα ανέβηκε στην 37η θέση σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας από την 40η που βρισκόταν ένα χρόνο πριν. Μάλιστα στο πρώτο τετράμηνο του 2017 η αζερική οικονομία «τρέχει» με ανάπτυξη κοντά στο 2%, απόρροια των  μεταρρυθμίσεων που εφάρμοσε κατά την περίοδο 2015-2016.

Το Fortune Greece βρέθηκε στο Μπακού και εξασφάλισε αποκλειστική συνέντευξη με τον  Γενικό Διευθυντή του Κέντρου Ανάλυσης Οικονομικών Μεταρρυθμίσεων και Επικοινωνίας του Αζερμπαϊτζάν, Δρ. Vusal Gasimli, ο οποίος μίλησε για το έργο του Κέντρου και τη συμβολή του στην ανάταση της αζέρικης οικονομίας.  Πρόκειται  για έναν θεσμό που ξεκίνησε τη λειτουργία του πέρυσι τον Απρίλιο και είναι επιφορτισμένο με την κατάρτιση ενός εθνικού χάρτη που περιλαμβάνει τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν, έτσι ώστε το Αζερμπαϊτζάν να καταστεί πόλος έλξης επενδυτών από όλο τον κόσμο.

Από την πρώτη στιγμή αντιλαμβάνεται κανείς ότι παρότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που έχει γαλουχηθεί με τα αζέρικα πρότυπα, εντούτοις ο τρόπος που αναλύει τα πράγματα «μαρτυρά» τις επιρροές που έχει δεχτεί και από την συχνή επαφή του με τη Δύση. Η σύσταση του  Κέντρου Ανάλυσης Οικονομικών Μεταρρυθμίσεων και Επικοινωνίας προέκυψε από την ανάγκη χάραξης ενός χάρτη που θα καθορίσει τις επενδύσεις των επόμενων ετών. Για τη στελέχωση του εν λόγω θεσμού επιστρατεύτηκαν 400 ειδικοί από τους κλάδους της συμβουλευτικής, τις τράπεζες, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, αλλά και ακαδημαϊκοί που  ένωσαν τις δυνάμεις τους για έναν κοινό σκοπό.

«Απώτερος στόχος μας είναι η βελτίωση του επιχειρηματικού μας περιβάλλοντος και η άνοδος μας  στην διεθνή κατάταξη με τις χώρες που καταγράφουν τη μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα παγκοσμίως. Είμαστε υπέρ της προσέλκυσης τόσο τοπικών όσο και ξένων επενδυτών. Μειώσαμε τη φορολογία και δώσαμε κίνητρα για να δραστηριοποιηθεί κάποιος στο Μπακού και νομίζω ότι η επενδυτική κοινότητα έχει αντιληφθεί τις αλλαγές που έχουν γίνει» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Gasimli .

Διευκρινίζει δε ότι ο μέσος όρος της φορολόγησης των επιχειρήσεων διαμορφώνεται στο 39,4% με δυνατότητα μείωσής του, εφόσον συντρέχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις και οι εταιρείες πληρούν κάποια συγκεκριμένα κριτήρια. Επίσης, ένα σημαντικό στοιχείο στην επιχειρηματική κουλτούρα των Αζέρων είναι ότι δεν υπάρχει καμία φυσική πληρωμή. Όλες οι πληρωμές ακολουθούν την ηλεκτρονική οδό, προκειμένου να υπάρχει διαφάνεια στις συναλλαγές.

Για τον  Gasimli  όλα είναι θέμα προνοητικότητας. Για να υπάρχει οικονομική ευημερία σε ένα κράτος θα πρέπει η πολιτική που ασκεί να είναι σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, διαφορετικά το οικοδόμημα θα είναι σαθρό. «Υιοθετήσαμε ένα έξυπνο μοντέλο στρατηγικής κατά την περίοδο που υπήρχε έντονη άνθιση στον κλάδο του πετρελαίου. Το μυστικό είναι να εστιάζεις στην παραγωγικότητα. Δεν μπορούν όλες οι χώρες που έχουν κοιτάσματα πετρελαίου να το κάνουν αυτό. Το γεγονός αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Χρειάζεται να έχεις και στρατηγική».

Δαπανώντας 40 δισ. δολάρια για την διεξαγωγή μιας έρευνας που αφορούσε τη νομισματική στρατηγική των επόμενων ετών, η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά που απέτρεψαν μελλοντικούς κινδύνους. «Αυτή τη στιγμή διαθέτουμε ένα ασφαλές μαξιλάρι που μας εξασφαλίζει σε μακροπρόθεσμο επίπεδο οικονομική σταθερότητα. Για φέτος εκτιμάμε ότι θα καταγράψουμε ανάπτυξη άνω του 1% σε ότι αφορά το ΑΕΠ μας. Η άνοδος που κατεγράφη εξαιρουμένου του κλάδου των πετρελαιοειδών ήταν της τάξης του 11%. Ένα εξίσου θετικό οικονομικό μέγεθος είναι ότι η ανεργία είναι λιγότερη από 5%».

Επιπρόσθετα, επισημαίνει ότι χάρη στη νομισματική πολιτική που ακολουθήθηκε έχει μειωθεί αρκετά η μεταβλητότητα που παρουσίασε το μάνατ από την υποτίμησή του και μετά. «Η υποτίμηση του εθνικού μας νομίσματος ευνόησε τον τουρισμό – κυρίως από χώρες όπως η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν -σε συνδυασμό με τη διευκόλυνση έκδοσης βίζας. Στον άμεσο μέλλον θα εστιάσουμε στην προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού προκειμένου να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητά μας. Ψηλά στην ατζέντα βρίσκονται επίσης οι τομείς των μεταφορών και των logistics, όπως επίσης και ο αγροδιατροφικός τομέας».

Ένα τεχνολογικό εμπορικό hub στην καρδιά του Μπακού.

Αξιοποιώντας τα νέα τεχνολογικά εργαλεία το Αζερμπαϊτζάν μέσω της πλατφόρμας azexport.az διακινεί τα εθνικά του προϊόντα επωφελούμενο από άλλες πλατφόρμες με τις οποίες υπάρχει συνεργασία, όπως το Amazon και το Alibaba. Τα τελευταία στοιχεία μάλιστα πιστοποιούν ότι το εν λόγω σύστημα δουλεύει αφού πέρυσι οι εξαγωγές άγγιξαν σε αξία το ένα εκατομμύριο δολάρια!

«Θέλουμε να καταστήσουμε το Αζερμπαϊτζάν έναν ψηφιακό εμπορικό κόμβο ο οποίος θα στηρίζεται σε τέσσερις βασικούς πυλώνες: α) σε ένα one stop shop σύστημα που θα συμβάλει στη διευκόλυνση των εγγράφων που απαιτούνται για τις εξαγωγές, β) στο γνήσιο της ηλεκτρονικής υπογραφής με τρίτες χώρες, γ) στην ηλεκτρονική υπογραφή μεταξύ Πρεσβειών και δ) στο e-wallet που αφορά τις πληρωμές αζέρικων επιχειρήσεων με συνεργάτες του εξωτερικού».

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι, για παράδειγμα, ένας πολίτης από την Ελλάδα θα μπορεί να ανοίξει με σύντομες και συνοπτικές διαδικασίες την επιχείρηση του στο Αζερμπαϊτζάν χωρίς να χρειαστεί να φύγει από τη χώρα του και χωρίς να είναι υποχρεωτική η διαμονή του στο Μπακού.

Το Μπακού επενδύει σε startups

Εν ενεργεία υπάρχουν πέντε οργανισμοί που ασχολούνται με τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων. Όπως μας εξηγεί ο κ. Gasimli    η κυβέρνηση υποστηρίζει τα startups μέσω ενός Fund εθνικής επιχειρηματικότητας που έχει δημιουργήσει, ενώ υπάρχουν και σημαντικές ιδιωτικές πρωτοβουλίες που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Εάν μάλιστα  μια νεοφυής επιχείρηση δεσμευτεί ότι θα πραγματοποιήσει επενδύσεις ύψους 100.000 δολαρίων απαλλάσσεται από οποιουδήποτε είδους φορολόγηση!

«Το να ξοδεύεις υπέρογκα ποσά στο παρόν σημαίνει υπέρμετρους φόρους στο μέλλον»

Αναφερόμενος στην Ελλάδα και στο πώς βλέπουν οι Αζέροι τα όσα διαδραματίζονται στο εσωτερικό της χώρας, ο κ.  Gasimli                 είναι κατηγορηματικός: «Το 2004 η Ελλάδα ξόδεψε πάρα πολλά για τους Ολυμπιακούς αγώνες. Το να ξοδεύεις υπέρογκα ποσά στο παρόν σημαίνει υπέρμετρους φόρους στο μέλλον».

Συνεχίζει λέγοντας πως για την επιχειρηματική κοινότητα του Αζερμπαϊτζάν, η  Ελλάδα αποτελεί κόμβο για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη, διότι διαθέτει όλα τα στοιχεία για τη διασύνδεσή του με τη Γηραιά Ήπειρο και μέσω σιδηροδρόμων, και δια αέρος και δια θαλάσσης. «Η Ελλάδα θα είναι σημείο κλειδί για την ένωσή μας. Την ίδια ώρα υπάρχουν πολύ μεγάλα περιθώρια συνεργασίας στον κλάδο του τουρισμού. Η Ευρώπη χρειάζεται διαφοροποίηση στον ενεργειακό τομέα και εμείς έχουμε ανάγκη από διεύρυνση του πελατολογίου μας».

Μετρώντας τα λόγια του για τη Socar και το deal που δεν ευοδώθηκε με τον ΔΕΣΦΑ ο κ.   Gasimli  διαβεβαιώνει ότι οι Αζέροι εξακολουθούν να έχουν επενδυτικό ενδιαφέρον γα το εν λόγω project. Πεποίθηση του είναι πως μόνο με την υιοθέτηση των απαραίτητων αλλαγών θα μπορέσει η Ελλάδα να πείσει τους ξένους επιχειρηματίες να επενδύσουν στο εσωτερικό της. «Και η βελτίωση του ισοζυγίου πληρωμών θα δημιουργήσει καινούριες θέσεις εργασίας. Εκείνο που θα πρέπει να έχετε στο μυαλό σας είναι πως η  άσκηση  νομισματικής και φορολογικής πολιτικής βελτιώνουν το κλίμα μόνο βραχυπρόθεσμα. Οι επενδυτές χρειάζονται πολλά περισσότερα» καταλήγει.

Διαβάστε ακόμη: Οι βλέψεις του Αζερμπαϊτζάν για επενδύσεις στην Ελλάδα