Τι είναι το «γνωστικό ανακάτεμα», η αναδυόμενη στρατηγική για καλύτερο ύπνο
- 06/04/2025, 19:21
- SHARE

της Alexa Mikhail
Οι γιατροί έχουν επισημάνει εδώ και καιρό τον καλό ύπνο ως τη νούμερο ένα επιλογή τρόπου ζωής για να παραμείνουμε σωματικά και ψυχικά υγιείς και να γερνάμε καλά, μειώνοντας τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων όπως οι καρδιακές παθήσεις. Αμέτρητα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – που διαφημίζουν τα πάντα, από το κλείσιμο του στόματός σας ενώ κοιμάστε, μέχρι τα μεταμεσονύκτια, ζεστά ντους – έχουν δελεάσει μια αυξανόμενη ομάδα “sleepmaxxers”, που έχουν εμμονή να δοκιμάζουν διαφορετικές στρατηγικές για να τους βοηθήσουν να κοιμούνται πιο ποιοτικά. Ένα κόλπο στο οποίο πιστεύουν οι χρήστες ονομάζεται «γνωστικό ανακάτεμα», κάτι σαν τη μέθοδο της μέτρησης προβάτων, αλλά πιο στοχαστικό.
Τι είναι το γνωστικό ανακάτεμα και αξίζει τη φήμη που απέκτησε; Οι ειδικοί εξηγούν.
Το γνωστικό ανακάτεμα είναι όταν εστιάζετε σκόπιμα σε λέξεις που δεν συσχετίζονται μεταξύ τους, εισάγοντας μια τυχαιότητα που μπορεί να σας αποσπάσει την προσοχή και να μην σας απασχολήσει αρκετά συναισθηματικά ώστε να σας κρατήσει ξύπνιους. Ένας γιατρός στο TikTok λέει ότι η μέθοδος βοηθά «να αναδιατάξετε ή να αναδιοργανώσετε τις σκέψεις σας παρόμοια με το να ανακατέψετε μια τράπουλα» και ότι η τυχαιότητα αντικατοπτρίζει τα μικρά όνειρα της σκέψης που μας πηγαίνουν στον ύπνο.
Για παράδειγμα, επιλέξτε ένα γράμμα του αλφαβήτου, όπως το «Β», και στη συνέχεια βρείτε λέξεις κάθε πέντε έως 10 δευτερόλεπτα που ξεκινούν με αυτό το γράμμα: βάρκα, κλπ. Ο εγκέφαλός σας θα βρει φυσικά εικόνες για να απεικονίσει αυτές τις λέξεις.
«Το γνωστικό ανακάτεμα είναι μια νοητική τεχνική που έχει σχεδιαστεί για να βοηθά τους ανθρώπους να κοιμούνται διακόπτοντας την τάση του εγκεφάλου να εμπλέκεται σε λογική, εστιασμένη σκέψη», λέει στο Fortune ο Δρ. David Rosen, ιατρικός διευθυντής στην Complete Sleep, μια εταιρεία θεραπείας άπνοιας ύπνου.
Ο γνωστικός επιστήμονας Luc P. Beaudoin εισήγαγε την πρακτική. Σε μια μελέτη του 2016, διαπίστωσε ότι τα άτομα που δοκίμασαν τη μέθοδο μαζί με την τεχνική της καταγραφής των ανησυχιών πριν τον ύπνο, βρήκαν ότι το γνωστικό ανακάτεμα βοήθησε περισσότερο και ήταν ευκολότερο να το υιοθετήσουν.
«Η έρευνα δείχνει ότι η ενασχόληση με μη γραμμική, ελαφρώς τυχαία σκέψη μπορεί να διαταράξει την αναλυτική σκέψη που συχνά κρατά τους ανθρώπους σε εγρήγορση», λέει ο Rosen. «Οι βασικές αρχές ευθυγραμμίζονται με όσα γνωρίζουμε για την προσοχή, τους περιορισμούς της μνήμης εργασίας και τις γνωστικές διαδικασίες που εμπλέκονται στη μετάβαση στον ύπνο».
Ο Rosen λέει ότι αυτή η μέθοδος μπορεί να βοηθήσει άτομα που δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν και μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για όσους έχουν υπερδραστήριο εγκέφαλο τη νύχτα και δεν φαίνεται να απενεργοποιούν τις σκέψεις και την ανησυχία.
«Λειτουργεί δημιουργώντας μια μορφή διανοητικής απόσπασης της προσοχής που είναι αρκετά ελκυστική για να κρατά την προσοχή αλλά δεν διεγείρει αρκετά το νου για να αυξήσει την εγρήγορση», λέει. «Αξίζει οπωσδήποτε να το δοκιμάσουν όσοι πάσχουν από αϋπνία που χαρακτηρίζεται από έντονες σκέψεις ή δυσκολία να χαλαρώσουν διανοητικά».
Είναι επίσης ακίνδυνο, δωρεάν και προσβάσιμο, προσθέτει.
Ενώ η Δρ. Rebecca Robbins, επίκουρη καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και επιστήμονας ύπνου στο Brigham and Women’s Hospital, λέει ότι η τεχνική δεν υποστηρίζεται πλήρως από την επιστήμη όπως άλλα εργαλεία, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει. «Οι καλύτερες δραστηριότητες πριν τον ύπνο είναι εκείνες που μας βοηθούν να αποσυνδεθούμε από την πολυάσχολη μέρα μας και να κοιμηθούμε», λέει στο Fortune.
Ο Rosen λέει ότι η πρακτική μπορεί να είναι πιο χρήσιμη μαζί με άλλα εργαλεία ύπνου, όπως μια ρουτίνα για να ηρεμήσει το σώμα και ο εγκέφαλος πριν τον ύπνο.
Η Δρ. Brintha Vasagar, οικογενειακή γιατρός, βρήκε το εργαλείο ωφέλιμο και λέει ότι είναι παρόμοιο από πολλές απόψεις με τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT), μια επιστημονικά υποστηριζόμενη θεραπεία για την αϋπνία. «Η τυχαιότητα αυτών των λέξεων μιμείται επίσης τις τυχαίες σκέψεις στις οποίες παρασύρεται ο εγκέφαλός μας καθώς προετοιμάζεται για ύπνο», λέει.
Για όσους σταθερά δεν μπορούν να πέσουν και να κοιμηθούν για τρεις νύχτες την εβδομάδα για τρεις μήνες, πρέπει να επισκεφτούν έναν ειδικό ύπνου για να τους βοηθήσει να διαγνώσουν και να αντιμετωπίσουν μια πιθανή διαταραχή του ύπνου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
- Business Monitor: Oι καινοτόμες θεραπείες που σώζουν ζωές και οι επενδύσεις στον χώρο της Υγείας
- H εξίσωση του τρόμου – Πώς ο Τραμπ εξαΰλωσε 5,4 τρισ. δολάρια στη Wall Street
- Στουρνάρας για δασμούς των ΗΠΑ: Έως και 1% του ΑΕΠ το «χτύπημα» στην Ευρωζώνη
Πηγή: Fortune.com