Τι ισχύει για την εγγύηση καταθέσεων στην Ελλάδα

Η συζήτηση για τις καταθέσεις και για το ποιος ακριβώς τις εγγυάται έχουν επανέλθει στην οικονομική ατζέντα. Τα συνεχή δημοσιεύματα για ένα πιθανό Grexit, παρά τις επίσημες διαψεύσεις από τα όργανα της Ευρωζώνης, κάποιες άστοχες δηλώσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ για εσωτερικό δανεισμό, έστω και εθελοντικά, σε συνδυασμό με τις πολλές ασάφειες στο οικονομικό πρόγραμμα του, αλλά και η στρατηγική «φόβου» στην οποία επενδύει η κυβέρνηση, δημιουργούν σενάρια επί σεναρίων.

Όμως μέχρι στιγμής οι εκροές καταθέσεων είναι ελάχιστες, όπως αναφέρει η Moody’s σε σημερινή της έκθεση . Συγκεκριμένα τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι οι ιδιωτικές καταθέσεις στο τέλος του Νοεμβρίου 2014 ανήλθαν σε 164,3 δισ. ευρώ και η χρηματοδότηση από την ΕΚΤ σε 44,9 δισ. ευρώ για τις ελληνικές τράπεζες.

Η σημερινή δήλωση της ΕΚΤ ότι θα συνεχίσει την χρηματοδότηση των τραπεζών στην Ελλάδα, μόνο αν η χώρα μας εξακολουθεί να είναι σε πρόγραμμα, ενισχύει την εκτίμηση ότι ακόμα και μια αυτοδύναμη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αν αυτό δείξουν οι κάλπες, θα ζητήσει ακόμα μια τεχνική παράταση του προγράμματος. Αυτό άλλωστε είχε δηλώσει και ο Δημήτρης Παπαδημούλης στην αρχή της εβδομάδας, αποκαλύπτοντας ότι η απόφαση για τη δίμηνη παράταση έως τις 28/2/2015 περιλαμβάνει πρόνοια επέκτασης. Με αυτό τον τρόπο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα μπορούσε να κερδίσει «χρόνο» και «ανάσα ρευστότητας» για τις επικείμενες πληρωμές σε τόκους και χρεολύσια, βάζοντας στην άκρη, έστω και λίγο, την άμεση κατάργηση των εφαρμοστικών νόμων.

Τα υψηλότερα επιτόκια
Οι ελληνικές τράπεζες αυτή τη στιγμή παρέχουν προνομιακούς όρους για τις καταθέσεις. Συγκεκριμένα τα επιτόκια που προσφέρουν τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα στις προθεσμιακές καταθέσεις κυμαίνονται από 1,7% έως 2% για ποσά γύρω στα 100.000-200.000 ευρώ, για διάστημα από 12-15 μήνες και είναι τα υψηλότερα στην ευρωζώνη.
Αν υπολογίσουμε και τον παράγοντα πληθωρισμό, οι αποδόσεις αυτές γίνονται ακόμα μεγαλύτερες. Και αυτό γιατί για τη νέα χρονιά, ο πληθωρισμός αναμένεται αρνητικός, στα επίπεδα του -1% , κάτι που ανεβάζει το πραγματικό επιτόκιο των ελληνικών καταθέσεων στο 2,5%.

Επίσης οι τράπεζες είναι πλήρως κεφαλαιοποιημένες με 8,5 δισ. ευρώ, κάτι που αποδεικνύει και η πανευρωπαϊκή άσκηση προσομοίωσης της ΕΚΤ, που κατέδειξε την ισχυρή κεφαλαιακή τους βάση.

Τι ισχύει για την εγγύηση των καταθέσεων
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε επίσης σε πρόσφατη ομιλία του στο διαρκές συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, ότι το κόμμα του εγγυάται τις καταθέσεις, ενώ η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ έχει απορρίψει τις μονομερείς ενέργειες σε όλα τα επίπεδα. Η δήλωση αυτή έχει την αξία της. Μάλιστα σε χθεσινή του συνέντευξη στο Channel 4 ξεκαθαρίζει:

«Αν αναφέρεστε στο να χρηματοδοτήσουμε το έλλειμμα μας από τις καταθέσεις των Ελλήνων, αυτό να το ξεχάσετε. Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα αυτό να συμβεί στην Ελλάδα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται να εγγυηθεί τις καταθέσεις και όχι να τις απειλήσει. Θέλω να ξεκαθαρίσω επίσης ότι όλοι αυτοί που επιμένουν στην κινδυνολογία, θα βρεθούν, εάν συνεχίσουν αντιμέτωποι με τις συνέπειες του νόμου».

Ας δούμε όμως τι ισχύει με την εγγύηση των καταθέσεων. Μέχρι το τέλος του 2015, οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ καλύπτονται από την κρατική εγγύηση. Στη συνέχεια, εφόσον ολοκληρωθεί το σχέδιο για την τραπεζική ένωση της ευρωζώνης, η εγγύηση θα παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Συγκεκριμένα ο ελληνικός νόμος (νόμος 3746/2009) προβλέπει ότι η εγγύηση των «ασφαλισμένων» (έως 100.000 ευρώ) καταθέσεων παρέχεται από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) μέχρι το τέλος του 2015. Το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) είναι ο φορέας διαχείρισης του συστήματος εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων και επενδυτικών υπηρεσιών και ο οποίος διέπεται από τον ν. 3746/2009 (ΦΕΚ 27 Α’ 16/2/2009). Σκοπός του είναι η καταβολή αποζημίωσης στους καταθέτες των πιστωτικών ιδρυμάτων που ευρίσκονται σε αδυναμία να εκπληρώσουν τις προς αυτούς υποχρεώσεις τους και η καταβολή αποζημίωσης στους επενδυτές-πελάτες των πιστωτικών ιδρυμάτων που ευρίσκονται σε αδυναμία να εκπληρώσουν τις προς αυτούς υποχρεώσεις τους, για απαιτήσεις που απορρέουν από την παροχή «καλυπτόμενων επενδυτικών υπηρεσιών», με στόχο , όπως αναφέρεται, τη συμβολή στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Το όριο αυτό είναι κοινό σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, με βάση κοινοτική οδηγία, αλλά κάθε χώρα είναι υπεύθυνη για την αποζημίωση των πολιτών της.

Τραπεζική ένωση και εγγύηση από την ΕΚΤ
Στη συνέχεια, με βάση τον πολιτικό σχεδιασμό της Ευρωζώνης προβλέπεται ότι μετά το 2015 και με την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, η εγγύηση των καταθέσεων θα παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ θα αναλάβει και την εποπτεία του τραπεζικού συστήματος σε όλες τις χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ.
Μέχρι το τέλος του 2015, όμως, οι εγγυήσεις είναι εθνικές, παρέχονται από κάθε Κράτος και όπως είναι λογικό εξαρτώνται από τη χρηματοδοτική δυνατότητα κάθε Κράτους.
Άλλωστε, το όριο των 100.000 ευρώ είναι μια πολιτική απόφαση, όμως μετά το «παράδειγμα» της Κύπρου, η Ευρωζώνη έσπευσε να επιβεβαιώσει την εγγύηση των 100.000 ευρώ φοβούμενη τις κολοσσιαίες συνέπειες που θα είχε το αντίθετο.

Τι ισχύει για την εγγύηση καταθέσεων στην Ελλάδα;
Σε αυτή την ερώτηση πάντως την πιο πλήρη απάντηση έχει δώσει το ίδιο το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων, απαντώντας σε συχνές ερωτήσεις για το τι ισχύει για κοινούς λογαριασμούς, για το όριο κάλυψης, τον συμψηφισμό αποζημίωσης με δάνεια και οφειλές, το χρόνο αποζημίωσης, τις τράπεζες που εξαιρούνται και τα λεφτά σε θυρίδες.

1. Τι σημαίνει κατάθεση;
Ως καταθέσεις ορίζονται τα πιστωτικά υπόλοιπα των κατατεθειμένων σε λογαριασμούς κεφαλαίων ή τα πιστωτικά υπόλοιπα προσωρινού χαρακτήρα που προκύπτουν κατά τις συνήθεις τραπεζικές συναλλαγές και τα οποία το πιστωτικό ίδρυμα οφείλει να επιστρέψει βάσει των εφαρμοζόμενων νόμιμων και συμβατικών όρων, καθώς και οι υποχρεώσεις για τις οποίες το πιστωτικό ίδρυμα έχει εκδώσει παραστατικούς τίτλους (άρθρο 9, παρ.1, ν. 3746/2009 – (ΦΕΚ 27 Α’ 16-2-2009)

2. Ποιο είναι το όριο κάλυψης των καταθέσεων;
Το σύνολο των καταθέσεων του ιδίου καταθέτη σε πιστωτικό ίδρυμα, που καλύπτεται από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) ανέρχεται σε 100.000 ευρώ (άρθρο 9 παρ. 2(α) (ν. 3746/2009, ΦΕΚ 27 Α΄16-02-2009). Το όριο αυτό ισχύει ανά καταθέτη και ανά πιστωτικό ίδρυμα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των λογαριασμών, το νόμισμα ή τη χώρα λειτουργίας του υποκαταστήματος του πιστωτικού ιδρύματος στο οποίο τηρείται η κατάθεση (άρθρο 9, παρ. 2β, ν. 3746/2009 – ΦΕΚ 27 Α’ 16-2-2009). Σημειώνεται ότι με την Οδηγία 2009/14/ΕΚ το όριο αυτό έχει καταστεί μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2011 υποχρεωτικό για όλες τις χώρες της ΕΕ.

3. Οι Καταθέσεις Προθεσμίας, Ταμιευτηρίου, και Όψεως καλύπτονται από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ);
Οι κατηγορίες καταθέσεων που αναφέρονται πιο πάνω, καλύπτονται.

4. Τι γίνεται στην περίπτωση των κοινών καταθετικών λογαριασμών;
Στις περιπτώσεις λογαριασμών που έχουν ανοιχθεί στο όνομα δύο ή περισσοτέρων προσώπων από κοινού (κοινός λογαριασμός) το τμήμα που αναλογεί σε κάθε καταθέτη του κοινού λογαριασμού θεωρείται ως χωριστή κατάθεση του κάθε δικαιούχου του λογαριασμού και, συνυπολογιζομένων και των λοιπών καταθέσεών του, καλύπτεται μέχρι το όριο των 100.000 ευρώ για κάθε δικαιούχο (άρθρο 9, παρ. 4.α, ν. 3746/2009 – ΦΕΚ 27 Α’ 16-2-2009)

5. Τι γίνεται με τους ανήλικους συνδικαιούχους μιας κατάθεσης;
Οι ανήλικοι δεν διαφοροποιούνται ως καταθέτες για τα δικαιώματα από την προστασία των καταθέσεών τους. Τα δικαιώματα όμως αυτά τα ασκούν οι έχοντες την γονική μέριμνα.

6. Τι γίνεται όταν υπάρχουν κοινοί λογαριασμοί στην Ιδια Τράπεζα; ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: O καταθέτης Α έχει σε κοινό λογαριασμό με τον καταθέτη Β 150.000 ευρώ. Ο ίδιος καταθέτης Α έχει, σε άλλο κοινό λογαριασμό που τηρείται στην ίδια τράπεζα, με τον καταθέτη Γ, 100.000 ευρώ. Ποιες είναι οι αποζημιώσεις σε περίπτωση ενεργοποίησης του ΤΕΚΕ για τους Α, Β,Γ ;
Στο παράδειγμα, δεδομένου ότι δεν αναφέρονται ποσοστά συμμετοχής καθενός εκ των συνδικαιούχων στους λογαριασμούς, ο καταθέτης Α δικαιούται αποζημίωση 100.000 ευρώ, ο καταθέτης Β δικαιούται 75.000 ευρώ και ο Γ 50.000 ευρώ.

7. Τι γίνεται όταν ένας καταθέτης έχει καταθέσεις σε δύο τράπεζες; ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Ο καταθέτης Α σε κοινό λογαριασμό με τον καταθέτη Β σε μία τράπεζα Ι 100.000 ευρώ. Ο ίδιος καταθέτης Α έχει, σε άλλο ατομικό λογαριασμό που τηρείται σε άλλη τράπεζα ΙΙ 100.000 ευρώ. Ποιες είναι οι αποζημιώσεις για τους Α, Β, σε περίπτωση ενεργοποίησης του ΤΕΚΕ και για τις δύο τράπεζες ταυτόχρονα (Ι, ΙΙ);

Στο παράδειγμα, ο καταθέτης Α δικαιούται αποζημίωση 50.000 ευρώ από την τράπεζα Ι και 100.000 ευρώ από την τράπεζα ΙΙ, ενώ ο καταθέτης Β δικαιούται αποζημίωση ύψους 50.000 ευρώ από την τράπεζα Ι.

8. Τα νομικά πρόσωπα καλύπτονται από την εγγύηση του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων;
Τα νομικά πρόσωπα καλύπτονται από την εγγύηση του ΤΕΚΕ έως το ποσό των 100.000 ευρώ.

9. Εάν έχω δάνεια σε ένα πιστωτικό ίδρυμα, τι συμβαίνει σε περίπτωση που οι καταθέσεις στο πιστωτικό ίδρυμα καθίστανται μη διαθέσιμες ;
Για τον υπολογισμό της αποζημίωσης από το ΤΕΚΕ, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές από δάνεια συμψηφίζονται με το συνολικό υπόλοιπο των καταθέσεων.

10. Οι τόκοι μιας κατάθεσης συμπεριλαμβάνονται στην αποζημίωση;
Στο όριο των 100.000 ευρώ συμπεριλαμβάνονται και οι δεδουλευμένοι τόκοι μέχρι την ημέρα που η κατάθεση καθίσταται μη διαθέσιμη.

11. Τι τύχη έχουν τα χρήματα μιας κατάθεσης πέρα από το όριο εγγύησης των 100.000 ευρώ;
Περαιτέρω αποζημίωση μπορεί να προκύπτει από το προϊόν της εκκαθάρισης του πιστωτικού ιδρύματος.

12. Οι προπληρωμένες κάρτες (prepaid-cards) θεωρούνται καταθέσεις;
Τα εισπραττόμενα, από την τράπεζα, ποσά για την έκδοση καρτών ηλεκτρονικού χρήματος ΔΕΝ θεωρούνται καταθέσεις κατά την έννοια του ορισμού της κατάθεσης (άρθρο 4α του ν. 3148/2003 ΦΕΚ 136 Α’/5.6.2003)

13. Η αποζημίωση μιας προθεσμιακής σε δολάρια θα γίνει σε δολάρια ή σε ευρώ?
Η αποζημίωση καταβάλλεται σε ευρώ. Για την μετατροπή των δολαρίων σε ευρώ εφαρμόζονται οι εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί συναλλάγματος και κίνησης κεφαλαίων.

14. Εάν φυλάσσω τα χρήματά μου σε θυρίδα τράπεζας, είναι εγγυημένα από το TEKE;
Τα χρήματα στα οποία αναφέρεστε ΔΕΝ καλύπτονται από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων

15. Ποια πιστωτικά ιδρύματα συμμετέχουν στο Σκέλος Κάλυψης Καταθέσεων (ΣΚΚ) του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων;
Στο Σκέλος Κάλυψης Καταθέσεων συμμετέχουν υποχρεωτικά όλα τα Πιστωτικά Ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια ίδρυσης και λειτουργίας στην Ελλάδα (άρθρο 3, παρ.1 ν. 3746/2009 – ΦΕΚ 27 Α’ 16-2-2009) εκτός του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων. Ως εκ τούτου, το ΤΕΚΕ καλύπτει και τις καταθέσεις υποκαταστημάτων ελληνικών τραπεζών σε χώρες της Ευρωπαικής Ενωσης ή Τρίτες χώρες. Πλήρης κατάλογος των συμμετεχόντων πιστωτικών ιδρυμάτων υπάρχει στην ιστοσελίδα του ΤΕΚΕ στην ενότητα «Συμμετέχοντα Π.Ι. Σκέλους Κάλυψης Καταθέσεων»

16. Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων συμμετέχει στο Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων;
Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων δεν συμμετέχει στο ΤΕΚΕ λόγω της υπαγωγής του σε ειδικό καθεστώς. Περισσότερες πληροφορίες μπορούν να αναζητηθιούν στην ιστοσελίδα του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.tpd.gr.

17. Πόσο σύντομα μπορώ να πάρω την αποζημίωσή μου σε περίπτωση που οι καταθέσεις σε πιστωτικό ίδρυμα καθίστανται μη διαθέσιμες και από ποιο φορέα;
Το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) καταβάλλει τις σχετικές αποζημιώσεις που αφορούν μη διαθέσιμες καταθέσεις εντός είκοσι (20) εργασίμων ημερών από την ημέρα κατά την οποία οι καταθέσεις καθίστανται μη διαθέσιμες. Σε έκτακτες περιπτώσεις η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί για διάστημα που δεν υπερβαίνει τις δέκα (10) εργάσιμες ημέρες ( άρθρο 16 παρ. 1α και 2α του ν. 3746/2009 – ΦΕΚ 27 Α’ 16-2-2009, όπως ισχύει).

Διαβάστε ακόμη: 

Τι θα συμβεί στις καταθέσεις των Ελλήνων σε έναν ενδεχόμενο εσωτερικό δανεισμό