Τι κρύβεται πίσω από «τη γενιά που δεν κάνει τίποτα»;

Η Ελίζα πήρε το απολυτήριο του σχολείου και αποφάσισε να κάνει ένα διάλειμμα. Η νεαρή Βερολινέζα εργάστηκε σε ένα καφέ και στη συνέχεια έκλεισε εισιτήριο για τη Χιλή με μια φίλη της. Λίγους μήνες αργότερα πήρε ένα εισιτήριο Interrail για να ταξιδέψει στην Ευρώπη. Δύο χρόνια πέρασαν έτσι. «Απολαμβάνεις να μην έχεις την καθημερινότητα και την πίεση», λέει η νεαρή κοπέλα.

Η Ελίζα εμπίπτει σε μια κατηγορία, για την οποία γίνεται πολύς λόγος τελευταία, τους λεγόμενους NEETs. Πρόκειται για μια κατασκευασμένη λέξη για τους νέους που δεν πηγαίνουν σχολείο, αλλά ούτε και εργάζονται. Η λέξη προέρχεται από τα αγγλικά: Not in Education, Employment or Training.  564.000 τέτοιοι νέοι, ηλικίας 15 έως 24 ετών, καταγράφηκαν στη Γερμανία από την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία  Eurostat για το 2022. Και αυτό, την ώρα που χιλιάδες επιχειρήσεις δεν μπορούν να καλύψουν δεκάδες χιλιάδες θέσεις μαθητείας και εργασίας. Πώς γίνεται όμως αυτό;

Μια ετερογενής ομάδα ανθρώπων

«Το πρόβλημα με τους NEETs είναι ότι είναι μια πολύ ετερογενής ομάδα ανθρώπων», λέει ο ειδικός σε θέματα εκπαίδευσης Κλέμενς Βίλαντ, από το ίδρυμα Bertelsmann. Υπάρχουν νέοι άνθρωποι που είναι απογοητευμένοι, απόφοιτοι λυκείου χωρίς προσόντα, με γλωσσικές δυσκολίες ή άλλα προβλήματα και υπάρχουν νέοι άνθρωποι όπως η Ελίζα, που μετά το σχολείο απλά κάνουν ένα διάλειμμα για να σκεφθούν τι θέλουν.

«Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν ξέρουν τι θέλουν να κάνουν», λέει η νεαρή κοπέλα. «Γιατί να πας στο πανεπιστήμιο όταν δεν ξέρεις ποιος είσαι και τι σε ενδιαφέρει, τι θέλεις να κάνεις», λέει.

Η πανδημία έπαιξε και αυτή τον ρόλο της σύμφωνα με την Eurostat. Το ποσοστό των NEETs μεταξύ 15-24 ετών στη Γερμανία αυξήθηκε από 5,7% το 2019 σε 7,4% το 2020 και 7,8% το 2021. Στη συνέχεια μειώθηκε και πάλι στο 6,8 % το 2022, ή σε απόλυτους αριθμούς: από 648.000 το 2021 σε 564.000. Πρόκειται για μισό εκατομμύριο νέων ανθρώπων που οι επιχειρήσεις χρειάζονται οπωσδήποτε. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Απασχόλησης, τον Ιούλιο καταγράφηκαν 228.000 κενές θέσεις μαθητείας και 116.000 υποψήφιοι.

Οι νέοι χρειάζονται υποστήριξη

Ο Κλέμενς Βίλαντ, από το ίδρυμα Bertelsmann δηλώνει πως είναι πολύ σημαντικό να υποστηριχθούν οι νέοι. «Πρέπει να στηρίξουμε τους νέους στο δρόμο τους προς μια επαγγελματική πορεία. Έτσι μειώνεται ο κίνδυνος να μείνουν άνεργοι και η οικονομία αποκτά τους εργαζόμενους που έχει μεγάλη ανάγκη». Οι εργοδότες γενικά θεωρούν ότι η μετάβαση στην εργασία πρέπει να γίνει γρήγορα. Οι νέοι θα πρέπει να παίρνουν γρήγορα μια θέση μαθητείας, να κερδίζουν γρήγορα τα δικά τους χρήματα και γρήγορα να πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές.

Πολλοί νέοι δεν συμφωνούν όμως με αυτό το μοντέλο ζωής. Άλλωστε οι ευκαιρίες και οι δυνατότητες που πλέον τους προσφέρονται είναι πάρα πολλές. Σύμφωνα με έρευνα με τον τίτλο «Τι κινητοποιεί τους νέους το 2022», στην πλειονότητά τους φάνηκαν ικανοποιημένοι από τη ζωή τους αλλά απαισιόδοξοι για την κατάσταση στη Γερμανία.

Όπως λέει και η Ελίζα, ας μην κατηγορούμε τους νέους κι ας μη βιαζόμαστε να τους κρίνουμε. Απλά βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά.