Τι σηματοδοτούν οι εκλογές στις ΗΠΑ για ελλείμματα, χρέος και τις αγορές
Οι φετινές εκλογές στις ΗΠΑ διεξάγονται σε ένα πλαίσιο στο οποίο η κυβέρνηση δανείζεται 6% του ΑΕΠ, με το χρέος να ανέρχεται στα 35 τρισεκατομμύρια δολάρια. Πριν από 24 χρόνια, η οικονομία σημείωνε παρόμοιους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ με σήμερα. Η δε ανεργία ήταν γύρω στο 4%, ωστόσο οι ΗΠΑ είχαν δημοσιονομικό πλεόνασμα 2% του ΑΕΠ και το χρέος ήταν λιγότερο από 6 τρισ. δολάρια.
Σύμφωνα με την ING, η κλίμακα επιδείνωσης της δημοσιονομικής θέσης των ΗΠΑ είναι τεράστια και η αποτυχία αντιμετώπισης του θέματος ενέχει τον κίνδυνο περισσότερων υποβαθμίσεων από οίκους αξιολόγησης, μεγαλύτερης αστάθειας στις αγορές, υψηλότερου κόστους δανεισμού και βραδύτερης οικονομικής ανάπτυξης.
Κοιτάζοντας το μέλλον, η δημοσιονομική θέση των ΗΠΑ είναι ευάλωτη σε διαρθρωτικούς παράγοντες. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της Federal Reserve Jerome Powell νωρίτερα αυτό το μήνα, «το επίπεδο του χρέους που έχουμε είναι απολύτως βιώσιμο, αλλά η πορεία που ακολουθούμε είναι μη βιώσιμη». Τι λένε λοιπόν οι υποψήφιοι για αυτό και τι σκοπεύουν να κάνουν; διερωτάται ο ολλανδικός οίκος
Μπάιντεν: Περισσότεροι φόροι, αλλά περισσότερες δαπάνες
Ο Τζο Μπάιντεν τον Μάρτιο κατέθεσε ένα σχέδιο για τη μείωση του ελλείμματος κατά 3 τρισεκατομμύρια δολάρια σωρευτικά τα επόμενα 10 χρόνια, «κάνοντας τις πλούσιες και μεγάλες εταιρείες να πληρώσουν το μερίδιο τους και περικόπτοντας τις σπάταλες δαπάνες για τα μεγάλα και ειδικά συμφέροντα».
Το μείγμα οικονομικής πολιτικής του περιλαμβάνει το τέλος των φοροαπαλλαγών του Τραμπ, καθώς και αυξήσεις φόρους σε επιχειρήσεις και υψηλόμισθους. Εάν όμως οι Ρεπουμπλικάνοι διατηρήσουν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων ή κερδίσουν τη Γερουσία, οι πρωτοβουλίες του Μπάιντεν θα μπλοκαριστούν και η δημοσιονομική πολιτική θα μπορούσε να καταλήξει να είναι κάπως πιο αυστηρή.
Αυτό το περιβάλλον πιθανότατα θα σήμαινε ότι η οικονομία θα αντιμετωπίσει περισσότερους αντίθετους ανέμους, κάτι που θα βοηθούσε επίσης στην επιβράδυνση του πληθωρισμού και θα έδινε στη Fed περισσότερο χώρο ώστε να μειώσει τα επιτόκια σε πιο ουδέτερο επίπεδο πιο γρήγορα
Ο Τραμπ πηγαίνει για ανάπτυξη, αλλά πιθανότατα φέρνει υψηλότερο πληθωρισμό
Η θέση του Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με το έλλειμμα έχει αλλάξει από τότε που ήταν για πρώτη φορά υποψήφιος για την προεδρία το 2016. Τότε, το αφήγημά του αφορούσε τον περιορισμό του χρέους και την αποπληρωμή των χρημάτων που οφείλει η χώρα. Το 2020 κατηγόρησε τους Δημοκρατικούς ότι δεν βοήθησαν να περάσουν οι περικοπές δαπανών – αλλά πλέον δεν γίνεται λόγος για περιορισμός του ελλείμματος. Στην πραγματικότητα, το έγγραφο της πλατφόρμας GOP 2024 δεν αναφέρει καθόλου το δημοσιονομικό έλλειμμα ή χρέος!
Σε περίπτωση που κερδίσει ο Τραμπ και οι Ρεπουμπλικάνοι περάσουν από το Κογκρέσο, η προσοχή θα στραφεί στην επέκταση των φοροαπαλλαγών και των φορολογικών περικοπών του 2017, που λήγουν το 2025. Οι αξιωματούχοι του κόμματος είναι της άποψης ότι οι φορολογικές περικοπές θα αποδώσουν ενισχύοντας το μέγεθος της οικονομίας και αυξάνοντας τα έσοδα.
Η εμπορική πολιτική είναι η δεύτερη σημαντική πρωτοβουλία. Επιβολή δασμών 10% σε όλες τις εισαγωγές και εισφορές 60% σε προϊόντα κινεζικής παραγωγής μαζί με τετραετές σχέδιο για σταδιακή κατάργηση των κινεζικών εισαγωγών ηλεκτρονικών, χάλυβα και φαρμακευτικών προϊόντων. Αυτές οι πολιτικές έχουν σχεδιαστεί για να περιορίσουν τον ξένο ανταγωνισμό, να υποστηρίξουν την εγχώρια παραγωγή και την απασχόληση των ΗΠΑ. Αυτό το σχέδιο θα συνοδεύεται από «απορρύθμιση» με στόχο την προώθηση της ανάπτυξης σε σχέση με το περιβάλλον, την αντιμονοπωλιακή πολιτική και την ενέργεια.
Τρίτον, η μετανάστευση θα περιοριστεί, με αυστηρότερη νομοθεσία.
«Αίσθησή μας είναι ότι αυτό το μείγμα προτάσεων πολιτικής από τον Τραμπ θα μπορούσε να συνδράμει στην υποστήριξη της εγχώριας ζήτησης, αλλά υπάρχουν σαφείς ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό σε σχέση με τις προτάσεις του Μπάιντεν» αναφέρει η ING και προσθέτει: «Οι δασμοί και οι εμπορικοί φραγμοί θα επιβαρύνουν το επιχειρηματικό κόστος, τουλάχιστον αρχικά, ενώ οι έλεγχοι της μετανάστευσης ενδέχεται να περιορίσουν την αύξηση της προσφοράς εργασίας, θέτοντας πρόσθετες προκλήσεις για την εταιρική Αμερική».
Σε περίπτωση που οι Δημοκρατικοί διατηρήσουν τον έλεγχο της Γερουσίας, ο Τραμπ θα αναγκαστεί να κάνει παραχωρήσεις σε βασικούς τομείς πολιτικής και οι προσπάθειές του να θεσπίσει πρόσθετες φορολογικές περικοπές και σημαντικούς ελέγχους στη μετανάστευση ενδέχεται να μην περάσουν.
Βραχυπρόθεσμες προοπτικές – γραμμή βάσης CBO
Για να θέσουμε ένα σημείο αναφοράς για το τι σημαίνουν αυτές οι πολιτικές για τη δημοσιονομική θέση των ΗΠΑ, αξίζει μια αναφορά στις προβλέψεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου τον Ιούνιο, που βλέπει μέσο ετήσιο έλλειμμα 6,3% του ΑΕΠ την περίοδο 2024-2034 – μέγεθος 0,7 ποσοστιαίες μονάδες μεγαλύτερο από τις προβλέψεις του Φεβρουαρίου, ενώ το δημόσιο χρέος προβλέπεται να αυξηθεί από 99% σε 122% του ΑΕΠ τα επόμενα 10 χρόνια
Επιπτώσεις για τα ομόλογα και τις αγορές των ΗΠΑ
Η αγορά των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ δεν επηρεάζεται επί του παρόντος αρνητικά από την πρόσθετη προσφορά που της εκτοξεύεται από το υψηλότερο έλλειμμα. Ο όρος premium που εμπεριέχεται στη 10ετή απόδοση είναι κοντά στο μηδέν, υποδηλώνοντας ελάχιστη έως καθόλου επιπλέον απόδοση.
Ωστόσο, στο μέλλον, η έλλειψη ανησυχίας της αγοράς για το μέγεθος του ελλείμματος μπορεί εύκολα να το οδηγήσει στην κορυφή της λίστας των ανησυχιών. Ο μηχανισμός μετάδοσης εδώ μπορεί να ενεργοποιηθεί από μερικές κακές δημοπρασίες ομολόγων. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί αργά, ή θα μπορούσε να γίνει πιο απότομα. Σε αυτό το πλαίσιο η ING βλέπει την απόδοση 10ετών ομολόγων να κατευθύνεται προς το 5% το 2025.
Επίσης, στο τρέχον περιβάλλον, όπου οι αγορές είναι ήρεμες, οι πολιτικοί βλέπουν μικρή απειλή από την τρέχουσα τροχιά της δημοσιονομικής θέσης των ΗΠΑ. Αλλά αυτό θα αλλάξει γρήγορα εάν οι οίκοι αξιολόγησης και οι αγορές αρχίσουν να το βλέπουν ως πρόβλημα. Εάν οι αγορές γίνουν δυσλειτουργικές, η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να αναλάβει επώδυνα μέτρα. «Αυτό μπορεί να μην συμβεί τα επόμενα τέσσερα χρόνια – αλλά τουλάχιστον, η υψηλότερη, πιο απότομη καμπύλη απόδοσης που αναμένουμε θα επιβαρύνει το κόστος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και θα αποδειχθεί αντίθετος άνεμος για την οικονομία ευρύτερα» καταλήγει η ολλανδική τράπεζα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
