Τι σημαίνει για τη Γερμανία και την Ευρώπη η επιστροφή του SPD στο υπουργείο Οικονομικών
Εάν κι εφόσον όλα οδεύσουν όπως σχεδίασαν ο Μάρτιν Σουλτς και η Άνγκελα Μέρκελ.
“Μετά από οκτώ χρόνια και πλέον, το SPD ορίζει και πάλι τον ομοσπονδιακό υπουργό Οικονομικών που το όνομά του θα είναι – με κάθε επιφύλαξη – Όλαφ Σολτς” γράφει το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel στην ηλεκτρονική του έκδοση. “Είναι μια μεγάλη επιτυχία, γιατί με εξαίρεση την Καγκελαρία κανένα Υπουργείο δεν είναι ισχυρότερο του Υπουργείο Οικονομικών. Ταυτόχρονα όμως είναι κι ένα μεγάλο ρίσκο.
Τώρα ο «Σολτς-αυτόματο» (το παρατσούκλι είχε δοθεί από την εφημερίδα Zeit για τις γλωσσοπλασίες του, όταν κατείχε τη θέση του Γενικού Γραμματέα του SPD) πρέπει να εκπληρώσει μεγάλες προσδοκίες, πολλές από τις οποίες τέθηκαν από το ίδιο του το κόμμα” σημειώνει το γερμανικό περιοδικό και προσθέτει: “Με τον Όλαφ Σολτς αναμένεται μετά από 8 χρόνια να ξαναηγηθεί του Υπoυργείου Οικονομικών ένας σοσιαλδημοκράτης. Οι προσδοκίες είναι μεγάλες – όπως κι η εξουσία του. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή πολιτική, την οποία η κυβέρνηση συνασπισμού –μετά από πιέσεις του SPD– έθεσε στην αρχή του συμφώνου κυβερνητικού συνασπισμού. Εκεί η ομοσπονδιακή κυβέρνηση υπόσχεται να επιδείξει μεγαλύτερη οικονομική αλληλεγγύη στις γειτονικές χώρες και μάλιστα εμφανίζεται πρόθυμη να καταβάλλει μεγαλύτερες εισφορές ως μέλος της ΕΕ. Η αλλαγή ύφους είναι αξιοσημείωτη. Υπό τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε η γερμανική οικονομική πολιτική φαινόταν σαν μια σειρά εκκλήσεων για λιτότητα και προτροπών για μεταρρυθμίσεις προς άλλους. Τώρα η κυβέρνηση στέλνει μήνυμα ότι και η ευρωπαϊκή ενότητα αξίζει κάτι γι’ αυτήν.
Αλλά οι εξαγγελίες αυτές θα ξυπνήσουν και επιθυμίες στο εξωτερικό, τις οποίες ο Σολτς δεν θα μπορεί ή δεν θα θέλει να υλοποιήσει. Κάτι τέτοιο ισχύει ασφαλώς, τη στιγμή που στη γερμανική Βουλή στο μέλλον θα βρίσκονται το AfD και το FDP, δύο κόμματα της αντιπολίτευσης με επικριτική ματιά στην Ευρώπη, τα οποία πιθανότητα θα επιτίθενται σε κάθε βήμα προς την κατεύθυνση μεγαλύτερης ολοκλήρωσης.
Αλλά κι ένα άλλο εγχείρημα στη διεθνή σκηνή θα είναι δύσκολο για τον Σολτς: Η Γερμανία και η Γαλλία θέλουν να δώσουν μια «ευρωπαϊκή απάντηση» στη φορολογική μεταρρύθμιση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλτν Τραμπ και να καθιερώσουν πανευρωπαϊκά κατώτατα ποσοστά για τη φορολόγηση των επιχειρήσεων. Μέχρι τώρα ωστόσο, η ενιαία ευρωπαϊκή φορολογική πολιτική δεν προχωρεί, όπως δείχνουν και οι χρονίζουσες διαπραγματεύσεις για ένα φόρο χρηματιστηριακών συναλλαγών, τον οποίο παρ’ όλα αυτά η Ένωση και το SPD συμπεριέλαβαν και πάλι στο κείμενο του συμφώνου συνασπισμού.
Στο εσωτερικό τουλάχιστον, ο Σολτς έχει έτοιμη ήδη μια μεταρρύθμιση: Η εισφορά αλληλεγγύης αναμένεται να εκλείψει ακόμη και εντός της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου για το 90% περίπου όσων την καταβάλλουν. Μ’ αυτό όμως τελειώνουν οι φιλοδοξίες της κυβέρνησης συνασπισμού για τη φορολογική πολιτική. Η Ένωση απέτρεψε επιτυχώς τις λοιπές απαιτήσεις του SPD, όπως την αύξηση του ανώτατου ποσοστού φορολόγησης. Θα μπορούσαν να επανατεθούν στα μέσα της κοινοβουλευτικής περιόδου, όταν η Ένωση και το SPD τολμήσουν – όπως συμφωνήθηκε – έναν «απολογισμό του συμφώνου συνασπισμού».
Και νωρίτερα όμως, ο Σολτς έχει να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα: Τα χρήματα τελειώνουν. Το κυβερνητικό σύμφωνο προβλέπει πρόσθετες δαπάνες ύψους 46 δισ. ευρώ και παρ’ όλα αυτά αναγνωρίζει την ανάγκη να διατηρηθεί το «μαύρο μηδέν» (σ.σ. ο ισοσκελισμένος προϋπολογισμός), που είχε υποστηρίξει τόσο σθεναρά ο Σόιμπλε.
Αυτό είναι δυνατό μόνον επειδή το κράτος, λόγω της καλής οικονομικής κατάστασης, έχει ρεκόρ εσόδων και ταυτόχρονα λόγω των χαμηλών επιτοκίων εξοικονομεί πολλά χρήματα. Αλλά είναι εύλογη μια στροφή στην πολιτική των επιτοκίων και η ανησυχία γι’ αυτήν θεωρείται αιτία της πρόσφατης ‘κατρακύλάς’ του δείκτη των χρηματιστηρίων.
Έτσι, ο Σολτς θα μπορούσε σύντομα από τη θέση του διαχειριστή οραμάτων ευρωπαϊκής πολιτικής να βρεθεί πάλι να παίζει τον ρόλο ενός υπουργού Οικονομικών: Ένας «Mister Njet», που θα απορρίπτει με τη σειρά τις επιθυμίες των συναδέλφων του υπουργών.
Για τον έμπειρο πολιτικό Σολτς κάτι τέτοιο δεν θα αποτελούσε πρόβλημα: «Όποιος μου παραγγέλνει ηγεσία, πρέπει να ξέρει ότι θα τη λάβει κιόλας», δήλωσε κάποτε. Αντιθέτως, μέχρι τώρα ο Σολτς δεν έχει δώσει την εντύπωση ότι είναι ιδιαίτερα δημιουργικός. Όταν μετά ο Σολτς τόλμησε να στρέψει το βλέμμα του στο μέλλον, είδε μια σύνοδο κορυφής των G20, που πολλοί κάτοικοι του Αμβούργου σχεδόν δεν θα έπαιρναν είδηση. Ακολούθησε ένα Σαββατοκύριακο με μαζικά έκτροπα, τα οποία -στο μεταξύ- απασχολούν μια ειδικά συσταθείσα επιτροπή. Από τότε το αργότερο ο Σολτς ξέρει ότι τα οράματα μπορεί να είναι και επικίνδυνα” καταλήγει το Der Spiegel.
