Τι σημαίνει η απόφαση του Eurogroup για το ελληνικό χρέος

Εννέα ώρες, μια διακοπή και μια παράλληλη σύνοδος Ελλάδας – Γαλλίας – Γερμανίας χρειάστηκαν τα ξημερώματα της Πέμπτης προς την Παρασκευή, για να καταλήξει το Eurogroup σε μια σειρά αποφάσεων οι οποίες υπόσχονται ελάφρυνση του χρέους και δημιουργία ενός «μαξιλαριού» ρευστότητας που θα καταστήσει ευκολότερη την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων του Δημοσίου τουλάχιστον για την επόμενη τετραετία.

Όπως ανακοίνωσε τα ξημερώματα η σύνοδος των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης από το Λουξεμβούργο, οι αποφάσεις που αφορούν το χρέος και την ρευστότητα περιλαμβάνουν τα εξής μέτρα:

• 10 χρόνια (κι όχι 3 όπως αρχικά ήθελε το Βερολίνο) περίοδος χάριτος
• 10 χρόνια επέκταση πληρωμών για τα δάνεια του EFSF (2033 αντί του 2023)
• 15 δισ. δόση
• 18 δισ. δημοσιονομικός «κουμπαράς»
• 1.2 δισ./έτος επιστροφή κερδών από ελληνικά ομόλογα ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών

Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα έλαβε την περίοδο χάριτος που ζητούσε για την αποπληρωμή των δανείων του δεύτερου προγράμματος, καθώς και τη δεκαετή επιμήκυνση των δανείων του EFSF που φτάνουν περίπου τα 100 δισ. ευρώ, εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο μια δημοσιονομική «ανάσα» ως το 2033, όπου και θα ξεκινήσουν οι αποπληρωμές.

Για να το πετύχει αυτό, η ελληνική πλευρά δέχτηκε να λάβει μικρότερη από το προβλεπόμενο δόση, η οποία έφτασε τα 15 δισ. ευρώ. Από αυτήν τα 9,6 δισ. αναμένεται να προστεθούν στο «μαξιλάρι» ρευστότητας, διαμορφώνοντας έτσι ένα απόθεμα 24,1 δισ. ευρώ το οποίο μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της χώρας για τους επόμενους 22 μήνες χωρίς την ανάγκη εξόδου στις αγορές. Σημειώνεται ότι από την αρχική συμφωνία για το τρίτο πρόγραμμα, το δάνειο του ESM που εκταμιεύεται συνολικά για την Ελλάδα φτάνει τα 61,9 δισ. ευρώ, αντί για τα 86 δισ. ευρώ. Τα 25 δισ. που περισσεύουν δείχνουν ότι η γερμανική πρόταση για σύνδεση της επιμήκυνσης του χρέους με το ποσό του δανείου πέρασε τα ξημερώματα της Παρασκευής.

Όπως δήλωσε χθες το βράδυ Έλληνας αξιωματούχους, η απόφαση του Eurogroup για μια ετήσια εκταμίευση ύψους 1,2 δισ. από τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα κατά την τελευταία οκταετία, η εξοικονόμηση 500 εκατ. ευρώ από τη μη πληρωμή τόκων και τα 2,3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση από την αναβολή των πληρωμών, δημιουργούν για το αμέσως επόμενο διάστημα ένα κέρδος της τάξης των 4 δισ. ευρώ.

Με βάση τους υπολογισμούς του Eurogroup, τα μέτρα αυτά εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους όχι όσον αφορά τα απόλυτα νούμερα, αλλά την εξυπηρέτησή του, καθώς τονίζεται ότι βασικός στόχος παραμένει να διατηρηθούν οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες κάτω από το 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και κάτω από το 20% του ΑΕΠ στην συνέχεια, διασφαλίζοντας συγχρόνως ότι το χρέος παραμένει σε σταθερή καθοδική τροχιά.

Για να πάρει όλα τα παραπάνω η ελληνική πλευρά, δεσμεύτηκε να ακολουθήσει ένα ισχυρό πλαίσιο ελέγχων της πορείας των δημοσιονομικών και των μεταρρυθμίσεων, με το Eurogroup να καθιστά σαφείς τους στόχους για ένα χρονικό διάστημα που επεκτείνεται ως το 2060.

Επιπλέον, η απόφαση του Eurogroup μαρτυρά ότι το «γαλλικό κλειδί» που εξασφάλιζε ότι οι αποπληρωμές του χρέους θα συνδέονταν με την ανάπτυξη, δεν πέρασε. Αντί αυτού, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης δεσμεύτηκαν ότι θα επανεξετάσουν στο τέλος της περιόδου χάριτος, το 2032, εάν χρειάζονται πρόσθετα μέτρα ελάφρυνσης. Γίνεται επίσης αναφορά στη συμφωνία του Μαΐου του 2016 για ένα «μηχανισμό, ο οποίος θα ενεργοποιείται στην περίπτωση πολύ δυσμενέστερου απρόοπτου μακροοικονομικού σεναρίου». Αυτός ο μηχανισμός, θα περιέχει μέτρα όπως την «περαιτέρω αναδιάρθρωση του χρέους με ανώτατο όριο και παρατάσεις των πληρωμών τόκων του δανείου του EFSF», στο βαθμό που είναι αναγκαία για τη βιωσιμότητα του χρέους.

Οι αποφάσεις για το χρέος φέρνουν πλέον το ΔΝΤ στη θέση να εκτελέσει τη δική του εξέταση της βιωσιμότητάς του, με την Κριστίν Λαγκάρντ να βάζει στο τραπέζι ορισμένες επιφυλάξεις όσον αφορά την παρακολούθηση της πορείας του από την Ευρώπη. Όπως είπε, χαρακτηριστικά, μετά το Eurogroup η επικεφαλής του Ταμείου, «λαμβάνουμε υπόψη την δέσμευση του Eurogroup ότι θα παρακολουθεί την πορεία της βιωσιμότητας χρέους και ότι θα πάρει επιπλέον μέτρα αν χρειαστεί».

Η Κριστίν Λαγκάρντ επέλεξε να δηλώσει ότι η ίδια είναι ικανοποιημένη από τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης που πάρθηκαν στις Βρυξέλλες, λέγοντας όμως ότι παραμένει επιφυλακτική για το μακροπρόθεσμο προφίλ του. Για αυτόν τον λόγο, σημείωσε μιλώντας σε δημοσιογράφους, ότι ναι μεν το Ταμείο δείχνει εμπιστοσύνη στις δεσμεύσεις των Ευρωπαίων, όμως θα μπει στη διαδικασία να αξιολογήσει το ελληνικό χρέος ως το 2060 ούτως ώστε να προετοιμάσει από τώρα ένα μελλοντικό Eurogroup για την περίπτωση χρειαστούν επιπλέον μέτρα.

Διαβάστε ακόμη: Τσακαλώτος: Η κυβέρνηση είναι ευχαριστημένη με τη συμφωνία – Το χρέος είναι πια βιώσιμο