Τι συζήτησαν ο Ταγίπ με τον Βλάντιμιρ στη Ρωσία;
Ο Τούρκος πρωθυπουργός και ο Ρώσος πρόεδρος φαίνεται πως τα «βρίσκουν» σχεδόν σε όλα και αλλάζουν το «παιχνίδι» στη γεωπολιτική «σκακιέρα».
Ο Ταγίπ Ερντογάν και ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχουν πολλά κοινά σημεία, εκτός από το παρόμοιο στυλ διακυβέρνησης. Απέναντι στην τάξη πραγμάτων, όπως την έχει οριοθετήσει ο Δυτικός κόσμος -που και οι δυο επικρίνουν- οι δυο τους προωθούν στενότερες οικονομικές σχέσεις μεταξύ των χωρών τους, κυρίως στον ενεργειακό τομέα.
Συσφίγγοντας αυτές τις σχέσεις η Αγκυρα δείχνει να θέλει να απομακρυνθεί από τη διαδικασία ένταξης της στην Ε.Ε., υποβάλλοντας πλέον και επίσημο αίτημα να γίνει δεκτή στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) -γνωστό και ως «Σαγκάη 5»- που αποτελείται από τη Ρωσία, την Κίνα, το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν, το Κιργιστάν και το Καζακστάν, με έκτακτη συμμετοχή ορισμένες φορές και του Ιράν.
Ο Ταγίπ Ερντογάν όχι μόνο δεν έχει κρύψει το ενδιαφέρον του για τους «πέντε της Σαγκάης», αλλά το έκανε και σαφές, σε δηλώσεις του τον Ιανουάριο ζητώντας από τους Ρώσους να συμπεριλάβουν την χώρα του στον Οργανισμό, λέγοντας πως η Άγκυρα «είναι έτοιμη να πει αντίο στην Ε.Ε.». Το ίδιο επανέλαβε και στη συνέντευξη Τύπου με τον Πούτιν στην Αγία Πετρούπολη, μετά τη συνάντηση της Παρασκευής: «Δεχθείτε μας στον SCO και γλυτώστε μας από την φασαρία (της Ε.Ε.)».
Διαβάστε ακόμη: Πούτιν-Ευρώπη: Σημειώσατε άσσο
Το αποτέλεσμα των συνομιλιών δείχνει ότι στο μυαλό και των δυο ηγετών βρίσκεται ο ενεργειακός τομέας. Η κυβέρνηση της Άγκυρας έχει βγει για ψώνια στην ευρύτερη περιοχή, προσπαθώντας ταυτόχρονα αφενός να διασφαλίσει την ενεργειακή επάρκεια της χώρας και αφετέρου να παρουσιάσει τα διαπιστευτήριά της στις χώρες-μέλη του SOC. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ερντογάν υπέγραψε ήδη αντίστοιχες συμφωνίες και στο Αζερμπαïτζάν στις 13 Νοεμβρίου.
Το εμπόριο μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας αυξήθηκε στα 34 δισ. δολάρια το 2012 και ο δηλωμένος εξαιρετικά φιλόδοξος στόχος και των δύο, είναι να φθάσουν τα 100 δισ. μέσα στην επόμενη διετία. Σε αυτήν την οικονομική σχέση προς το παρόν η Ρωσία κινεί τα νήματα, αφού οι επενδύσεις της στην Τουρκία ξεπέρασαν τα 1,57 δισ. το 2012, ενώ οι αντίστοιχες τουρκικές στη Ρωσία ήταν την ίδια χρονιά στα 740 εκατομμύρια.
Η πραγματική δοκιμασία για τους εταίρους θα είναι το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας στο μεσογειακό λιμάνι της Μερσίνας, το οποίο έχει αναλάβει η ρωσική κρατική Rosatom, μέσω της τουρκικής θυγατρικής της Akkuyu NPP και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία μεταξύ του 2019 και του 2022.
Ο Πούτιν θέλει να διασφαλίσει ότι θα έχει «εποπτεία» του έργου -προστατεύοντας τα ρωσικά συμφέροντα- αφού όταν θα αρχίσει η παραγωγή ενέργειας, η Τουρκία θα αρχίσει να αποκτά τα δικά της αποθέματα ενέργειας. Προς το παρόν, η Ρωσία καλύπτει το 56% των αναγκών της Άγκυρας σε φυσικό αέριο. Ο στόχος των υπό κατασκευή πυρηνικών εγκαταστάσεων είναι η κάλυψη του 10% των αναγκών της Τουρκίας σε ρεύμα μέχρι το 2023, αλλά η Μόσχα θέλει περισσότερα και πιέζει για φορολογικά κίνητρα και εγγυήσεις για μακροπρόθεσμα συμβόλαια.
Διαβάστε σχετικά: Ο Ερντογάν, οι «μάγισσες» και η τουρκική οικονομία
Οι δυο ηγέτες υπέγραψαν διάφορες εμπορικές συμφωνίες μεταξύ των κρατικών εταιρειών ηλεκτρισμού και άλλων κολοσσών μηχανολογικού εξοπλισμού, αλλά ίσως πιο σημαντική ήταν η επιβεβαίωση από τον Ρώσο Πρόεδρο των σχεδίων κατασκευής ενός offshore τμήματος του αγωγού South Stream στην τουρκική Οικονομική Ζώνη, το 2014. Μέσω του αγωγού, η Ρωσία στοχεύει να δέσει πιο δυνατά στο άρμα της τα Βαλκάνια και να αυξήσει την επιρροή της στη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η ατμόσφαιρα μεταξύ Πούτιν-Ερντογάν έδειξε ότι οι διμερείς εμπορικές σχέσεις είναι το δυνατό σημείο τους, αφού ήταν πρόθυμοι να αφήσουν κατα μέρος τις σημαντικές διαφορές τους στα μεγάλα προβλήματα της περιοχής, όπως πάνω στο θέμα της Συρίας, για χάρη της οικονομικής συνεργασίας. Κι εάν οι σχέσεις καταφέρουν να παραμείνουν στενές και υλοποιηθεί και η επιθυμία του Ερντογάν για ένταξη της χώρας του στους «Πέντε της Σαγκάης», τότε μπορεί η Ευρώπη, να βρεθεί πάλι στα κρύα του λουτρού, μετά από δεκαετίες επίπονων συνομιλιών, επαφών και διαπραγματεύσεων με την Άγκυρα.
Διαβάστε ακόμη: Υπό τη σκιά της Μόσχας μοιράζεται πάλι η «τράπουλα» στη Μέση Ανατολή
