Τι θα γίνει τελικά με τους Ευρωπαίους που ζουν στη Βρετανία

Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι θα υποσχεθεί σήμερα ότι θα κάνει όσο ευκολότερο είναι δυνατόν για τους πολίτες των άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ζουν στη χώρα της να παραμείνουν μετά το Brexit, στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να ξεμπλοκάρει τις συνομιλίες, η πορεία των οποίων οδήγησε να πολλαπλασιαστούν οι προτροπές προς την επικεφαλής των συντηρητικών να παραιτηθεί.

Εξασθενημένη μετά την απώλεια της πλειοψηφίας του Συντηρητικού Κόμματος στη Βουλή των Κοινοτήτων στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, κι αφού δεν κατάφερε να επιτύχει όπως επιδίωκε συσπείρωση των Τόρις στο πρόσφατο συνέδριό τους, η Μέι ήλπιζε ότι θα κέρδιζε κάποιο έδαφος πείθοντας τους ηγέτες των άλλων χωρών μελών της ΕΕ στη σύνοδο κορυφής που ξεκινά σήμερα στις Βρυξέλλες οι συνομιλίες να προχωρήσουν πέρα από τα διαδικαστικά θέματα του διαζυγίου, να επεκταθούν στη μελλοντική εμπορική σχέση.

Αλλά οι ηγέτες της ΕΕ το απέκλεισαν, τονίζοντας κυρίως πως το Λονδίνο πρέπει να καταβάλει περισσότερα χρήματα στο πλαίσιο του διακανονισμού πριν από την αποχώρησή του από το ποσό που η Μέι θεωρεί αποδεκτό. Έτσι, η πρωθυπουργός της Βρετανίας θα προσπαθήσει να μεταφέρει το επίκεντρο της προσοχής αλλού, προσφέροντας περισσότερες παραχωρήσεις στους πολίτες χωρών μελών της ΕΕ που ανησυχούν όλο και περισσότερο για τα δικαιώματα που θα έχουν στο ΗΒ αφού αυτό αποχωρήσει.

Πάντως αυτό δεν αναμένεται να μεταβάλει το αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής. Οι ευρωπαίοι ηγέτες υπέθεταν εδώ και εβδομάδες ότι μπορούσε να υπάρξει μια συμφωνία για το συγκεκριμένο ζήτημα.

Ωστόσο, μοιάζει να διαφαίνεται ότι η βρετανική κυβέρνηση ίσως υιοθετεί μια πιο ήπια προσέγγιση σε ορισμένα ζητήματα για να κερδίσει τους διαπραγματευτές των ευρωπαίων, αν όχι κάποιες από τις κυβερνήσεις της ΕΕ.

Απευθυνόμενη σε 100.000 ευρωπαίους πολίτες που έχουν ζητήσει ενημέρωση για τα δικαιώματά τους, η Μέι θα τονίσει: «Απέχουμε μια ανάσα από μια συμφωνία» για τα δικαιώματα των 3 εκατομμυρίων υπηκόων χωρών της ΕΕ που ζουν στη Βρετανία.

«Οι πολίτες της ΕΕ που έφτιαξαν τη ζωή τους στο ΗΒ είχαν τεράστια συμβολή στη χώρα μας. Και θέλουμε οι ίδιοι και οικογένειές τους να μείνουν. Δεν θα μπορούσα να είμαι πιο σαφής: οι πολίτες της ΕΕ που ζουν νόμιμα στο ΗΒ σήμερα θα είναι σε θέση να παραμείνουν», θα τονίσει η Τερέζα Μέι σε ένα κείμενο που θα αναρτηθεί στη σελίδα της στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Facebook, το οποίο εξασφάλισε εκ των προτέρων το πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς.

Θα προσθέσει ότι θα καταβληθεί προσπάθεια η διαδικασία να γίνει ομαλά με τη βοήθεια μιας ομάδας ειδικών στις νομικές υποθέσεις και σε ζητήματα τεχνολογίας.

«Γνωρίζω ότι και οι δύο πλευρές θα εξετάσουν τις προτάσεις η μια της άλλης για την οριστικοποίηση της συμφωνίας με ανοιχτό μυαλό. Με ευελιξία και δημιουργικότητα και από τις δύο πλευρές, είμαι βεβαία ότι μπορούμε να ολοκληρώσουμε τις συνομιλίες για τα δικαιώματα των πολιτών μέσα στις επόμενες εβδομάδες», αναφέρει το κείμενο της Μέι.

Ωστόσο οι ευρωπαίοι διαπραγματευτές συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν επιφυλακτικά τις προσφορές του Λονδίνου, λαμβανομένου υπόψη ότι η βρετανική κυβέρνηση δεν προτίθεται να αναγνωρίσει το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ να προσφεύγουν στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια εάν η βρετανική δικαιοσύνη δεν τους προστατεύει.

Η πρωθυπουργός της Βρετανίας πιέζεται όλο και περισσότερο από τους πιο σκληροπυρηνικούς οπαδούς του Μπρέξιτ να ανακοινώσει ότι το ΗΒ αποσύρεται από τις διαπραγματεύσεις, οι οποίες έφθασαν σε αδιέξοδο την περασμένη εβδομάδα.

Επιτείνοντας τις δυσκολίες για αυτήν, ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν θα βρίσκεται επίσης σήμερα στις Βρυξέλλες για συναντήσεις με ευρωπαίους αξιωματούχους προκειμένου να πιέσει να ξεμπλοκαριστεί η διαπραγμάτευση, που τονίζει ότι πάει άσχημα εξαιτίας των «κακοτεχνιών» της κυβέρνησης της Μέι.

Στη σύνοδο κορυφής δεν προβλέπεται να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος, καθώς οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να ανακοινώσουν πως ακόμη η πρόοδος που έχει επιτευχθεί δεν είναι «επαρκής» ώστε να αρχίσει η διαπραγμάτευση για τη διμερή σχέση μετά το Brexit. Μολαταύτα θέλουν να κάνουν μια «χειρονομία» σε αναγνώριση των υποχωρήσεων που προσφέρθηκε να κάνει η Μέι κατά την ομιλία της στη Φλωρεντία τον περασμένο μήνα και αυτή αναμένεται πως θα είναι να δώσουν εντολή στους τεχνοκράτες της ΕΕ να προετοιμαστούν για την έναρξη συνομιλιών σχετικά με τη μεταβατική περίοδο που θα απαιτηθεί ώστε να μειωθεί η αβεβαιότητα για τον επιχειρηματικό κόσμο.

Σε κάθε περίπτωση «δεν περιμένω να υπάρξει σημαντική πρόοδος αύριο», ξεκαθάρισε ο Ντόναλντ Τουσκ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την Τετάρτη. «Θα πρέπει να εργαστούμε πολύ σκληρά από τον Οκτώβριο μέχρι τον Δεκέμβριο για να οριστικοποιήσουμε αυτή τη λεγόμενη πρώτη φάση και να αρχίσουμε να διαπραγματευόμαστε για τη μελλοντική μας σχέση με το ΗΒ».

Ορισμένοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι υπέδειξαν ότι το Λονδίνο θα μπορούσε να ξεκλειδώσει τις διαπραγματεύσεις αφήνοντας ένα χαρτί με ένα υψηλότερο ποσό για τον λογαριασμό του διαζυγίου από τα περίπου 20 δισεκ. ευρώ που υπονόησε η Μέι πάνω στο γραφείο του Μισέλ Μπαρνιέ, κάτι όμως που η πρωθυπουργός λέει πως δεν μπορεί να κάνει ωσότου να έχει μια σαφέστερη εικόνα για τη μελλοντική σχέση.

Καθώς απομένουν μόλις 17 μήνες πριν η Βρετανία αποχωρήσει, τον Μάρτιο του 2019, η Τερέζα Μέι βρίσκεται υπό πίεση να προχωρήσει τη διαπραγμάτευση διότι σε διαφορετική περίπτωση θα διακινδυνεύσει να μην κλειστεί ουδεμία συμφωνία και να κυριαρχήσει η αβεβαιότητα για τις εμπορικές σχέσεις, που θα πλήξει την έβδομη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Αλλά στο ζήτημα του «λογαριασμού» η Μέι δεν έχει παρά ελάχιστα περιθώρια ελιγμών. Αν προσφέρει ένα υψηλότερο ποσό θα προκαλέσει οργή στο κόμμα της, το οποίο κατά πηγές αναζητεί ήδη τον διάδοχό της.

Θα παρουσιάσει τις προτάσεις της στο δείπνο των ηγετών το βράδυ, πριν αποχωρήσει για τις συνομιλίες των υπολοίπων 27.

Η Μέι δεν εξασφάλισε απολύτως τίποτε κατά τη διάρκεια των τηλεφωνικών της συνδιαλέξεων με την καγκελάριο της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ και με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν—των ηγετών των δύο ισχυρότερων ευρωπαϊκών κρατών, που τηρούν σκληρή γραμμή στις συνομιλίες. Ούτε το δείπνο στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τον Μπαρνιέ έφερε κάποιο απτό αποτέλεσμα πέραν μιας αμοιβαίας δέσμευσης για την «επιτάχυνση» της διαδικασίας.

«Έχουμε αρχίσει να σκεφτόμαστε σχετικά με το τι θα μπορούσε να γίνει» σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία, μολονότι «ακόμη ελπίζουμε πως δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο», σχολίασε ένας ευρωπαίος διπλωμάτης. «Είμαστε αισιόδοξοι ότι δεν θα γίνει, δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι οι Βρετανοί θα επεδείκνυαν τόση αδιαφορία για τους κινδύνους. Το ζήτημα είναι πως το χρονοδιάγραμμα μπορεί να γίνει πιο πιεστικό», πρόσθεσε η ίδια διπλωματική πηγή.