Τι θα σήμαινε μια προεδρία Τραμπ για την Ουκρανία – Οι κίνδυνοι

Τι θα σήμαινε μια προεδρία Trump για την Ουκρανία; Πολλές από τις εικασίες για μια πιθανή «άρση» της υποστήριξης στη χώρα επικεντρώνονται στη διακοπή της ροής όπλων, σε συνδυασμό με την αποδοχή της προσάρτησης εκ μέρους της Ρωσίας κομματιών ουκρανικής επικράτειας, σύμφωνα με όσα αναφέρει σε άρθρο του στους Financial Times ο γνωστός αρθρογράφος Gideon Rachman.

Η επικράτεια και ο οπλισμός, λοιπόν, είναι και τα δύο βασικά ερωτήματα… Ωστόσο, ένα άλλο λιγότερο συζητημένο ζήτημα αναδεικνύεται επίσης ως ζωτικό θέμα: η ουκρανική ουδετερότητα, σημειώνει…

Σε συνέντευξή του στους New York Times τον Ιούνιο, ο γερουσιαστής JD Vance, ο αντιπρόεδρος του Trump για την προεδρία, τάχθηκε υπέρ μιας ουδέτερης και άοπλης Ουκρανίας.

Όπως είπε, η νέα κυβέρνηση «θα εγγυηθεί τόσο την ανεξαρτησία του Κιέβου όσο και την ουδετερότητά του… Η ουδετερότητα είναι ξεκάθαρα κάτι που οι Ρώσοι βλέπουν εκλαμβάνουν ως υπαρξιακό ζήτημα για αυτούς».

Σύμφωνα με τον Rachman, επιφανειακά, μια ουδέτερη Ουκρανία ακούγεται ενδιαφέρουσα επιλογή. Η Φινλανδία και η Αυστρία ήταν ουδέτερες κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Και οι δύο χώρες κατάφεραν να παραμείνουν δημοκρατικές και εκτός του σοβιετικού μπλοκ. Ωστόσο, η κυβέρνηση Βiden παραμένει επιφυλακτική σε ό,τι αφορά το αίτημα της Ρωσίας για μια ουδέτερη Ουκρανία, πιστεύοντας ότι οι φιλοδοξίες του Vladimir Putin δεν θα σταματήσουν.

Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Jake Sullivan είπε την περασμένη εβδομάδα: «Είναι σαφές ότι αυτό που θέλει η Ρωσία τώρα είναι μια ουδέτερη Ουκρανία, που δεν θα μπορεί να υπερασπιστεί σωστά τον εαυτό της.

Εξακολουθεί να θέλει να υποτάξει την Ουκρανία. Και δεν θα το αφήσουμε να συμβεί» υποστηρίζει ο Rachman.

Οι ρωσικές ελπίδες να ουδετεροποιήσουν την Ουκρανία έγιναν σαφείς στις ειρηνευτικές προτάσεις που υπέβαλε η Μόσχα το 2022, στις αρχές της σύγκρουσης.

Το Κρεμλίνο ευθύς εξαρχής επέμενε ότι η Ουκρανία δεν πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ – και ότι ο στρατός της Ουκρανίας πρέπει να μειωθεί σε 85.000 στρατιώτες και ο αριθμός των αρμάτων της να περιοριστεί σοβαρά.

Ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος θυμάται: «Ζητούσαν να βάλουμε τα όπλα μας σε αποθήκες που θα φύλαγαν. Και θα είχαν το δικαίωμα να υποβάλλουν βέτο σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής». Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Ρωσία έχει υποχωρήσει από τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της.

Οι Ουκρανοί γνωρίζουν ότι η αποδοχή των προτάσεων Putin θα άφηνε τη χώρα τους μόνιμα στο έλεος της Μόσχας.

Αλλά η τρέχουσα συζήτηση για την ουδετερότητα εξακολουθεί να είναι ενδιαφέρουσα, επειδή ρίχνει φως σε επιχειρήματα σχετικά με το πώς να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία που διεξάγονται ακριβώς κάτω από την επιφάνεια των δημόσιων συζητήσεων.

Μεγάλο μέρος της δημόσιας επιχειρηματολογίας εξακολουθεί να στρέφεται γύρω από το ζωτικό ζήτημα της επικράτειας.

Η Ρωσία επιμένει ότι η Ουκρανία πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της, καθώς μάλιστα θεωρεί πως οι περιοχές Donetsk, Luhansk, Kherson και Zaporizhia αποτελούν ρωσικό έδαφος.

Η Ουκρανία, από την άλλη, επιμένει στην αποκατάσταση της εδαφικής της ακεραιότητας, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας.

Οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους λένε ότι θα στηρίξουν την Ουκρανία «όσο χρειαστεί» και ότι δεν θα επιβάλουν όρους ειρήνης στους Ουκρανούς.

Οι πόλεμοι είναι απρόβλεπτοι, επομένως μια αποφασιστική νίκη στο πεδίο είτε από την Ουκρανία είτε από τη Ρωσία παραμένει δυνατή.

Όμως, όπως έχουν τα πράγματα, είναι απίθανο το Κίεβο να μπορέσει να πάρει πίσω όλη την επικράτειά του με τη δύναμη των όπλων. Οι Ουκρανοί και οι δυτικοί υποστηρικτές τους το γνωρίζουν αυτό, ακόμα κι αν δεν το αναγνωρίζουν δημόσια.

Οι εδαφικές παραχωρήσεις με αντάλλαγμα την ειρήνη κερδίζει υποστήριξη στο ουκρανικό κοινό…

Ωστόσο, το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ειρήνη δεν είναι η βαθιά απροθυμία της Ουκρανίας να προβεί σε εδαφικές παραχωρήσεις, αλλά το γεγονός ότι η Ρωσία θα απαιτούσε διευθέτηση που θα περιλάμβανε την υποταγή του 80% της Ουκρανίας που δεν ήλεγχε.

Οι Ουκρανοί χρειάζονται διαβεβαιώσεις ότι η Ρωσία δεν θα εκμεταλλευτεί τυχόν ειρηνευτική διευθέτηση για να επανεξοπλιστεί και μετά να επιτεθεί.

Μέχρι να το καταλάβουν, δεν υπάρχει πιθανότητα σοβαρής συζήτησης στο Κίεβο για τα σύνορα ή το έδαφος.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία θα ήταν σημαντικό ζήτημα για οποιεσδήποτε μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες.

Η τρέχουσα θέση του Κιέβου είναι ότι η Ουκρανία πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ – κάτι που σημαίνει ότι η χώρα σε αυτή την περίπτωση θα καλύπτεται από την εγγύηση ασφάλειας της συμμαχίας.

Η πιο πρόσφατη σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ δήλωσε ότι «το μέλλον της Ουκρανίας είναι στη Συμμαχία».

Ωστόσο, πρόσθεσε ότι αυτό θα συμβεί μόνο «όταν συμφωνήσουν οι σύμμαχοι και εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις».

Η ένταξη της Ουκρανίας στις τάξεις του ΝΑΤΟ, ενώ η Ρωσία εξακολουθεί να κατέχει μέρος της επικράτειας της χώρας, θα ήταν δύσκολη.

Η Δυτική Γερμανία κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο.

Βέβαια, η ένταξη της Δυτικής Γερμανίας στο ΝΑΤΟ υποστηρίχθηκε από την εγκατάσταση σημαντικού αριθμού αμερικανικών στρατευμάτων στο δυτικογερμανικό έδαφος.

Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το Κογκρέσο των ΗΠΑ θα συμφωνούσε να αναπτύξει αμερικανικά στρατεύματα στην Ουκρανία.

Μια άλλη ιδέα που έχει ισχυρούς υποστηρικτές στην Ουάσιγκτον είναι η «επιλογή του Ισραήλ», η οποία θα απέφευγε την επιλογή σύναψης επίσημης δέσμευσης συνθήκης για την υπεράσπιση της Ουκρανίας — και αντ’ αυτού θα βασιζόταν στην υποστήριξη της Ουκρανίας με προηγμένη δυτική στρατιωτική βοήθεια, ώστε να μπορέσει αποτρέψει από μόνη της τη ρωσική επιθετικότητα στο μέλλον.

Αλλά και αυτή η επιλογή θα ήταν αντίθετη με το αίτημα της Ρωσίας για μια ουδέτερη Ουκρανία.

Θα μπορούσε να αλλάξει η στάση της Μόσχας;

Οι Ρώσοι υφίστανται απώλειες, που υπολογίζονται σε πάνω από 1.000 στρατιώτες, ωστόσο o Putin φαίνεται πως θα περιμένει τις αμερικανικές εκλογές.

Η κυβέρνηση Biden δεν θα συμφωνήσει με την ουδετεροποίηση της Ουκρανίας.

Αλλά μια κυβέρνηση Trump – Vance μπορεί. Με άλλα λόγια θα προκριθεί η λύση της φινλανδοποίησης…

(σ.σ. Η Φινλανδοποίηση είναι όρος στη διεθνή πολιτική σκηνή που περιγράφει την κατάσταση στην οποία περιήλθε η Φινλανδία μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Δηλαδή στη διατήρηση, ύστερα από ακρωτηριασμό, της εδαφικής ανεξαρτησίας αλλά με τίμημα την πειθήνια στάση της στη Σοβιετική Ένωση.

Είναι η διαδικασία με την οποία μια ισχυρή χώρα αναγκάζει μια μικρότερη γειτονική χώρα να συμμορφώνεται με τους κανόνες εξωτερικής πολιτικής της ισχυρής χώρας, επιτρέποντάς της ταυτόχρονα να διατηρήσει την ανεξαρτησία της και το δικό της πολιτικό και οικονομικό σύστημα.

Η υιοθέτηση αυτής της στάσης ήταν απότοκο του φόβου ότι η μικρή χώρα οδηγούμενη σε σύρραξη με τη γείτονά της θα χάσει πολλά περισσότερα. Ο όρος αυτός αφορά τις ιστορικές σχέσεις της Φινλανδίας με τη Σοβιετική Ένωση.)

«Όσο το εκλογικό αποτέλεσμα των ΗΠΑ παραμένει αμφίβολο, ο Putin έχει κάθε κίνητρο να συνεχίσει τη μάχη» καταλήγει ο Rachman. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Ελληνικές Τράπεζες: Η επιστροφή στην κανονικότητα, το μέρισμα και οι νέες τιμές-στόχοι
• TITAN: Στόχος ένα ασφαλές, βιώσιμο μέλλον
• Εντατικές αναζητήσεις για φοιτητική στέγη: Οι τιμές στα ενοίκια και όσα πρέπει να προσέξετε