Γιατί τo 2017 θα είναι κρίσιμο έτος για το ευρώ

Η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη έδειξε ότι η ζώνη του ευρώ ήταν σε θέση να τετραγωνίσει τον κύκλο μεταξύ αντοχής και ευελιξίας.

Από τη μία πλευρά, τα μέλη της ζώνης του ευρώ έχουν δείξει τη δέσμευσή τους για τη διατήρηση του κοινού νομίσματος μέσω της συμμετοχής σε σημαντικά προγράμματα διάσωσης για την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Κύπρο, συμφωνώντας σε μια μερική διαγραφή του ελληνικού χρέους και τη δημιουργία δύο μηχανισμών διάσωσης πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ: του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ).

Παρά την πρόοδο που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης, όμως, η Ευρωζώνη εξακολουθεί να είναι εύθραυστη, καθώς κάποιες προϋπάρχουσες προκλήσεις παραμένουν άλυτες. Ιδού τρεις λόγοι:

Τα προβλήματα των τραπεζών ενδέχεται να αποσταθεροποιήσουν την Ευρωζώνη

Στον τραπεζικό τομέα, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα σε ορισμένα κράτη μέλη, ιδιαίτερα στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Ιταλία, δημιουργώντας αμφιβολίες σχετικά με την ανθεκτικότητα του τραπεζικού τομέα στην Ευρώπη. Οι εικασίες σχετικά με τις πιθανές χρεοκοπίες ευρωπαϊκών τραπεζών (όπως της Deutsche Bank ή της Monte Dei Paschi di Siena) και την πολιτική αναταραχή στα επιμέρους κράτη μέλη, όπως στην Ιταλία, την Ολλανδία και, ενδεχομένως, τη Γαλλία, σε συνδυασμό με τη διαφαινόμενη προοπτική του Brexit, δείχνουν ότι η κρίση θα μπορούσε να κλιμακωθεί εκ νέου.

Παραμένει η άνιση ανάπτυξη

Ενώ η οικονομική και τραπεζική κρίση ώθησε την ΕΕ και τα μέλη της να αντιμετωπίσουν ορισμένες από τις ελλείψεις της ΟΝΕ, ο διαρκής αντίκτυπος της κρίσης με τα χαμηλά επίπεδα ανάπτυξης και επενδύσεων και τα υψηλά επίπεδα ανεργίας οδηγεί σε αύξηση των ανισοτήτων σε όλη την ήπειρο. Σήμερα, η ΟΝΕ χωρίζεται γεωγραφικά μεταξύ Βορρά-Νότου και Ανατολής-Δύσης και κοινωνικά με αυξανόμενη απόκλιση των επιπέδων ανάπτυξης και ανισότητας στο εσωτερικό και μεταξύ των χωρών.

Είναι έτος μεγάλων εκλογικών αναμετρήσεων για την Ευρώπη

Το επόμενο έτος θα σηματοδοτηθεί από τις εκλογές στην Ολλανδία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, και πιθανότατα, την Ιταλία. Το ερώτημα είναι, θα υπάρξει περισσότερο ή λιγότερο ευνοϊκό περιβάλλον για τη διακυβέρνηση του ευρώ ώστε να αντιμετωπίσει αυτές τις πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις;

Στο σημερινό πολιτικό πλαίσιο, τα «λαϊκίστικα» κόμματα, τα οποία έχουν βάλει το ευρώ στο στόχαστρό τους, αναμένεται να αυξήσουν την επιρροή και την εκπροσώπησή τους σε αυτά τα τέσσερα κράτη μέλη. Υποθέτοντας ότι κανένα από αυτά τα κόμματα δεν θα καταφέρει να εξασφαλίσει αρκετές έδρες για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, το μέλλον της μοίρας του ευρώ θα μπορούσε να εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο τα κόμματα θα αποφασίσουν να ανταποκριθούν σε αυτή την τάση μετά τις εκλογές.