Το αδύναμο δολάριο ανατρέπει τις ισορροπίες – Ποια η σημασία του για την παγκόσμια οικονομία»
Πέρα από τις ΗΠΑ, η απροσδόκητη αποδυνάμωση του αμερικανικού δολαρίου αρχίζει ξαφνικά να γίνεται πρόβλημα για τον υπόλοιπο κόσμο. Για πωλητές κάθε είδους προϊόντων –συμπεριλαμβανομένων αυτοκινήτων, κονιάκ και σκωτσέζικου τουίντ– η απότομη πτώση του είναι διπλό πλήγμα, επιδεινώνοντας τις απώλειες που προκαλούνται από τους εισαγωγικούς δασμούς του Προέδρου Trump.
Για τις κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως, η ταχεία ενίσχυση των εθνικών νομισμάτων τους ασκεί πίεση για πιο επιθετικές μειώσεις επιτοκίων.
Το δολάριο συνέχισε την καθοδική του πορεία την Τετάρτη, αγγίζοντας νέα χαμηλά έναντι του ευρώ, της στερλίνας, του γεν και του ελβετικού φράγκου.
Η πτώση του έχει πάρει ιστορικές διαστάσεις, με τον δείκτη ICE U.S. Dollar Index –ο οποίος μετρά την απόδοση του δολαρίου έναντι καλαθιού νομισμάτων– να έχει υποχωρήσει κατά 8% φέτος, καταγράφοντας το χειρότερο ξεκίνημα έτους από το 1995.
Λόγω του ρόλου του για το παγκόσμιο εμπόριο και τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές, οι διακυμάνσεις του δολαρίου έχουν σημαντικές παγκόσμιες επιπτώσεις.
«Για τους εξαγωγείς, η αποδυνάμωση του δολαρίου δεν λειτουργεί ως αντιστάθμισμα στις επιπτώσεις των δασμών για τον τελικό Αμερικανό καταναλωτή», δήλωσε ο Derek Halpenny, επικεφαλής παγκόσμιας ερευνών αγορών της ιαπωνικής τράπεζας MUFG στο Λονδίνο. «Η αρνητική επίδραση είναι μεγαλύτερη». Ένα ασθενές δολάριο μειώνει την αξία των κερδών που καταγράφουν οι ξένες εταιρείες στις ΗΠΑ όταν μετατρέπονται πίσω σε ευρώ ή γεν. Επιπλέον, καθιστά τα προϊόντα τους ακριβότερα για τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Η ιαπωνική Toyota αναμένεται να δεχθεί πλήγμα στα κέρδη της λόγω της ανόδου του γεν από τις 157 στις 143 μονάδες ανά δολάριο. Για χρόνια, η αδυναμία του γεν ενίσχυε την κερδοφορία της Toyota και άλλων μεγάλων Ιαπώνων εξαγωγέων.
Στην Ευρώπη, οι νομισματικές διακυμάνσεις αναμένεται να πλήξουν τα αποτελέσματα οίκων πολυτελείας όπως η Prada και η LVMH, καθώς και ποτοποιιών όπως η Campari και η Pernod Ricard, σύμφωνα με την UBS.
Η Deutsche Bank μείωσε τις προβλέψεις της για τα κέρδη των εταιρειών του δείκτη Stoxx Europe 600 στο 4% από 6%, επικαλούμενη την υποτονική ζήτηση και τη δύναμη του ευρώ.
Η τράπεζα προειδοποίησε ότι ενδέχεται να μειώσει περαιτέρω τις προβλέψεις της εάν το ευρώ παραμείνει στα τρέχοντα επίπεδα.
Η πτώση του δολαρίου εξέπληξε πολλούς. Σύμφωνα με τα οικονομικά εγχειρίδια, τα ξένα νομίσματα συνήθως αποδυναμώνονται όταν επιβάλλονται δασμοί, ώστε να αντισταθμιστεί το κόστος των επιβαρύνσεων.
Αντίθετα, οι επενδυτές αντιδρώντας στην αστάθεια των εμπορικών πολιτικών Trump, εγκατέλειψαν τα αμερικανικά στοιχεία ενεργητικού, ρευστοποιώντας τις τοποθετήσεις που είχαν κάνει τα προηγούμενα χρόνια, με την προσδοκία ότι οι ΗΠΑ θα ξεπερνούσαν οικονομικά τον υπόλοιπο κόσμο.
Η ρευστοποίηση των αμερικανικών assets μεταφράζεται σε ανακύκλωση κεφαλαίων σε τοπικά νομίσματα, ενισχύοντας την αξία τους.
Η καθοδική πορεία του δολαρίου έχει εντείνει τα ερωτήματα για το κατά πόσο η στροφή στην εμπορική πολιτική του Trump ζημιώνει την αμερικανική οικονομία και αν το δολάριο μπορεί να παραμείνει ασφαλές καταφύγιο για επενδυτές σε περιόδους κρίσεων.
Ο Λευκός Οίκος έχει δώσει αντικρουόμενα μηνύματα για την προτιμώμενη ισοτιμία του δολαρίου, αλλά ορισμένοι σύμβουλοι του Trump έχουν δείξει ότι επιθυμούν ένα ασθενέστερο νόμισμα.
Ο ίδιος ο Trump έχει στο παρελθόν υποστηρίξει ότι η ισχύς του δολαρίου καθιστά τους Αμερικανούς παραγωγούς μη ανταγωνιστικούς και διευρύνει τα ελλείμματα στο εμπόριο, τα οποία προσπαθεί να εξαλείψει με δασμούς.
Τα ισχυρά ξένα νομίσματα αναμένεται να πλήξουν την ήδη ασθενική ανάπτυξη στην Ευρώπη, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιαπωνία.
Η ανατροπή στην ισοτιμία θα μειώσει επίσης τις αφίξεις Αμερικανών τουριστών που, εκμεταλλευόμενοι το ισχυρό δολάριο τα προηγούμενα χρόνια, ενίσχυσαν την οικονομική δραστηριότητα σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιαπωνία.
Ο Shaan Raithatha, ανώτερος οικονομολόγος της Vanguard στο Λονδίνο, μείωσε τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη για φέτος και το 2026.
Βλέπει ανάπτυξη μόλις 0,8% για το 2025 αντί για 1% προηγουμένως και 1% για το 2026 αντί για 1,6%. Τα ισχυρότερα νομίσματα και οι δασμοί αναμένεται επίσης να περιορίσουν τον πληθωρισμό στον υπόλοιπο κόσμο – σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου οι δασμοί έχουν ενισχύσει τις πληθωριστικές προσδοκίες.
«Πριν την πανδημία, η Ευρώπη αντιμετώπιζε μια ψυχολογία πολύ χαμηλού πληθωρισμού. Ο κίνδυνος είναι να επιστρέψουμε σε αυτόν τον κόσμο και όχι στον υψηλό πληθωρισμό των τελευταίων ετών», σημείωσε ο Raithatha.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Κεντρική Τράπεζα της Νότιας Κορέας αναμένεται να προχωρήσουν σε μειώσεις επιτοκίων κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες την Πέμπτη.
Η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας δεν έχει προγραμματισμένη συνεδρίαση έως τον Ιούνιο, αλλά κάποιοι επενδυτές πιστεύουν ότι μπορεί να παρέμβει με έκτακτη μείωση για να περιορίσει την ισχύ του φράγκου.
Το ελβετικό νόμισμα έχει ενισχυθεί πάνω από 10% φέτος έναντι του δολαρίου, αυξάνοντας τον κίνδυνο αποπληθωρισμού και καθιστώντας ακριβότερες εξαγωγές όπως τα ρολόγια και τα μηχανήματα υψηλής ακρίβειας.
Η Τράπεζα της Ιαπωνίας ανέστειλε την πορεία αύξησης επιτοκίων τον Μάρτιο και οι επενδυτές μείωσαν τα στοιχήματά τους για περαιτέρω αυξήσεις.
Ο διοικητής Kazuo Ueda δήλωσε την Τετάρτη ότι οι δασμοί πλησιάζουν ένα «κακό σενάριο» που θα μπορούσε να οδηγήσει την κεντρική τράπεζα να παρέμβει.
Η Κίνα επέτρεψε στο γιουάν να υποχωρήσει κοντά στο ασθενέστερο επίπεδό του εδώ και χρόνια έναντι του δολαρίου.
Στη Wall Street επικρατεί ανησυχία ότι το Πεκίνο ίσως υποτιμήσει περαιτέρω το γιουάν για να αντισταθμίσει τις συνέπειες του εμπορικού πολέμου, κίνηση που θα μπορούσε να προκαλέσει αναταράξεις στις αγορές.
Για τις ξένες επιχειρήσεις, η αποδυνάμωση του δολαρίου επιδεινώνει ένα ήδη δυσοίωνο οικονομικό περιβάλλον.
Οι μικρές εταιρείες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες. Στο απομονωμένο σκωτσέζικο αρχιπέλαγος Outer Hebrides, η πτώση του δολαρίου έναντι της στερλίνας είναι άλλη μία πρόκληση για επιχειρήσεις που εξάγουν τουίντ, σολομό και σκωτσέζικο ουίσκι στις ΗΠΑ.
«Ως υφαντουργείο που βασίζεται στις εξαγωγές, η αποδυνάμωση του δολαρίου θα κάνει πιο δύσκολες τις εμπορικές μας σχέσεις με τις ΗΠΑ τους επόμενους μήνες», δήλωσε η Margaret Macleod, διευθύνουσα σύμβουλος της Harris Tweed Hebrides. Τα προϊόντα της –όπως και οι περισσότερες αμερικανικές εισαγωγές– πλέον υπόκεινται σε δασμό 10%.
