Το χάσμα των φύλων ως προς τη διαφθορά: Οι γυναίκες αξιωματούχοι υποκύπτουν λιγότερο συχνά στον «πειρασμό»

Νέα έρευνα από δύο καθηγητές του πανεπιστημίου Bocconi δείχνει ότι οι γυναίκες μπορεί να είναι σημαντικά λιγότερο διεφθαρμένες από τους άνδρες. Οι γυναίκες σε διαφορετικά επίπεδα κυβερνητικής γραφειοκρατίας τόσο στην Κίνα όσο και στην Ιταλία είναι πολύ λιγότερο πιθανό να ερευνηθούν ως ύποπτες για διαφθορά και να συλληφθούν.

Αυτά τα αποτελέσματα έχουν ξεκάθαρα πολιτική σημασία. Υποδηλώνουν μια ενδιαφέρουσα ιδέα για την καταπολέμηση της διαφθοράς στα δημόσια αξιώματα: ανάθεση σε γυναίκες γραφειοκράτες καθηκόντων που ενέχουν υψηλότερους κινδύνους διαφθοράς, σύμφωνα με τους καθηγητές του πανεπιστημίου Bocconi Francesco Decarolis (Οικονομικά) και Paolo Pinotti (Κοινωνικές και Πολιτικές Επιστήμες), που μόλις δημοσίευσαν την εργασία «Gender and Bureaucratic Corruption: Evidence from Two Countries» στο The Journal of Law, Economics, & Organisation σε συνεργασία με τους Raymond Fisman (Πανεπιστήμιο της Βοστώνης), Silvia Vannutelli (Northwestern University) και Yongxiang Wang (Κινεζικό Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ, Shenzhen και Shenzhen Finance Institute, Χονγκ Κονγκ).

Η έρευνά τους όχι μόνο παρέχει στοιχεία που δείχνουν ότι, από όσους αναλαμβάνουν γραφειοκρατικούς ρόλους, οι γυναίκες είναι λιγότερο διεφθαρμένες, αλλά φωτίζει επίσης μια πιθανή αιτία αυτής της διαφοράς: «οι γυναίκες γραφειοκράτες τείνουν να είναι πιο αμυντικές στην επιλογή ενεργειών που ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο μελλοντικής έρευνας».

Τι αποκάλυψαν τα στοιχεία

Οι συγγραφείς ανέλυσαν ένα σύνολο δεδομένων από υπαλλήλους προμηθειών στην Ιταλία και ένα σύνολο δεδομένων από νομαρχιακούς ηγέτες στην Κίνα. Τα ιταλικά στοιχεία αποκαλύπτουν ποιοι υπάλληλοι προμηθειών έχουν ερευνηθεί για διαφθορά. Και τα κινεζικά στοιχεία μας λένε ποιοι έχουν συλληφθεί. Αφού ληφθούν υπόψη διάφοροι παράγοντες, όπως η ηλικία και η τοποθεσία, και μόνο το γεγονός ότι ο υπεύθυνος είναι γυναίκα καθιστά τους Ιταλούς αξιωματούχους προμηθειών κατά 22% λιγότερο πιθανό να ερευνηθούν ως ύποπτοι για διαφθορά και τους αξιωματούχους των νομαρχιών της Κίνας 81% λιγότερο πιθανό να συλληφθούν.

Υπάρχει επίσης λόγος να πιστεύουμε ότι αυτά τα ευρήματα δεν αφορούν μόνο στην Ιταλία και την Κίνα, αλλά  σε ένα γενικότερο εύρος χωρών: οι πληθυσμοί που εξετάστηκαν προέρχονται από πολύ διαφορετικά πολιτισμικά και πολιτικά περιβάλλοντα και καλύπτουν πολύ διακριτούς ρόλους στις ιεραρχίες τους, με υπαλλήλους προμηθειών στην Ιταλία και δημάρχους και ηγέτες σε επίπεδο νομών στην Κίνα. Το μεγάλο χάσμα μεταξύ των φύλων στη διαφθορά που τεκμηριώνεται σε αυτή την εργασία υπογραμμίζει τη σημασία της μελλοντικής έρευνας για την εξήγηση αυτής της διαφοράς.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι γυναίκες είναι απλώς λιγότερο διεφθαρμένες από τους άνδρες. Ωστόσο, οι συγγραφείς αναγνωρίζουν ότι μια σειρά από άλλες αιτίες μπορούν να συμβαίνουν ταυτόχρονα και δεν μπορούν να αποκλειστούν. Μπορεί οι γυναίκες και οι άνδρες να επιλέγονται διαφορετικά σε σχέση με τις θέσεις δημόσιου καθήκοντος, έτσι ώστε οι επιλεγμένες γυναίκες να είναι λιγότερο διεφθαρμένες. Οι γυναίκες μπορεί να αντιμετωπίζουν λιγότερες ευκαιρίες για διαφθορά ή οι γυναίκες θα μπορούσαν ακόμη και να υπόκεινται σε διαφορετικά επίπεδα επιβολής.

Αυτό που διαπιστώνουν οι συγγραφείς, ωστόσο, είναι ότι «οι γυναίκες αξιωματούχοι προμηθειών στην Ιταλία αποστρέφονται περισσότερο τον κίνδυνο». Χρησιμοποιώντας μια έρευνα για το πώς θα αντιδρούσαν οι Ιταλοί αξιωματούχοι προμηθειών σε σενάρια πραγματικών συνθηκών, οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι «οι γυναίκες επιλέγουν συστηματικά απαντήσεις που είναι πιο αμυντικές, με την έννοια ότι μεγιστοποιούν τη συμμόρφωση και επιδιώκουν να περιορίσουν τον κίνδυνο ερευνών για πιθανές παραβιάσεις των διαδικασιών». Μια τέτοια συμπεριφορά αποφυγής κινδύνου θα μπορούσε επομένως να συμβάλει στο παρατηρούμενο χάσμα των φύλων ως προς τη διαφθορά.

«Τελικά, δεν μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η μέση γυναίκα είναι λιγότερο διεφθαρμένη από τον μέσο άνδρα». Αλλά έχουμε τώρα ισχυρές αποδείξεις ότι μετά τη διαδικασία επιλογής σε γραφειοκρατικές θέσεις, οι γυναίκες τείνουν να είναι σημαντικά λιγότερο διεφθαρμένες», είπε ο καθηγητής Decarolis.