Το «δικαίωμα στη λήθη» επιτρέπει στους ανθρώπους να ζητήσουν να αφαιρεθούν τα δεδομένα που τους αφορούν από το διαδίκτυο – Πώς λειτουργεί;

O ολοένα και πιο ψηφιακός κόσμος έχει οδηγήσει σε ψηφιακά ίχνη με εκπληκτικά μακρά μονοπάτια – και λεπτομέρειες που κάποιοι θα προτιμούσαν να διαγραφούν από το διαδίκτυο.

Αυτό το φαινόμενο, όπως παρατηρεί το weforum.org, έχει οδηγήσει σε εκκλήσεις για το «δικαίωμα στη λήθη» – γνωστό και ως «δικαίωμα στη διαγραφή» των προσωπικών δεδομένων.

Έχει τόσο υποστηρικτές όσο και επικριτές – και ορισμένες κυβερνήσεις το έχουν κατοχυρώσει ως δικαίωμα.

Η έννοια επανήλθε πρόσφατα στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων μετά τη συμφωνία καναδικού δικαστηρίου ότι οι Καναδοί έχουν το «δικαίωμα στη λήθη» από τις αναζητήσεις της Google. Το Ομοσπονδιακό Εφετείο διαπίστωσε ότι η μηχανή αναζήτησης καλύπτεται από τον ομοσπονδιακό νόμο περί προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Μάλιστα, το Columbia Journalism Review φτάνει στο σημείο να αναφέρει: «Το δικαίωμα της ΕΕ στη λήθη μεταναστεύει σε άλλες χώρες».

Το δικαίωμα στη λήθη είναι μια έννοια που επιτρέπει στους ανθρώπους να ζητούν από οργανισμούς να αφαιρούν και να διαγράφουν συγκεκριμένες προσωπικές πληροφορίες που τους αφορούν από διαδικτυακές πλατφόρμες.

Το δικαίωμα αυτό δεν αναγνωρίζεται παντού και ακόμη και εκεί που αναγνωρίζεται, οι οργανισμοί δεν είναι πάντα υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται με τα αιτήματα.

Η ΕΕ εισήγαγε τον κανόνα για το δικαίωμα στη διαγραφή το 2014 και η νομοθεσία αποτελεί μέρος του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων. Μια απόφαση του 2019 ανέφερε ότι η Google δεν χρειάζεται να εφαρμόσει το δικαίωμα σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά όπως δείχνει η είδηση από τον Καναδά, εξετάζεται και συζητείται πέρα από τα σύνορα της Ευρώπης.

Για παράδειγμα, στην Ιαπωνία, μια απόφαση του 2016 αναγνώρισε το δικαίωμα ενός ανθρώπου στη λήθη από τη Google.

Μόνο τα φυσικά πρόσωπα (όχι οι οργανισμοί) μπορούν να ζητήσουν τη διαγραφή των προσωπικών τους δεδομένων και μόνο εφόσον πληρούνται ορισμένα κριτήρια. Δεν μπορούν να ζητήσουν τη διαγραφή δεδομένων χωρίς νόμιμο λόγο.

Ορισμένα από τα κριτήρια για το δικαίωμα στη λήθη στην ΕΕ είναι:

• Τα δεδομένα δεν χρειάζονται πλέον σε σχέση με τον σκοπό για τον οποίο συλλέχθηκαν ή υποβλήθηκαν σε επεξεργασία.
• Το άτομο αποσύρει τη συγκατάθεσή του για τη χρήση των δεδομένων και δεν υπάρχει νόμιμη βάση που να έρχεται σε αντίθεση με αυτό.
• Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα υποβάλλονται σε επεξεργασία για σκοπούς άμεσου μάρκετινγκ και το άτομο αντιτίθεται σε αυτό.

Ωστόσο, οι αιτήσεις διαγραφής προσωπικών δεδομένων μπορούν να απορριφθούν. Αυτό μπορεί συχνά να οφείλεται στα παρακάτω:

• Τα δεδομένα χρησιμοποιούνται για την άσκηση του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης και της πληροφόρησης.
• Τα δεδομένα χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση καθήκοντος που εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον ή στο πλαίσιο της επίσημης δικαιοδοσίας ενός οργανισμού.
• Τα δεδομένα που υποβάλλονται σε επεξεργασία είναι απαραίτητα για σκοπούς δημόσιας υγείας και εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον.

Η αφαίρεση δεδομένων μπορεί να είναι περίπλοκη, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Για παράδειγμα, εάν μια μηχανή αναζήτησης διατάσσεται να αφαιρέσει τα δεδομένα ενός ατόμου, αυτό ισχύει μόνο για τα αποτελέσματα που εμφανίζονται στην Ευρώπη και όχι παγκοσμίως.

Όποιος επιθυμεί να αφαιρεθούν τα δεδομένα που τον αφορούν από το διαδίκτυο μπορεί να υποβάλει προφορικό ή γραπτό αίτημα, ανάλογα με την τοποθεσία που βρίσκεται. Η ΕΕ παρέχει ένα υπόδειγμα, ενώ οργανισμοί όπως η Google και η X έχουν δημιουργήσει ηλεκτρονικές φόρμες αιτήσεων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλάζει ριζικά τον «χάρτη» στην αγορά εργασίας – Πώς θα είναι η κατάσταση στην ΕΕ το 2035
• 3 τρόποι με τους οποίους η κλιματική κρίση επηρεάζει τις θέσεις εργασίας και τους εργαζόμενους
• Τεχνητή Νοημοσύνη και εργασία: Το 54% των υπαλλήλων δεν ξέρει πως η AI χρησιμοποιείται στην εταιρεία τους