Το δημοψήφισμα της Ελβετίας για τις πολυεθνικές δεν είχε το αποτέλεσμα που αρκετοί περίμεναν
Για δεκαετίες, η Ελβετία έχει υπάρξει μια προσφιλής έδρα για παγκόσμιες επιχειρήσεις, για έναν σαφή λόγο: η μικρή χώρα των Άλπεων κρατάει τα επιχειρηματικά μυστικά και δεν ρωτάει πολλές αδιάκριτες ερωτήσεις.
Αυτό παραλίγο να αλλάξει, με το δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή και αφορούσε το κατά πόσο θα έπρεπε να υπάρξουν ποινές εναντίον των εταιρειών που έχουν έδρα στην Ελβετία και παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα ή μολύνουν το περιβάλλον στο εξωτερικό.
Αλά τελικά, η πρωτοβουλία αλλαγής του συντάγματος της χώρας, με την επωνυμία Responsible Business Initiative (RBI), δεν θα προχωρήσει. Μπορεί να κέρδισε με ελάχιστη διαφορά (50,7% υπέρ της αλλαγής και 49,3% κατά) στο δημοψήφισμα αλλά εν τέλει απορρίφθηκε επειδή δεν συγκέντρωσε την πλειοψηφία των ψήφων στην πλειοψηφία των καντονιών της χώρας, όπως μεταδίδει το Reuters.
Σύμφωνα με το σύστημα άμεσης δημοκρατίας της Ελβετίας, οι προτάσεις απαιτούν μια πλειοψηφία των συνολικών ψήφων αλλά και των ψήφων στην πλειοψηφία των καντονιών για να εγκριθούν. Αν και οι τέσσερις μεγάλες πόλεις της Ελβετίας – Ζυρίχη, Γενεύη, Βασιλεία και Βέρνη – ψήφισαν υπέρ, στα περισσότερα καντόνια το αποτέλεσμα ήταν κατά της νομοθετικής πρωτοβουλίας.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε απορρίψει κι αυτή το σχέδιο που προωθήθηκε από αριστερές ομάδες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.
Σύμφωνα με την πρωτοβουλία, εταιρείες με έδρα στην Ελβετία θα θεωρούνταν υπεύθυνες στα ελβετικά δικαστήρια για προβληματικές πρακτικές τους, καθώς και για πρακτικές των θυγατρικών και των υπεργολάβων τους, σε ξένα κράτη. Τέτοιες πρακτικές αφορούν τη μόλυνση του περιβάλλοντος και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η πρωτοβουλία Responsible Business Initiative υπάρχει εδώ και περίπου μια δεκαετία. Στόχος της είναι να αναγκαστούν οι εταιρείες να εκθέτουν τις πράξεις τους αναφορικά με μη οικονομικές πτυχές της λειτουργίας τους, σε κάθε κομμάτι της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας τους.
Για τους υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα συνδικάτα και τις ΜΚΟ, η πρωτοβουλία θα ήταν άκρως ωφέλιμη καθώς θα ανάγκαζε τις εταιρείες να πάψουν να χρησιμοποιούν παιδική εργασία, να εκδιώκουν τους ανθρώπους από τη γη τους, ή να μολύνουν τα ποτάμια και τις λίμνες των περιοχών όπου δραστηριοποιούνται. Μερικές από αυτές τις κατηγορίες έχουν απευθυνθεί σε εταιρείες όπως η Nestle, η Glencore και η LafargeHolcim, που έχουν έδρα στην Ελβετία.
«Εάν για να είμαστε ανταγωνιστικοί πρέπει να αγνοούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα και βασικούς κανόνες περιβαλλοντικής προστασίας, αυτό σημαίνει ότι η χώρα μας έχει χάσει κάθε αξιοπρέπεια», είπε πρόσφατα ο Dick Marty, πρώην γερουσιαστής που ηγήθηκε της πρότασης.
Όμως, το μεγαλύτερο μέρος της ελβετικής επιχειρηματικής κοινότητας και οι Ελβετοί πολιτικοί απέρριψαν την πρόταση, θεωρώντας ότι το βάρος για τις εταιρείες θα ήταν υπερβολικά μεγάλο για να ανταποκριθούν στις προβλέψεις μιας τέτοιας νομοθεσίας.
