Το «ευχαριστώ» της φυλακισμένης Ζέχρα Ντογάν στον Banksy

Βαθύ «ευχαριστώ» στον Banksy κατάφερε να βγάλει λαθραία από τις φυλακές του Ντιγιάρμπακιρ, όπου εκτίει ποινή δύο ετών και 10 μηνών, η Ζέχρα Ντογάν. Η κουρδικής καταγωγής καλλιτέχνης και δημοσιογράφος έγραψε ένα συγκινητικό γράμμα, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη της για την τοιχογραφία που εμφάνισε τον περασμένο Μάρτιο στη Νέα Υόρκη ο Banksy, διαμαρτυρόμενος για τη σύλληψή της.

Στις 17 Ιουλίου, ο καλλιτέχνης δρόμου από το Μπρίστολ ανάρτησε στον λογαριασμό του στο Instagram τη δύο σελίδων επιστολή της Ζέχρα Ντογάν, με μετάφραση στα αγγλικά. Η λεζάντα που έβαλε ήταν «Πήρα γράμμα από τη Ζέχρα Ντογάν από τις φυλακές του Ντιγιάρμπακιρ, Τουρκία».

Τον Μάρτιο του 2017, η Ντογάν καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης επειδή ανάρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πίνακά της, στον οποίο απεικονίζονται τα όλο καπνούς ερείπια της κουρδικής πόλης Νουσαϊμπίν, μετά την καταστροφή της από τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας.

Έναν χρόνο αργότερα, σε τοίχο στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης εμφανίζεται τοιχογραφία του Banksy. Σε κάποιο σημείο της τοιχογραφίας, αντί για τις συνήθεις τέσσερις κάθετες γραμμές και μία πέμπτη, διαγώνια, με τις οποίες οι έγκλειστοι συνήθως κρατάνε λογαριασμό του χρόνου που περνάει πίσω από τα σίδερα, ο Banksy έχει ζωγραφίσει πίσω από τις τέσσερις κάθετες το πρόσωπο της Ζέχρα. Σαν πίσω από κάγκελα φυλακής να κοιτά έξω, με τα χέρια της να κρατούν την πρώτη γραμμή (που είναι κάγκελο) και την τέταρτη (που είναι κραγιόν ζωγράφου). Για νύχτες πολλές, ο Banksy προέβαλε τον πίνακα της Ζέχρα Ντογάν πάνω από την τοιχογραφία του στο Houston Bowery.

Η Ζέχρα ξεκινά το γράμμα της περιγράφοντας τις συνθήκες στις οποίες γράφει: «Από ένα μπουντρούμι με ιστορία αιματηρών βασανιστηρίων, σε μια πόλη όλο απαγορεύσεις, σε μια χώρα την οποία σου έχουν αρνηθεί». Εξηγεί ότι, λόγω του ότι έχει επιβληθεί απαγόρευση επικοινωνίας της με τον οποιονδήποτε, «γράφει και στέλνει αυτό το γράμμα, παράνομα».

Αφηγείται ότι η ίδια και οι συγκρατούμενοί της μπορούν να ακούν «τον τρομερό ήχο δεκάδων πολεμικών αεροπλάνων που απογειώνονται για να βομβαρδίσουν τα όμορφα εδάφη μας, βουνά και πόλεις». Οι αυτοκτονίες μέσα στη φυλακή δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο γιατί «σε μέρες σαν κι αυτές, δεν μπορείς να αντέξεις να ζεις».

Εκφράζει τη χαρά της –και αυτή των συγκρατούμενών της– όταν διάβασαν στις εφημερίδες για τη διαμαρτυρία του Banksy. «Τόσο μακριά από μένα και τον λαό μας, αυτή ήταν η καλύτερη απάντηση σε ένα διεφθαρμένο καθεστώς που δεν μπορεί να ανεχτεί ένα έργο ζωγραφικής» γράφει.

«Με τη στήριξή σας, το έργο μου επιτέλεσε την αποστολή του, να δείξει τις ωμότητες… Δεν μπορώ να σας ευχαριστήσω αρκετά, εσάς και τον Borf (σ.σ.την τοιχογραφία στο Μανχάταν δημιούργησε ο Banksy σε συνεργασία με τον καλλιτέχνη δρόμου Borf). Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι το έργο μου θα προβαλλόταν σε μια πόλη σαν τη Νέα Υόρκη. Για ένα δωδεκάωρο την ημέρα φανταζόμουν, κι αυτό που συνέβη είναι πέρα ακόμα κι από την ίδια τη φαντασία μου. Αισθάνομαι πιο δυνατή και τώρα ζωγραφίζω το Αφρίν». Με αυτές τις φράσεις έκλεισε την επιστολή της.

Υ.Γ.: Σύμφωνα με εκπρόσωπο της ομάδας «Ελευθερώστε τη Ζέχρα Ντογάν», στη φυλακή η Ζέχρα δεν έχει πρόσβαση ούτε σε καμβά ούτε σε χρώμα. Ζωγραφίζει σε χαρτί που έχει περισσέψει και κάνει χρώμα από υπολείμματα τροφών, υγρών πόσιμων και από το ίδιο της το αίμα.