Το Facebook έτοιμο για «μάχη» το 2020
Την περασμένη Δευτέρα, η δημοφιλής ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης Facebook ανακοίνωσε ότι εντόπισε και εξουδετέρωσε τέσσερις κρατικές απόπειρες παραπληροφόρησης. Πρόκειται απλώς για τα τελευταία κρούσματα, καθώς φέτος εντοπίστηκαν και «αφαιρέθηκαν» δεκάδες παρόμοιες απόπειρες. Ταυτόχρονα σηματοδοτούν την αύξηση των διαδικτυακών ξένων παρεμβάσεων ενόψει των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, το 2020.
Τρεις από τις εκστρατείες παραπληροφόρησης είχαν προέλευση το Ιράν και μία τη Ρωσία, ανέφερε η ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης. Οι κρατικές υπηρεσίες υποδύονταν τους «κοινούς χρήστες» και στόχευαν χρήστες της ιστοσελίδας στη Βόρεια Αφρική, στη Λατινική Αμερική και στις ΗΠΑ. Οι αναρτήσεις αυτών των φορέων δεν φαίνονταν να είχαν άλλο στόχο από το να πυροδοτήσουν αντιπαραθέσεις. Κάποιες αναφέρονταν στην κατάσταση στη Μέση Ανατολή, άλλες στις φυλετικές συγκρούσεις, ενώ κάποιες επικαλούντο την Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ, μέλος του Κογκρέσου με το Δημοκρατικό Κόμμα.
Μία από τις εκστρατείες παραπληροφόρησης εστιαζόταν στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2020. Σε αυτή την περίπτωση, πενήντα λογαριασμοί που συνδέονταν με τη ρωσική Υπηρεσία Ερευνας Διαδικτύου –στην πραγματικότητα ένα εργοστάσιο «τρολ» του Κρεμλίνου– στόχευαν εναντίον υποψηφίων για το προεδρικό χρίσμα από το Δημοκρατικό Κόμμα, μεταξύ των οποίων ο τέως αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν και οι γερουσιαστές Μπέρνι Σάντερς και Ελίζαμπεθ Ουόρεν. Περισσότεροι από τους μισούς από αυτούς τους λογαριασμούς «ισχυρίζονταν» ότι βρίσκονται σε πολιτείες όπου το εκλογικό αποτέλεσμα κρίνεται με πολύ μικρή διαφορά.
Το Facebοok αναφέρει ότι «δεν επέτρεψε τη συντονισμένη συμπεριφορά παραπληροφόρησης», τονίζοντας ότι θα εφαρμόσει διαφάνεια σχετικά με την προέλευση των αναρτήσεων και θα επιβεβαιώνει καλύτερα την ταυτότητα όλων όσοι αναρτούν σχόλια και τοποθετούν διαφημίσεις.
Στην πραγματικότητα, όμως, οι αποκαλύψεις για τις εκστρατείες παραπληροφόρησης υποδεικνύουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το Facebook με την προσέγγιση που ακολουθεί, όσον αφορά την ελευθερία έκφρασης, στάση που ο διευθύνων σύμβουλος της ιστοσελίδας, Μαρκ Ζούκερμπεργκ κατέδειξε την περασμένη εβδομάδα σε ομιλία του στο πανεπιστήμιο Τζόρτζταουν, εξαίροντας τις αρετές της ελεύθερης έκφρασης και τονίζοντας ότι όλοι πρέπει να έχουν φωνή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτή, όμως, η προσέγγιση άνοιξε διάπλατα την πόρτα σε ξένους πράκτορες και άλλους προκειμένου να διασπείρουν θεωρίες συνωμοσίας, εμπρηστικά μηνύματα και ψευδείς ειδήσεις στο Facebook.
Hδη, ασκούνται πιέσεις στην ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης με τη σχεδόν καθημερινή κριτική από τους Αμερικανούς υποψηφίους για το προεδρικό αξίωμα, την κοινή γνώμη, τους ρυθμιστικούς φορείς και τα ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο, που εκτιμούν ότι η εταιρεία δεν μπορεί να χαλιναγωγήσει αποτελεσματικά την τεράστια δύναμή της. Προκειμένου να αντιμετωπίσει τους επικριτές του, ο Ζούκερμπεργκ πύκνωσε τις δημόσιες εμφανίσεις του. Πρόσφατα παραχώρησε σειρά συνεντεύξεων σε συντηρητικά, αλλά και φιλελεύθερα, ΜΜΕ.
Βελτιώθηκαν οι «κακοί»
Καθώς, όμως, το Facebook βελτίωσε την ικανότητα αποτροπής των εκστρατείων παραπληροφόρησης, εξίσου βελτιώθηκαν και οι αντίπαλοί του. Ο Ναθάνιελ Γκλέιτσερ, επικεφαλής της κυβερνοασφάλειας του Facebook, δήλωσε ότι καταγράφηκε σημαντική αύξηση εξελιγμένων επιθέσεων από Ιράν και Κίνα, εκτός από τις ρωσικές εκστρατείες παραπληροφόρησης του 2016, γεγονός που υποδεικνύει ότι η πρακτική έγινε πιο δημοφιλής τα τελευταία χρόνια.
«Δύο πράγματα είναι εγγυημένα», τόνισε ο Γκλέιτσερ. «Το πρώτο είναι ότι οι “κακοί” θα εξακολουθήσουν να επιχειρούν τέτοιες επιθέσεις. Το δεύτερο είναι ότι εμείς και οι συνεργάτες μας στην κοινωνία των πολιτών και στη βιομηχανία, θα εξακολουθήσουμε να συνεργαζόμαστε ώστε να δυσχεραίνουμε διαρκώς περισσότερο τους “κακούς”».
Το Facebook δεν θέλει να γίνει ρυθμιστής της ελευθερίας της έκφρασης στην ιστοσελίδα. Θέλει ωστόσο να επιτύχει μεγαλύτερη διαφάνεια σχετικά με την προέλευση αυτής της έκφρασης. Για να επιτύχει τον στόχο του θα τοποθετεί σημάνσεις στις σελίδες «κρατικών» ΜΜΕ –μεταξύ των οποίων και το Russia Today– προκειμένου οι χρήστες να πληροφορούνται ότι τα συγκεκριμένα μέσα είναι μερικώς ή ολικώς ελεγχόμενα από την κυβέρνηση της χώρας τους. Η εταιρεία επισήμανε ότι κατάφερε να επιλέξει τα ελεγχόμενα ΜΜΕ με τη βοήθεια 40 διεθνών οργανισμών όπως οι Ρεπόρτερς Χωρίς Σύνορα, η Unesco, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δημοσιογραφίας και πολλοί άλλοι.
Επίσης το Facebook θα τοποθετεί σημάνσεις σε αναρτήσεις στην ιστοσελίδα όσο και στο Instagram, όταν θεωρούνται μερικώς ή ολικώς ψευδείς από οργανισμούς ελέγχου των γεγονότων. Στόχος αυτής της αλλαγής είναι να βοηθήσει τους χρήστες να επιλέξουν καλύτερα τι θα διαβάσουν, εμπιστευθούν και μοιραστούν. Η σήμανση θα τοποθετείται σε φωτογραφίες και βίντεο που εμφανίζονται στη ροή των ειδήσεων που βλέπει κάθε χρήστης.
Ο όγκος των δεδομένων
Παραμένει ασαφές κατά πόσον αυτές οι σημάνσεις θα λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Το Facebook και το Instagram διαθέτουν συνολικά περισσότερους από 2,7 δισεκατομμύρια χρήστες και φυσικά δισεκατομμύρια καθημερινών αναρτήσεων. Μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό ελέγχεται προκειμένου να διαπιστωθεί αν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Ο Ζούκερμπεργκ, πάντως, δήλωσε ότι οι κινήσεις όπως αυτές που ανακοίνωσε την Δευτέρα, μαζί με την ανάπτυξη πιο εξελιγμένων συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και άλλης αποτρεπτικής τεχνολογίας, θα επιτρέψει στο Facebook να προσφέρει την πλατφόρμα του σε ακόμα περισσότερους ανθρώπους, μετριάζοντας ταυτόχρονα τους κινδύνους στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης. «Κατασκευάσαμε συστήματα που καταπολεμούν τις παρεμβολές, τα οποία πιστεύουμε ότι είναι πιο εξελιγμένα από αυτά που εφαρμόζει οποιαδήποτε άλλη εταιρεία ή κυβερνητικός φορέας», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του ιστότοπου. «Προσωπικά αυτές είναι οι βασικές μου προτεραιότητες για την εταιρεία μου», κατέληξε ο ίδιος.
