Το “φάντασμα” της γρίπης απειλεί ξανά την Ευρώπη παράλληλα με την COVID-19

Η γρίπη επέστρεψε στην Ευρώπη με ταχύτερο από τον αναμενόμενο ρυθμό αυτόν τον χειμώνα, αφού σχεδόν εξαφανίστηκε πέρυσι, εγείροντας ανησυχίες για μια ασυνήθιστα μακρά περίοδο γρίπης παράλληλα με την COVID-19.

Τα λοκντάουν, η χρήση προστατευτικών μασκών και οι κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης που αποτέλεσαν τον κανόνα στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 εξοστράκισαν τη γρίπη τον περσινό χειμώνα, εξαλείφοντας προσωρινά έναν ιό, ο οποίος προκαλεί παγκοσμίως τον θάνατο περίπου 650.000 ανθρώπων το χρόνο, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ.

Ωστόσο αυτό άλλαξε τώρα καθώς οι χώρες υιοθετούν λιγότερο αυστηρά μέτρα για την καταπολέμηση της COVID-19 λόγω του εκτεταμένου εμβολιασμού.

Από τα μέσα Δεκεμβρίου, ιοί της γρίπης κυκλοφορούν στην Ευρώπη με ταχύτερο από τον αναμενόμενο ρυθμό, ανέφερε αυτόν τον μήνα το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου των Νόσων (ECDC).

Τον Δεκέμβριο, ο αριθμός των ασθενών με γρίπη στις ευρωπαϊκές μονάδες εντατικής θεραπείας αυξανόταν σταθερά φτάνοντας τους 43 την τελευταία εβδομάδα του έτους, δείχνουν τα στοιχεία του ECDC και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Αυτός βρίσκεται πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα προ της πανδημίας της COVID-19 –με τους νοσηλευόμενους στην εντατική με γρίπη να ανέρχονται, για παράδειγμα, το 2018 σε πάνω από 400 στη διάρκεια της ίδιας περιόδου, σύμφωνα με τα στοιχεία.

Ωστόσο πρόκειται για μεγάλη αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, όταν για όλο τον Δεκέμβριο είχε καταγραφεί μία μόνο νοσηλεία σε ΜΕΘ με γρίπη, σύμφωνα και πάλι με τα στοιχεία.

Η επιστροφή του ιού μπορεί να αποτελεί την αρχή μιας ασυνήθιστα μακράς περιόδου γρίπης, η οποία μπορεί να επεκταθεί μέχρι το καλοκαίρι, δήλωσε στο Reuters ο κορυφαίος ειδικός του ECDC για την γρίπη Πάσι Πέντινεν.

“Αν αρχίσουμε να αίρουμε όλα τα μέτρα, η μεγάλη ανησυχία που έχω για την γρίπη είναι ότι, επειδή είχαμε μια τόσο μακρά χρονική περίοδο σχεδόν μηδενικής κυκλοφορίας στον ευρωπαϊκό πληθυσμό, μπορεί να απομακρυνθούμε από τα φυσιολογικά εποχικά μοτίβα”, σημείωσε.

Η διάλυση των περιοριστικών μέτρων την άνοιξη μπορεί να παρατείνει την κυκλοφορία της γρίπης πολύ πέραν του φυσιολογικού τέλους της ευρωπαϊκής περιόδου τον Μάιο, διευκρίνισε.

Μια έξαρση της γρίπης παράλληλα με την επιδημία της COVID-19 μπορεί να ασκήσει υπερβολική πίεση στα ήδη πιεσμένα συστήματα υγείας, αναφέρει στην έκθεσή του το ECDC.

Στη Γαλλία τρεις περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένης αυτής του Παρισιού– αντιμετωπίζουν επιδημία γρίπης, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το γαλλικό υπουργείο Υγείας την περασμένη εβδομάδα. Άλλες βρίσκονται σε επίπεδα προ επιδημίας.

Αυτήν την περίοδο, η Γαλλία έχει μέχρι στιγμής καταγράψει 72 σοβαρές περιπτώσεις γρίπης, με έξι θανάτους.

Κυρίαρχο στέλεχος

Περιπλέκοντας περαιτέρω την κατάσταση, το κυρίαρχο στέλεχος της γρίπης που κυκλοφορεί φέτος δείχνει μέχρι στιγμής να είναι το H3 του ιού A, το οποίο προκαλεί συνήθως τις πιο σοβαρές περιπτώσεις μεταξύ των ηλικιωμένων.

Ο Πέντινεν δήλωσε ότι είναι πολύ νωρίς για μια τελική αξιολόγηση των εμβολίων κατά της γρίπης διότι χρειάζεται μεγαλύτερος αριθμός νοσούντων για αναλύσεις σε πραγματικό χρόνο. Ωστόσο εργαστηριακές δοκιμές δείχνουν ότι τα εμβόλια που είναι διαθέσιμα φέτος “δεν θα είναι τα βέλτιστα” κατά του H3.

Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή ο ιός κυκλοφορούσε πολύ λίγο ή καθόλου όταν αποφασίστηκε πέρυσι η σύνθεση των εμβολίων, καθιστώντας δυσκολότερο για τους παρασκευαστές εμβολίων να προβλέψουν ποιο στέλεχος θα ήταν το κυρίαρχο την ερχόμενη περίοδο γρίπης.

Η Vaccines Europe, η οποία εκπροσωπεί τους κορυφαίους παρασκευαστές εμβολίων στην περιοχή, αναγνώρισε ότι η επιλογή στελεχών κατέστη πιο δύσκολη από την πολύ μικρή κυκλοφορία της γρίπης πέρυσι, αλλά σημείωσε ότι δεν υπάρχουν ακόμη επαρκή στοιχεία για να αξιολογήσουμε την αποτελεσματικότητα των εμβολίων γι’αυτήν την περίοδο γρίπης.

Τα εμβόλια κατά της γρίπης προσαρμόζονται κάθε χρόνο για να καταστούν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά κατά των διαρκώς μεταβαλλόμενων ιών της γρίπης. Η σύνθεσή τους αποφασίζεται έξι μήνες προτού ξεκινήσει η εποχή της γρίπης, βάσει της κυκλοφορίας των ιών στο άλλο ημισφαίριο. Αυτό δίδει χρόνο στους παρασκευαστές φαρμάκων να αναπτύξουν και να φτιάξουν τα εμβόλια.

Ακόμη δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία όσον αφορά τον εμβολιασμό για την γρίπη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Ωστόσο τα εθνικά στοιχεία για τη Γαλλία δείχνουν ότι η κάλυψη του πληθυσμού δεν είναι τόσο ευρεία όσο ήλπιζαν οι αρχές.

Οι ιθύνοντες εκεί παρέτειναν κατά έναν μήνα την περίοδο εμβολιασμού ως το τέλος του Φεβρουαρίου για να ενισχύσουν του εμβολιασμούς. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα, 12 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εμβολιαστεί μέχρι στιγμής, περίπου το 45% του πληθυσμού που έχει στόχο η εκστρατεία αυτή.

“Υπάρχει ακόμη μεγάλο περιθώριο για βελτίωση ώστε να περιοριστεί ο αντίκτυπος της επιδημίας γρίπης”, αναφέρει σε ανακοίνωση που εξέδωσε στις 11 Ιανουαρίου το υπουργείο Υγείας. Ο στόχος για φέτος είναι να εμβολιαστεί το 75% του πληθυσμού που διατρέχει κίνδυνο.

Η Vaccines Europe ανακοίνωσε ότι η βιομηχανία προμήθευσε μεγάλους αριθμούς εμβολίων κατά της γρίπης, παρά τις πιέσεις στις μονάδες παραγωγής που θέτει η πανδημία του νέου κορωνοϊού.