Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς θανάτων από τον Covid-19 παγκοσμίως. Τι πήγε στραβά;

της Katherine Dunn

Την περασμένη εβδομάδα, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον εμφανίστηκε χωρίς μάσκα μπροστά σε δημοσιογράφους και έκανε λόγο για «τεράστια επιτυχία» στη μείωση των θανάτων από Covid-19.

Η ανακοίνωση αυτή ήταν μάλλον κενή περιεχομένου. Μερικές ώρες μετά, η κυβέρνηση Johnson έδωσε εντολή να επιβληθεί lockdown στα βόρεια της Αγγλίας για να περιοριστεί η αύξηση των κρουσμάτων στην ευρύτερη περιοχή του Μάντσεστερ. Σε πάνω από 4 εκατομμύρια πολίτες απαγορεύθηκαν οι συναθροίσεις με γείτονες σε κλειστό χώρο.

Κι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η βρετανική οικονομία έχει βυθιστεί σε μία από τις χειρότερες υφέσεις των τελευταίων 300 ετών.

Με πάνω από 46.000 νεκρούς, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει έναν δυσανάλογα μεγάλο αριθμό θανάτων από την πανδημία σε σχέση με γειτονικές χώρες. Η στατιστική αρχή της ίδιας της χώρας επιβεβαίωσε ότι η Αγγλία έχει το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας από τον κορονοϊό σε όλη την Ευρώπη.

Εντωμεταξύ, το παρατηρητήριο Covid του Πανεπιστημίου Johns Hopkins τοποθετεί το Ηνωμένο Βασίλειο στην τρίτη θέση παγκοσμίως πίσω από τις ΗΠΑ και τη Βραζιλία, τόσο σε απόλυτο αριθμό θανάτων όσο και σε ποσοστό βάσει του συνολικού πληθυσμού.

Υποτίθεται ότι δεν θα ήταν έτσι τα πράγματα. Ο ίδιος ο Τζόνσον είχε πει επανειλημμένα τις πρώτες εβδομάδες της πανδημίας ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν καλύτερα προετοιμασμένο από τις υπόλοιπες χώρες, υπενθυμίζοντας την ύπαρξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας και πολλών φημισμένων ιδρυμάτων ιατρικής έρευνας.

Αποδείχθηκε ότι είχε άδικο. Το συμπέρασμα που προκύπτει από τις μαρτυρίες πολλών ανθρώπων – επιστημόνων, μελών του νοσοκομειακού προσωπικού και απλών πολιτών – είναι ότι η χώρα πορεύτηκε προς την πανδημία κοιμώμενη. Ο πληθυσμός ήταν κουρασμένος και διχασμένος από το Brexit. Και η κυβέρνηση ήταν υπερβολικά άνετη και απροετοίμαστη.

«Όπως όλοι ξέρουμε, το ιστορικό γεγονός για το Ηνωμένο Βασίλειο το 2020 υποτίθεται ότι θα ήταν το Brexit», λέει η Tae-Yeoun Keum, ειδικός στον πολιτικό στοχασμό και στα πολιτικά σύμβολα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Όμως, όπως προσθέτει, οι ιστορικοί του μέλλοντος θα αναφέρονται στα διδάγματα από την πανδημία στη Βρετανία τονίζοντας ότι η χώρα κυβερνιόταν από μια κυβέρνηση που είχε έναν μόνο στόχο και τίποτε άλλο: να βγάλει το Ηνωμένο Βασίλειο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Δεν είχε την ικανότητα να διαχειριστεί μια παγκόσμια πανδημία που όμοιά της δεν είχε εμφανιστεί εδώ και έναν αιώνα» καταλήγει η πολιτική επιστήμονας.

Το σημείο καμπής στη διαχείριση της πανδημίας στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν στις αρχές Μαρτίου. Καθώς τα κρούσματα άρχισαν να αυξάνονται, η προσέγγιση της κυβέρνησης διαφοροποιήθηκε από εκείνη των υπολοίπων κυβερνήσεων. Ο πρωθυπουργός και οι σύμβουλοί του υιοθέτησαν ήπια μέτρα για τον περιορισμό του ιού, πιστεύοντας ότι το κοινό δεν θα ανεχόταν τα μέτρα lockdown που επιβάλλονταν στην ηπειρωτική Ευρώπη.

Η κυβέρνηση φλέρταρε με την «ανοσία της αγέλης» αλλά στη συνέχεια την εγκατέλειψε. Και ο Τζόνσον, εντωμεταξύ, καθυστέρησε χαρακτηριστικά να ανακοινώσει ένα σχέδιο lockdown παρόλο που οι αριθμοί κάλπαζαν.

Εν τέλει, εταιρείες, πολίτες και θεσμοί όπως το ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα της Premier League πήραν την πρωτοβουλία από μόνοι τους και άρχισαν να ακυρώνουν εκδηλώσεις και να στέλνουν φοιτητές και εργαζομένους σπίτι τους, χωρίς καν να υπάρχει κυβερνητική εντολή…