Το ισραηλινό Beresheet δεν κατάφερε να «πατήσει» στη Σελήνη (Φωτογραφία)
Αντί για τη σημαία του Ισραήλ, θα είναι τα συντρίμμια του ρομποτικού σκάφους «Beresheet» (Γένεσις) που θα μείνουν για πάντα στη «Θάλασσα της Γαλήνης» (Mare Serenitatis) στην επιφάνεια της Σελήνης, μετά τη χθεσινοβραδινή αποτυχημένη προσελήνωση. Έτσι, το Ισραήλ δεν κατάφερε να γίνει η τέταρτη χώρα στην ιστορία που θα είχε στείλει μια διαστημοσυσκευή στην επιφάνεια του φεγγαριού, ακολουθώντας τα βήματα των ΗΠΑ, της ΕΣΣΔ-Ρωσίας και της Κίνας.
Έχουν περάσει 48 χρόνια από την τελευταία μη κατευθυνόμενη συντριβή σκάφους στη Σελήνη: ήταν το σοβιετικό Luna 18 το 1971. Είχε μεσολαβήσει μια σκόπιμη συντριβή, του ινδικού σκάφους Indian Moon Inpact Probe, το 2008. Ο ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπένζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος παρακολουθούσε την επιχείρηση από το κέντρο ελέγχου κοντά στο Τελ Αβίβ, αλλά δεν κατάφερε να επιστεγάσει την πρόσφατη νίκη του στις εκλογές με μια διαστημική επιτυχία, δήλωσε: «Αν την πρώτη φορά δεν πετύχεις, ξαναπροσπαθείς. Το Ισραήλ θα προσεδαφιστεί στη Σελήνη». Ο Νετανιάχου ρώτησε τους υπεύθυνους της αποστολής πότε μπορεί να γίνει μια νέα απόπειρα προσελήνωσης και του απάντησαν σε δύο έως τρία χρόνια. «Προχωράμε. Ένα ισραηλινό σκάφος θα προσεδαφιστεί στο φεγγάρι. Είναι μια υπόσχεση, σε δύο έως τρία χρόνια», απάντησε.
Η αποτυχία του Beresheet φαίνεται ότι οφείλεται σε δυσλειτουργία της κύριας μηχανής του (βρετανικής κατασκευής) κατά την κρίσιμη στιγμή της καθόδου στο φεγγάρι, με συνέπεια το σκάφος να μην κόψει ταχύτητα όπως έπρεπε. «Δεν τα καταφέραμε, αλλά σίγουρα προσπαθήσαμε. Νομίζω ότι μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για το ότι φθάσαμε ως αυτό το σημείο», δήλωσε ο βασικός υποστηρικτής του εγχειρήματος, Νοτιοαφρικανο-ισραηλινός δισεκατομμυριούχος Μόρις Καν. Το μικρό μη επανδρωμένο σκάφος Beresheet (Γένεσις), μεγέθους πλυντηρίου πιάτων, είχε εκτοξευθεί στις 21 Φεβρουαρίου από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα πάνω σε ένα πύραυλο Falcon 9 της ιδιωτικής αμερικανικής διαστημικής εταιρείας Space X του Ίλον Μασκ.
Ούτως ή άλλως έγραψε ιστορία, καθώς έγινε η πρώτη ιδιωτική διαστημοσυσκευή που έφθασε στο φεγγάρι, έστω κι αν δεν «πάτησε» σε αυτό, καθώς όλες οι προηγούμενες αποστολές ήταν κρατικές. Το Ισραήλ έγινε επίσης η έβδομη χώρα που έθεσε μια διαστημοσυσκευή σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Το σκάφος, ύψους ενάμισι μέτρου, βάρους 585 κιλών και κόστους 100 εκατομμυρίων δολαρίων, αναπτύχθηκε με την υποστήριξη της ιδιωτικής επιχειρηματικής πρωτοβουλίας από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό SpaceIL και από την κρατική ισραηλινή αεροδιαστημική εταιρεία Israel Aerospace Industries.
«Είναι το χαμηλότερου προϋπολογισμού διαστημικό σκάφος που έχει ποτέ αναλάβει τέτοια αποστολή. Οι υπερδυνάμεις που κατάφεραν να προσεληνώσουν μια διαστημοσυσκευή στη Σελήνη, ξόδεψαν εκατοντάδες εκατομμύρια», αναφέρεται σε ανακοίνωση της εταιρείας ΙΑΙ. Όμως μετά την αποτυχία της προσελήνωσης άρχισαν οι δεύτερες σκέψεις κατά πόσο είναι όντως εφικτό να «πατήσει» κανείς στο φεγγάρι με τόσο χαμηλό κόστος.
Η ΕΣΣΔ (Ρωσία) ήταν η χώρα που είχε την πρώτη συντριβή μη επανδρωμένου σκάφους στη Σελήνη (του Luna 5 το 1965), αλλά και η πρώτη που έκανε ομαλή προσελήνωση το 1966 (με το Luna 9). Μετά το τέλος του διαστημικού ανταγωνισμού ΕΣΣΔ-ΗΠΑ στη δεκαετία του 1970, η επόμενη «μαλακή» προσελήνωση έγινε από την Κίνα το 2013. Παρά την αποτυχία, ο Ελληνο-αμερικανός επιχειρηματίας Πίτερ Διαμαντής, ιδρυτής του Ιδρύματος X Prize, ανακοίνωσε ότι η ισραηλινή Space IL θα πάρει το βραβείο του ενός εκατομμυρίου δολαρίων για να συνεχίσει τις προσπάθειες της.
