Το lockdown στη Σαγκάη και η εισβολή στην Ουκρανία αποτρέπουν την αμερικανική επιστροφή στην οικονομική κανονικότητα

του Tristan Bove

Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 8,5% τον Μάρτιο, με τις τιμές των τροφίμων, της βενζίνης και των κατοικιών να αυξάνονται περισσότερο. Πριν από το περασμένο καλοκαίρι, τέτοιου είδους αριθμοί δεν είχαν παρατηρηθεί στις ΗΠΑ για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, αλλά ο κρίσιμος δείκτης μέτρησης του πληθωρισμού, ο δείκτης τιμών καταναλωτή, συνεχίζει έκτοτε να σημειώνει νέα ρεκόρ. Υποτίθεται ότι θα μειωνόταν καθώς η πανδημία υποχωρούσε, αλλά δεν συνέβη αυτό.

Οι πληθωριστικές εξάρσεις που άρχισαν να πλήττουν την αμερικανική οικονομία το 2021 οφείλονται στις ελλείψεις ημιαγωγών που αύξησαν τις τιμές των αυτοκινήτων και των ηλεκτρονικών ειδών. Εκείνη την εποχή, οι οικονομολόγοι ήταν πεπεισμένοι ότι ο πληθωρισμός θα κορυφωνόταν γύρω στο 7% για τους πρώτους μήνες του 2022 και στη συνέχεια θα άρχιζε να χαλαρώνει καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, καθώς οι καταναλωτικές συνήθειες της εποχής της πανδημίας θα εξασθενούσαν και τα δίκτυα εφοδιασμού θα επανέρχονταν στο φυσιολογικό.

«Σε ένα χρόνο από τώρα, καθώς η πανδημία θα υποχωρεί, ο πληθωρισμός θα είναι αρκετά χαμηλός ώστε να μη μιλάμε γι’ αυτόν», έγραψε ο Mark Zandi, επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s Analytics, σε άρθρο του στο CNN Business τον περασμένο Νοέμβριο.

Αλλά στις αρχές του 2022, δύο ξαφνικά γεγονότα αναστάτωσαν τις διεθνείς αγορές και έσπρωξαν την πληθωριστική υποχώρηση πιο μακριά από το στόχο: Η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία και τα lockdown του COVID στην Κίνα.

Κανένα από τα δύο δεν δείχνει σημάδια ύφεσης σύντομα.

Μετά από επτά εβδομάδες, ο πόλεμος συνεχίζει να επιβαρύνει τις παγκόσμιες αγορές κρίσιμων πόρων, όπως το πετρέλαιο και το σιτάρι. Και στις ΗΠΑ, οι τιμές της ενέργειας βρίσκονται στο επίκεντρο των οικονομικών συνεπειών του πολέμου.

Σε αντίθεση με την Ευρώπη, η οποία εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου, οι ΗΠΑ αγόρασαν πολύ λίγο πετρέλαιο ή φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Αλλά οι αγορές όπως του πετρελαίου είναι παγκόσμιες και μια διακοπή της προσφοράς επηρεάζει τους πάντες.

Σε μια μέση ημέρα το 2021, η Ρωσία εξήγαγε 4,7 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και σχεδόν 9 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου – ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο με βάση τον όγκο τόσο του φυσικού αερίου όσο και του συνόλου του πετρελαίου και των προϊόντων πετρελαίου.

Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, ο κόσμος κινείται σιγά σιγά προς την κατεύθυνση της αποκοπής των ρωσικών ενεργειακών εισαγωγών από τον παγκόσμιο εφοδιασμό. Οι ΗΠΑ απαγόρευσαν τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στις αρχές Μαρτίου. Στη συνέχεια, η ΕΕ προχώρησε στην απαγόρευση όλων των εισαγωγών ρωσικού άνθρακα στις αρχές Απριλίου, ενώ ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες προχώρησαν ακόμη περισσότερο, διακόπτοντας εντελώς την προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου. Ακόμη και πλούσια κράτη με μεγάλες οικονομίες έχουν δηλώσει ότι σύντομα θα αρχίσουν να απαγορεύουν το ρωσικό πετρέλαιο, με το Ηνωμένο Βασίλειο να σχεδιάζει να το πράξει μέχρι το τέλος του έτους.

Ενώ η στόχευση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου είναι κρίσιμη για να πληγεί η Ρωσία, ήταν επίσης οδυνηρή για τους Αμερικανούς καταναλωτές. Οι τιμές στην αντλία βενζίνης αυξάνονται σταθερά εδώ και εβδομάδες και σήμερα βρίσκονται στα 4,27 δολάρια ανά γαλόνι, 1,32 δολάρια περισσότερο από ό,τι πριν από ένα χρόνο. Σε ορισμένα μέρη της χώρας, οι τιμές έφτασαν ακόμη και τα 6 δολάρια ανά γαλόνι στα τέλη Μαρτίου.

Και ενώ ο πόλεμος σπέρνει τον όλεθρο στις τιμές της ενέργειας εδώ και εβδομάδες, η σχεδόν πλήρης διακοπή της παραγωγής και της ναυτιλίας από ένα από τα πιο στρατηγικά λιμάνια της Κίνας έχει προσθέσει άλλο ένα επίπεδο διαταραχής στην κρίση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ.