Το μεταναστευτικό επέστρεψε στην κορυφή της ατζέντας και η ΕΕ εισέρχεται σε μια νέα φάση κλειστών συνόρων
Η Ευρώπη, αντιμέτωπη με αναζωπυρωμένες εντάσεις για τη μετανάστευση, φαίνεται να επιστρέφει σε πιο αυστηρά μέτρα, με συνοριακούς ελέγχους και πολιτικές που επιδιώκουν να περιορίσουν τις μεταναστευτικές ροές. Στη Γερμανία και τη Γαλλία, δύο από τις ισχυρότερες χώρες της ΕΕ, η μεταναστευτική πολιτική βρίσκεται στο προσκήνιο, καθώς οι ηγέτες τους δείχνουν αποφασισμένοι να επιβάλουν πιο αυστηρές πολιτικές, στον απόηχο και της πρωτόγνωρης ανόδου της ακροδεξιάς.
Χαρακτηριστική η σημερινή σύγκρουση στην Bundestag μεταξύ του καγκελάριου Όλαφ Σολτς και του ηγέτη του CDU, Φρίντριχ Μερτς (μετά τη χθεσινή αποτυχία της συνόδου κυβέρνησης – αντιπολίτευσης για τον περιορισμό της παράτυπης μετανάστευσης). Ο Σολτς, υποστηρικτής του ελέγχου της μετανάστευσης με ταυτόχρονη υποστήριξη της οικονομίας μέσω ξένων εργαζομένων, κατηγορεί τον Μερτς για «θεατρινισμούς» και αποφυγή σοβαρών λύσεων. Από την άλλη, ο Μερτς πιέζει για αυστηρότερες απορρίψεις στα σύνορα και απορρίπτει τις κατηγορίες, ενώ ταυτόχρονα τονίζει πως η παράτυπη μετανάστευση έχει ξεφύγει από τον έλεγχο.
«Δεν μπορείτε να το κάνετε, αυτή είναι η αλήθεια (…) Είστε μόνο λόγια και δεν επιτυγχάνετε τίποτα. Οι χριστιανοδημοκράτες υπουργοί Εσωτερικών δεν κατάλαβαν τίποτα», δήλωσε ο κ. Σολτς προς την πλευρά της αντιπολίτευσης, αναφερόμενος στους υπουργούς Εσωτερικών προηγούμενων κυβερνήσεων οι οποίοι προέρχονταν από το CDU και την Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU). Ο καγκελάριος απαρίθμησε τις αποφάσεις της δικής του κυβέρνησης για το μεταναστευτικό, κάνοντας λόγο για αυστηρότερους κανόνες για το άσυλο, εισαγωγή συνοριακών ελέγχων, μείωση των παροχών στους αιτούντες άσυλο, επέκταση του καταλόγου των ασφαλών χωρών προέλευσης και απέλαση Αφγανών. «Εμείς τα κάναμε όλα αυτά. Εσείς είστε αυτοί που δεν καταφέρνουν τίποτα», είπε ο Όλαφ Σολτς σε έντονο ύφος και, με το βλέμμα στην αποχώρηση χθες του CDU από τις συνομιλίες για την μετανάστευση, κατηγόρησε τον Φρίντριχ Μερτς για «θεατρινισμούς». «Οι πολίτες δεν θέλουν θεατρικές παραστάσεις. Ευχαρίστως να σας συλλαβίσω την λέξη “σοβαρός”», δήλωσε ο καγκελάριος, τονίζοντας ωστόσο ταυτόχρονα ότι «η πόρτα είναι ανοιχτή και μπορείτε πάντα να επιστρέψετε» στις συνομιλίες. Η επίθεση στον Φρίντριχ Μερτς είχε ξεκινήσει ήδη νωρίτερα, με τον Όλαφ Σολτς, μιλώντας σε πολίτες, να δηλώνει ότι «η ηγεσία απαιτεί χαρακτήρα, ειλικρίνεια και σταθερότητα» και να καταλογίζει στον αντίπαλό του «μικροπρέπεια», «υποκριτική επαρχιακού θιάσου» και έλλειψη ομαδικού πνεύματος.
«Είμαστε μια χώρα η οποία παρέχει προστασία σε όσους πρέπει να τρέξουν για να σωθούν. Αυτό είναι γραμμένο στο Σύνταγμά μας και δεν τίθεται υπό συζήτηση. Ο κοσμοπολιτισμός λοιπόν είναι απαραίτητος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όποιος θέλει μπορεί να έρθει. Πρέπει να είμαστε σε θέση να επιλέξουμε ποιος έρχεται στη Γερμανία. Αυτό περιλαμβάνει τον έλεγχο της μετανάστευσης και τον επαναπατρισμό όσων δεν μπορούν να μείνουν», συνέχισε ο καγκελάριος και τόνισε ότι «δεν υπάρχει χώρα στον κόσμο με συρρικνούμενο εργατικό δυναμικό η οποία να γνωρίζει οικονομική ανάπτυξη».
Αναφερόμενος στις πρόσφατες εκλογές στην Σαξονία και στην Θουριγγία, ο Όλαφ Σολτς μίλησε για «καταθλιπτικά» αποτελέσματα, τα οποία «δεν θα συνηθίσουμε ποτέ». Η Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) «είναι κακή για την χώρα μας (…) Θα κάνουμε το παν προκειμένου αυτό το κόμμα να χάσει και πάλι την σημασία του», ανέφερε.
Ο καγκελάριος ολοκλήρωσε την ομιλία του με αναφορά στην Ουκρανία, διαβεβαιώνοντας ότι «θα την υποστηρίζουμε άνευ όρων μέχρι τέλους», ενώ ζήτησε εκ νέου να πραγματοποιηθεί νέα ειρηνευτική διάσκεψη «με την Ρωσία στο τραπέζι». Η προσπάθεια της Ρωσίας να μετακινήσει τα σύνορα «συνιστά παραβίαση της τάξης ασφάλειας και ειρήνης, αλλά και η Γερμανία θα κάνει τα πάντα για να διασφαλίσει ότι η ειρήνη θα διερευνάται πάντα. Και τώρα είναι η ώρα για αυτό», διευκρίνισε.
Ο Φρίντριχ Μερτς από την πλευρά του ξεκίνησε την ομιλία του διαβεβαιώνοντας ότι το κόμμα του επιθυμεί η Γερμανία «να παραμείνει μια ανοιχτή και φιλική χώρα προς τους ξένους». Χωρίς ανθρώπους με μεταναστευτικό υπόβαθρο, πολλοί από τους οποίους εργάζονται στην φροντίδα, στην εκπαίδευση ή στην εστίαση, η χώρα «δεν μπορεί να λειτουργήσει επιτυχώς ούτε μια μέρα», συνέχισε και αναγνώρισε ότι «μπορεί ακόμη και να χρειαστούμε περισσότερους» τα επόμενα χρόνια. Η Ένωση, τόνισε, στέκεται «σαφώς και ξεκάθαρα ενάντια σε κάθε μορφή ξενοφοβίας».
Ταυτόχρονα, υπογράμμισε ο αρχηγός του CDU, ο αριθμός όσων φθάνουν παράτυπα στην Γερμανία είναι πολύ υψηλός, ενώ υπάρχει επίσης «μια μικρή μειοψηφία, ειδικά νεαροί άνδρες, οι οποίοι δεν θέλουν να τηρούν τους κανόνες της κοινής συμβίωσης και για αυτούς θα πρέπει να μιλήσουμε».
Αναφερόμενος στις συνομιλίες με την κυβέρνηση για τις αλλαγές στην πολιτική περιορισμού της παράτυπης μετανάστευσης, ο κ. Μερτς επέμεινε ότι δεν απαιτείται αλλαγή στο Σύνταγμα και απέρριψε τις κατηγορίες του Όλαφ Σολτς περί «θεατρινισμών» και προσχεδιασμένης αποχώρησης του CDU από τις συνομιλίες, ξεκαθαρίζοντας επίσης ότι δεν προτίθεται να συνεχίσει τον διάλογο. «Δεν θα μπούμε σε έναν ατέρμονο κύκλο συνομιλιών μαζί σας», σημείωσε και επανέλαβε ότι βασικό αίτημα του κόμματός του παραμένει η δυνατότητα απόρριψης μεταναστών στα σύνορα. Χαρακτήρισε μάλιστα «ανεπαρκείς» τις προτάσεις που κατέθεσε για το θέμα η κυβέρνηση. «Δεν αποχωρήσαμε για λόγους τακτικής, αλλά ουσίας», υποστήριξε.
Ο Φρίντριχ Μερτς κατηγόρησε και πάλι τον καγκελάριο για την τοποθέτησή του υπέρ της διοργάνωσης ειρηνευτικής διάσκεψης για την Ουκρανία με την συμμετοχή και της Ρωσίας. «Δεν θα συνηθίσουμε ποτέ τον πόλεμο στην Ουκρανία. Είναι ένας βίαιος επιθετικός πόλεμος που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο με τα πιο σοβαρά καθημερινά εγκλήματα πολέμου εναντίον μιας αθώας χώρας και ενός αθώου άμαχου πληθυσμού. Παραμένει καθήκον μας να σταθούμε στο πλευρό της Ουκρανίας. Με ρητορική ειρήνης δεν θα αναγκάσουμε ποτέ τον Πούτιν να τα παρατήσει», υπογράμμισε ο Φρίντριχ Μερτς.
Στο πλαίσιο της ίδιας συζήτησης στην Bundestag, η επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας της AfD Αλίς Βάιντελ χαρακτήρισε τον Όλαφ Σολτς «καγκελάριο της παρακμής» και επέρριψε στο SPD και στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση την ευθύνη για την αποβιομηχάνιση και την καταστροφή του πλούτου στην Σαξονία και στην Θουριγγία. Αναφερόμενη στην μετανάστευση, η κυρία Βάιντελ υποστήριξε ότι η κυβέρνηση «σαμποτάρει τις απελάσεις», κάνοντας λόγο για «νηπιαγωγείο» και ζήτησε άμεση αναστολή της υποδοχής μεταναστών για τουλάχιστον πέντε χρόνια. «Τι περιμένετε; Επιτέλους απελάστε αυτούς τους εγκληματίες!», είπε χαρακτηριστικά απευθυνόμενη στον Όλαφ Σολτς.
«Συνεχιζόμενη ανησυχητική κατάσταση» η κατάσταση στα σύνορα – «Δραματικά υποβαθμισμένο το αίσθημα ασφάλειας» των πολιτών
Για «συνεχιζόμενη ανησυχητική κατάσταση» στα γερμανικά σύνορα και για «απαράδεκτα υψηλό» αριθμό παράτυπων εισόδων στη χώρα κάνει λόγο η ομοσπονδιακή υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ στην επιστολή της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την οποία ενημερώνει για την απόφαση του Βερολίνου να επαναφέρει ελέγχους κατά μήκος των συνόρων. Στην επιστολή αναφέρεται σε «δραματική υποβάθμιση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών» μετά τα πρόσφατα βίαια εγκλήματα και περιγράφει την Διαδικασία του Δουβλίνου ως «αυξανόμενα δυσλειτουργική».
Οι ομοσπονδιακοί πόροι έχουν «σχεδόν εξαντληθεί», γράφει η κυρία Φέζερ στην επιστολή της, την οποία αποκαλύπτει το περιοδικό Der Spiegel και αναφέρεται σε «διαρκώς επιδεινούμενη ήδη τεταμένη κατάσταση» στους δήμους και τις κοινότητες στο θέμα στέγασης μεταναστών. «Οι μεταναστευτικές υπηρεσίες αγγίζουν όλο και περισσότερο τα όρια του τι μπορούν να αντέξουν οικονομικά σχετικά με την υποδοχή, την διαμονή και την φροντίδα», λέει ο υπουργός, η οποία προειδοποιεί μάλιστα για τον κίνδυνο «υπερβολικής επιβάρυνσης της αλληλεγγύης της κοινωνίας». Οι απειλές για τη δημόσια ασφάλεια και τάξη πρέπει να αποτραπούν, συνεχίζει η κυρία Φέζερ, αναφερόμενη στην ισλαμιστική τρομοκρατία και στα πρόσφατα περιστατικά «επιθέσεων με μαχαίρι και άλλων βίαιων εγκλημάτων από πρόσφυγες, τα οποία οδήγησαν σε δραματική υποβάθμιση του αισθήματος ασφάλειας και εσωτερικής ειρήνης της κοινωνίας». Η υπουργός Εσωτερικών εκφράζει ακόμη την ανησυχία της για την «αυξανόμενη δυσλειτουργικότητα» της Διαδικασίας του Δουβλίνου.
Γαλλία όπως Γερμανία
Στη Γαλλία, ο νέος πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ δίνει προτεραιότητα στη μετανάστευση με την πρόθεση να ιδρύσει υπουργείο για τη διαχείριση του ζητήματος. Υποστηρίζει ότι τα γαλλικά σύνορα έχουν γίνει διάτρητα και πως οι αυστηρότερες πολιτικές ασύλου είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της εθνικής ταυτότητας και της κοινωνικής συνοχής. Το πολιτικό του σχέδιο θυμίζει τις κινήσεις του Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος εφάρμοσε αντίστοιχες πολιτικές το 2007. Ωστόσο, η εξάρτησή του από την ακροδεξιά ψήφο του κόμματος της Λεπέν αναδεικνύει μια δυναμική που μπορεί να αλλάξει ριζικά τη γαλλική πολιτική σκηνή.
Η Ευρώπη φαίνεται να οδεύει σε μια νέα φάση κλειστών συνόρων, με τις πολιτικές για τη μετανάστευση να παίρνουν όλο και πιο αυστηρή μορφή. Τόσο η Γερμανία όσο και η Γαλλία δείχνουν αποφασισμένες να περιορίσουν τις μεταναστευτικές ροές, παρά τις αντιδράσεις και τις προκλήσεις που εγείρει αυτό το ζήτημα εντός και εκτός των χωρών τους.
