Το μοτίβο του γρήγορου πλουτισμού που αναδεικνύει το Squid Game είναι μια πραγματικότητα στη Νότια Κορέα

της Yvonne Lau

Στο Squid Game, τη σειρά streaming του Netflix που κατακτά τον κόσμο, 456 χρεωμένοι άνθρωποι παίζουν θανάσιμα παιχνίδια για να κερδίσουν 40 εκατομμύρια δολάρια και να απαλλαγούν από τα οικονομικά τους βάρη.

Ο Seong Gi-hun (Παίκτης 456), ο κύριος πρωταγωνιστής, είναι ένας σοφέρ και τζογαδόρος που έχει συσσωρεύσει τεράστια χρέη και χρωστάει χρήματα σε τοκογλύφους. Ο παιδικός του φίλος Cho Sang-woo (Παίκτης 218) διαφεύγει από τις αρχές αφού έκλεψε χρήματα από πελάτες κατά τη διάρκεια της θητείας του ως διευθυντής μιας εταιρείας κινητών αξιών. Πριν από την πτώση του, ο Cho ήταν ο ιδανικός νέος επαγγελματίας στη Νότια Κορέα – απόφοιτος του διάσημου Εθνικού Πανεπιστημίου της Σεούλ και το καμάρι της μητέρας του.

Το δυστοπικό θρίλερ της Νότιας Κορέας σημειώνει τεράστια επιτυχία, με απήχηση στο κοινό παγκοσμίως. Το Squid Game είναι η πρώτη σειρά του Netflix που φτάνει στο Νο. 1 και στις 83 χώρες όπου είναι διαθέσιμη η πλατφόρμα streaming, σύμφωνα με την εταιρεία αναλύσεων FlixPatrol. Και το Netflix ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι η σειρά επιβίωσης είχε το πιο επιτυχημένο λανσάρισμα σειράς όλων των εποχών – προσελκύοντας 111 εκατομμύρια θεατές σε 17 ημέρες.

Το Squid Game έχει συγκεντρώσει οπαδούς σε όλο τον κόσμο, αλλά τα θέματά του μιλούν άμεσα στη νέα γενιά της Νότιας Κορέας – και στα σχήματα «γρήγορου πλουτισμού» που υιοθετούν για να καταπολεμήσουν τη βαθιά κοινωνικοοικονομική δυσφορία που αντιμετωπίζουν σε μια ευημερούσα αλλά όλο και πιο άνιση κοινωνία. Καθώς ο εργασιακός ανταγωνισμός, η ανεργία και οι τιμές των κατοικιών ανεβαίνουν στα ύψη, οι νέοι Νοτιοκορεάτες, όπως και οι παίκτες του Squid Game, επιλέγουν επίσης γρήγορους δρόμους προς τον πλούτο – ακόμη και αν αυτοί συνοδεύονται από μεγάλα ρίσκα.

«Μια τέτοια νοοτροπία είναι ευρέως διαδεδομένη σε κοινωνίες όπου οι ευκαιρίες για κοινωνική κινητικότητα είναι περιορισμένες», λέει ο Andrew Eungi Kim, καθηγητής Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Κορέας. Και στην Κορέα, η ανέλιξη στην ταξική κλίμακα είναι φαινομενικά αδύνατη, σημειώνει.

Με την ιδιοκτησία σπιτιού και τις σταθερές επαγγελματικές πορείες να είναι ακόμη πιο απρόσιτες, «οι νέοι έχουν αναπτύξει την αίσθηση ότι δεν υπάρχει τίποτα άλλο να χάσουν», λέει η Jenna Gibson, ερευνήτρια και διδακτορική φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, που επικεντρώνεται σε κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της Νότιας Κορέας, και πρώην διευθύντρια επικοινωνίας στο Korea Economic Institute of America.

Αυτός ο κυνισμός έχει κατευθύνει τους νέους σε σχήματα που υπόσχονται να τους κάνουν γρήγορα πλούσιους, όπως τα κρυπτονομίσματα, λέει η Gibson. Το γεγονός ότι οι νέοι ρίχνουν χρήμα σε μηχανισμούς που υπόσχονται ένα πιθανό κέρδος είναι «ριψοκίνδυνο και το κέρδος δεν είναι σε καμία περίπτωση εγγυημένο – αλλά εξακολουθούν να το θεωρούν πιο πιθανό να βοηθήσει από το να διεκδικήσουν μια παραδοσιακή καριέρα μέσα σε μια υπερ-ανταγωνιστική αγορά εργασίας», σημειώνει.

«Μου θυμίζει το Squid Game, ειλικρινά» καταλήγει η ερευνήτρια.

Η κοινωνία της Νότιας Κορέας έχει από καιρό υιοθετήσει τη «θεωρία του κουταλιού», σύμφωνα με την οποία τα άτομα που γεννιούνται σε πλούσιες οικογένειες έχουν τα λεγόμενα χρυσά κουτάλια, ενώ τα άτομα της μεσαίας τάξης έχουν ασημένια κουτάλια.

Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι νέοι της Νότιας Κορέας ταυτίζονται με τη γενιά του «βρώμικου κουταλιού», που ανήκουν στα χαμηλά εισοδήματα της κοινωνίας. Ακόμη και τα μέλη του εξαιρετικά δημοφιλούς νοτιοκορεατικού boy band BTS ήταν γνωστά ως «είδωλα του βρώμικου κουταλιού» όταν έκαναν το ντεμπούτο τους το 2013, εκπροσωπούμενα από μια μικρή, υπερχρεωμένη εταιρεία ψυχαγωγίας (η οποία είναι τώρα μια κερδοφόρα εισηγμένη εταιρεία, της οποίας η δημόσια εγγραφή τον Οκτώβριο έκανε τους φίλους του συγκροτήματος εκατομμυριούχους).

Η γενιά του βρώμικου κουταλιού έχει απογοητευτεί περισσότερο υπό τον πρόεδρο της Νότιας Κορέας Moon Jae-in. Ο Μουν ανέβηκε στην εξουσία το 2017 με την υποστήριξη των νέων, επειδή η πλατφόρμα του υποστήριζε την κοινωνική και οικονομική ισότητα, λέει ο Seoho Lee, εταίρος Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η ανισότητα, το χρέος, οι τιμές των κατοικιών και η ανεργία των νέων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη.