Το παράδοξο της ευτυχίας: Γιατί τα περισσότερα χρήματα δεν αρκούν
Η αύξηση του εισοδήματος δεν φέρνει πάντα περισσότερη ευτυχία, υποστήριξε ο Richard A. Easterlin, καθηγητής και «πατέρας των οικονομικών της ευτυχίας». Στη δεκαετία του 1970, παρουσίασε μια τολμηρή θεωρία που έμεινε γνωστή ως το «παράδοξο του Easterlin». Σύμφωνα με τη μελέτη του, αν και οι εύποροι είναι συχνά πιο ευτυχισμένοι από τους φτωχούς, η συνολική ευτυχία μιας κοινωνίας δεν αυξάνεται αναλόγως με την οικονομική ανάπτυξη.
Η έρευνά του έδειξε ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ τα εισοδήματα αυξήθηκαν δραματικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι άνθρωποι δεν δήλωναν πιο ευτυχισμένοι. Αντίστοιχα, στην Ιαπωνία, μια χώρα που είδε τα εισοδήματά της να πενταπλασιάζονται μεταξύ 1958 και 1987, η γενική ευτυχία παρέμεινε σταθερή.
Ο Easterlin παρατήρησε ότι η ευτυχία επηρεάζεται περισσότερο από τη σύγκριση με τους γύρω μας παρά από το απόλυτο ύψος του εισοδήματος. Όταν όλοι γίνονται πλουσιότεροι, η αίσθηση ευημερίας μένει στάσιμη.
Από την οικονομική ανάπτυξη στην πολιτική για την ευημερία
Αρχικά, ο Easterlin πίστευε ότι οι κυβερνήσεις δεν μπορούσαν να επηρεάσουν την ευτυχία των πολιτών. Όμως, τη δεκαετία του 1990, αναθεώρησε τη θέση του. Υποστήριξε ότι παράγοντες όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η οικογενειακή ζωή έχουν μεγαλύτερη σημασία από το εισόδημα για την αίσθηση ευημερίας.
Οι ιδέες του Easterlin επηρέασαν όχι μόνο την ακαδημαϊκή κοινότητα αλλά και τη χάραξη πολιτικής. Το «παράδοξο της ευτυχίας» αναδεικνύει τη σημασία της εστίασης σε ποιοτικές βελτιώσεις, όπως η υγεία και οι κοινωνικές σχέσεις, πέρα από την απλή αύξηση του ΑΕΠ.
Η κληρονομιά του Easterlin, ο οποίος απεβίωσε πρόσφατα σε ηλικία 98 ετών, συνεχίζει να εμπνέει χιλιάδες ερευνητές και πολιτικούς, ενισχύοντας την πεποίθηση ότι η ευτυχία είναι κάτι περισσότερο από ένα ζήτημα αριθμών.
