Το παρασκήνιο της πρότασης για το Νόμπελ Ειρήνης στον Αλέξη Τσίπρα και τον Ζόραν Ζάεφ

Με αφορμή την πρόταση για βράβευση με το βραβείο «Νόμπελ Ειρήνης 2019» των Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ, για τη Συμφωνία των Πρεσπών, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιος Κούλογλου αποκαλύπτει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ «το παρασκήνιο» της εν λόγω πρωτοβουλίας στην οποία έπαιξε ο ίδιος καθοριστικό ρόλο.

Μια φιλία μεταξύ του Στέλιου Κούλογλου και του Νάνο Ρουζίν, ενός φιλέλληνα Σλαβομακεδόνα, που χτίστηκε τον καιρό του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία έγινε αφορμή να αναδειχθεί η πρόταση για το Νόμπελ. Η Τυνήσια κάτοχος «Νόμπελ Ειρήνης 2015» Ουιντέντ Μπουσαμαουί, που εργάζεται στο ίδιο Πανεπιστήμιο των Σκοπίων με τον Νάνο, ανέλαβε την επίσημη παρουσίασή της.

Ακολουθεί η συνέντευξη του Στέλιου Κούλογλου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στη Νίνα Μελισόβα:

Ερ: Κύριε Κούλογλου, διαβάσαμε ότι παίξατε ουσιαστικό ρόλο στην πρωτοβουλία για τη βράβευση των πρωθυπουργών Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, για την υπογραφή της συμφωνίας των Πρεσπών. Ποιες προσωπικότητες εκτός Ελλάδας στηρίζουν επίσης την πρωτοβουλία αυτή;

Απ: Είναι πολλές οι διεθνείς προσωπικότητες που υποστηρίζουν την υποψηφιότητα Τσίπρα-Ζάεφ, τόσο από τον χώρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και από ένα ευρύ φάσμα πολιτικών ομάδων, όσο και στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Κάποιοι απ’ αυτούς θα κάνουν σχετικές δηλώσεις τις επόμενες μέρες, όπως ο Γερμανός πρωθυπουργός του κρατιδίου της Θουριγγίας Μπόντο Ράμελοου, ενώ ήδη έχουμε τις δηλώσεις των επικεφαλής των Σοσιαλιστών, των Πρασίνων και της Αριστεράς στο ΕΚ, Ούντο Μπούλμαν, Σκα Κέλερ και Γκάμπι Τσίμερ.

Ερ: Πώς ξεκίνησε αυτή η διεθνής πρωτοβουλία;

Απ: Μετά την υπογραφή της συμφωνίας των Πρεσπών, τον περασμένο Ιούνιο, επικοινώνησε μαζί μου ο Νάνο Ρουζίν. Είναι Σλαβομακεδόνας και παλιός φίλος, τον είχα γνωρίσει όταν κάλυπτα το πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Είχαμε προσπαθήσει, τα χρόνια της εθνικιστικής τρέλας στα Βαλκάνια στις αρχές της δεκαετίας του 90, να προτείνουμε μια ειρηνική διέξοδο και μάλιστα είχαμε διοργανώσει μια διεθνή συνάντηση στους Δελφούς, με σημαντικές προσωπικότητες από τη Γιουγκοσλαβία, τα Βαλκάνια και την Ευρώπη.

Καλλιεργημένος άνθρωπος και φιλέλληνας, ο Νάνο τασσόταν πάντα υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων με την Ελλάδα. Το 2009 ήταν υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές, με κεντρική πλατφόρμα την αποδοχή, από την πλευρά τους, μιας σύνθετης ονομασίας. Το τι άκουσε, δεν περιγράφεται φυσικά. Τον αποκαλούσαν «προδότη» -τα γνωστά.

Ο Ρουζίν, που είναι τώρα πρύτανης σε ένα Πανεπιστήμιο στα Σκόπια, μου είπε ότι η Ουιντέντ Μπουσαμαουί, η Τυνήσια κάτοχος του Νόμπελ Ειρήνης για το 2015 και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιό του, θεωρούσε τη συμφωνία πολύ σημαντική και ήθελε να προτείνει τους δύο πρωθυπουργούς για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης του 2019.

Έτσι βρεθήκαμε τον Δεκέμβριο στα Σκόπια, όπου σε μια ειδική τελετή στο Πανεπιστήμιο ανακοίνωσε την πρωτοβουλία της. Μίλησα κι εγώ και την υποστήριξα. Στη συνέχεια, δώσαμε συνεντεύξεις, πήγαμε μαζί στον Ζόραν Ζάεφ για να του ανακοινώσει την πρότασή της και ταξιδέψαμε στην Αθήνα, για να συναντήσει τον Έλληνα πρωθυπουργό.

Ερ: Ποια ήταν η αντίδραση των δύο υποψήφιων;

Απ: «To αντιμετώπισαν με μεγάλη μετριοφροσύνη. Ο Ζάεφ είπε ότι θα ήταν μεγάλη τιμή για τη χώρα του, μια μικρή και φτωχή χώρα να τιμηθεί μέσω του προσώπου του. Τον απασχολούσε, τότε, πολύ η τελική έγκριση της συμφωνίας από την Βουλή, γιατί πίστευε ότι ήταν ιστορικής σημασίας. Θα σας πω εδώ ένα χαρακτηριστικό ανέκδοτο περιστατικό. Σε μια τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Α. Τσίπρα, ο τελευταίος τον ρώτησε αν θα περνούσε η συμφωνία από τη Βουλή των Σκοπίων.

«Έχεις δει την ταινία για τη ζωή του Αβρααμ Λίνκολν»; ρώτησε ο Ζάεφ. Είναι η ταινία που περιγράφει πως με χίλιες δυσκολίες και μεταχειριζόμενος κάθε διαθέσιμο μέσο, ο Αμερικανός Πρόεδρος επιβάλλει στο Κογκρέσο να ψηφίσει υπέρ της κατάργησης της σκλαβιάς. «Θα τα καταφέρω», πρόσθεσε, «γιατί για μας έχει επίσης πολύ μεγάλη σημασία, όπως είχε η κατάργηση της σκλαβιάς στις ΗΠΑ».

Ο Α. Τσίπρας αντιμετώπισε την πρόταση της Μπουσαμαουί, λέγοντας ότι θα ήταν μεγάλη τιμή για την Ελλάδα. Μάλιστα θα πρέπει να σας πω μια ακόμη είδηση: την προηγούμενη εβδομάδα, πριν ψηφιστεί η συμφωνία που συζητιόταν στη Βουλή στην Αθήνα, κάποιοι από τις διεθνείς προσωπικότητες που υποστηρίζουν την υποψηφιότητα ήθελαν να το δηλώσουν δημοσίως, ώστε να ακουστεί ότι υπάρχει διεθνής υποστήριξη στη συμφωνία. Ο πρωθυπουργός το αρνήθηκε: «Δεν πρέπει να πάρει κομματικό χαρακτήρα και να διχάσει η υποψηφιότητα», είπε, «είναι κάτι που τιμά όλη τη χώρα».

Ερ: Οι επίσημες ανακοινώσεις έγιναν μετά την ολοκλήρωση των ψηφοφοριών…

Απ: Τόσο από την νομπελίστρια που έδωσε στη δημοσιότητα το γράμμα της προς τον Ζάεφ (αντίστοιχο έχει στείλει και στον Έλληνα ομόλογο του) όσο και από τους προέδρους των κοινοβουλευτικών ομάδων της Αριστεράς, των Πρασίνων και των Σοσιαλδημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αλλά υπάρχουν πολλοί περισσότεροι που θέλουν να υποστηρίξουν την υποψηφιότητα και θα το δηλώσουν πολύ σύντομα. Ακόμη και στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, όπου ανήκει η ΝΔ, η μεγάλη πλειοψηφία θεωρεί την συμφωνία ιστορικής σημασίας για τα Βαλκάνια και την Ευρώπη.

Ερ: Η Ευρώπη η οποία δοκιμάζεται αυτή την εποχή…

Απ: Η πορεία της ΕΕ είναι ένας ακόμη λόγος που υπογραμμίζει, πέρα από όσα έχουν χιλιοειπωθεί, ως προς τις θετικές περιφερειακές και διμερείς επιπτώσεις της συμφωνίας των Πρεσπών και τη διεθνή της σημασία. Σε μια στιγμή που η ακροδεξιά του φόβου και της εθνικής απομόνωσης κερδίζει έδαφος σε όλη την Ευρώπη, Ελλάδα και «Βόρεια Μακεδονία» προτείνουν ένα διαφορετικό μοντέλο συνεργασίας, συνύπαρξης και ειρηνικής επίλυσης διακρατικών διαφορών. Γιατί, αν δεν ανακοπεί η ανοδική πορεία της ακροδεξιάς, αναπόφευκτα θα έχουμε αναβίωση των εθνικών συγκρούσεων και αποδιάρθρωση της ΕΕ που μπορεί να μην υπάρχει τα επόμενα χρόνια, τουλάχιστον με τη σημερινή της μορφή. Κι αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που οι ευρωεκλογές του Μαΐου έχουν μεγάλη σημασία.