Το Παρίσι «φλέγεται»: Τι είναι τα «κίτρινα γιλέκα» και γιατί εξεγείρονται

Με χαρακωμένη όψη ξύπνησε την Κυριακή το πρωί το Παρίσι, έπειτα από τα γεγονότα πρωτοφανούς βίας από την πλευρά της γαλλικής αστυνομίας και τις αντιδράσεις των διαδηλωτών, γνωστών πλέον και ως «τα κίτρινα γιλέκα», που για τρίτη φορά κατέβηκαν να διαμαρτυρηθούν στην καρδιά της γαλλικής πρωτεύουσας, και όχι μόνο.

Σε δεκάδες πόλεις, χιλιάδες πολίτες όλων των ηλικιών συγκρούστηκαν για ώρες με την αστυνομία, άναψαν φωτιές, εισέβαλλαν σε μαγαζιά και δημόσια κτήρια, μπλόκαραν δρόμους κι άνοιξαν διόδια απαιτώντας την ακύρωση του φόρου στο ντίζελ που προβλέπεται να ισχύσει από 01/01/2019. Πλέον σε αυτό το αίτημα προστίθεται και μια σειρά άλλων οικονομικής αλλά και πολιτικής φύσης (αύξηση του κατώτατου μισθού, επαναφορά του φόρου υψηλής περιουσίας, παραίτηση του Γάλλου προέδρου, διεξαγωγή εκλογών).

Οι τραυματίες ξεπέρασαν τους 100, ενώ 378 άνθρωποι τέθηκαν υπό προσωρινή κράτηση, σύμφωνα με τον μέχρι στιγμής απολογισμό. Συνολικά η αστυνομία προέβη σε 412 προσαγωγές.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ζήτησε σήμερα από τον Γάλλο πρωθυπουργό, Εντουάρντ Φιλίπ, να δεχτεί τους αρχηγούς των κομμάτων που εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο καθώς και τους εκπροσώπους των διαδηλωτών, οι οποίοι εξέφρασαν την επιθυμία να αρχίσουν έναν διάλογο με την κυβέρνηση.

Τι είναι τα «κίτρινα γιλέκα»

Πρόκειται για ένα κίνημα που ξεκίνησε αυθόρμητα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις αρχές Νοεμβρίου και «φούντωσε» χωρίς να έχει αναδείξει μέχρι στιγμής έναν αρχηγό, ενώ δεν καθοδηγείται ούτε από τα κόμματα ούτε από τα συνδικάτα.

Το σύνθημα έχει ήδη δοθεί: Όσοι οδηγοί συμμετέχουν στις διαμαρτυρίες έχουν το κίτρινο γιλέκο σε περίοπτη θέση στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου τους και όσοι πολίτες κινητοποιούνται μοιράζοντας ενημερωτικά φυλλάδια στους δρόμους ή συμμετέχουν στις διαδηλώσεις, φορούν εξίσου όλοι κίτρινα γιλέκα.

Τι ζητούν

-Το άνοιγμα μιας γενικής συζήτησης για τη φορολογία και τα κοινωνικά θέματα.

-Τη μελέτη των δυνατοτήτων μετακίνησης στην περιφερειακή Γαλλία με τη διοργάνωση συζητήσεων σε κάθε περιοχή.

-Τη διοργάνωση τακτικών δημοψηφισμάτων για τους μεγάλους κοινωνικούς προσανατολισμούς της χώρας.

-Την υιοθέτηση του αναλογικού εκλογικού συστήματος ώστε να εκπροσωπείται σωστότερα ο λαός στο Κοινοβούλιο.

Επιπλέον, άμεσα και χωρίς προϋποθέσεις ζητούν:

Το πάγωμα των φόρων στα καύσιμα και την ακύρωση της επιπλέον επιβάρυνσης στους τεχνικούς ελέγχους των αυτοκινήτων.

Τέλος, επιθυμούν μέσω ενός διάλογου με την κυβέρνηση να καταλήξουν σε «μια συμφωνία προκειμένου να ανακτήσει η οικονομία τη δύναμή της πριν τις γιορτές».

Πότε ξεκίνησαν όλα

Από τις αρχές του 2018, ξεκίνησε η δυσαρέσκεια κατά των αυξήσεων στα καύσιμα. Μέσα σε ένα χρόνο οι αυξήσεις έφθασαν στο +23% για το ντίζελ και στο +15% για την αμόλυβδη βενζίνη. Σημειώνεται ότι οι αυξήσεις, οφείλονται εν μέρει στην αύξηση της τιμής του πετρελαίου, στις οποίες όμως προστίθενται οι συνεχείς αυξήσεις της φορολογίας.

Προβάλλοντας το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος μέσω της μείωσης της χρήσης του ντίζελ, η κυβέρνηση επεδίωξε μέσω της φορολόγησης του ντίζελ, τη σύγκλιση στις τιμές στην αντλία με τη σούπερ αμόλυβδη.

Η σύγκλιση θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί με τη μείωση της αμόλυβδης. Αντ’ αυτού η κυβέρνηση αιφνιδίασε τελευταία τους Γάλλους, αυξάνοντας συγχρόνως και επιπλέον και την τιμή της αμόλυβδης.

Έτσι από τον προσεχή Ιανουάριο, η αμόλυβδη θα αυξηθεί κατά 4 λεπτά ανά λίτρο, το δε ντίζελ κατά 7 λεπτά ανά λίτρο.

Σύμφωνα μάλιστα με τις προβλέψεις, η τιμή του ντίζελ το 2021 θα φθάσει το 1,60/λίτρο ξεπερνώντας την τιμή της αμόλυβδης (1,59), το δε 2022 οι τιμές θα φθάσουν το 1,67 και 1,64 αντίστοιχα.

Το θέμα των Γάλλων τώρα είναι ότι «για δεκαετίες οι εκάστοτε κυβερνήσεις ωθούσαν τους πολίτες να αγοράζουν ντίζελ αυτοκίνητα» όπως εξηγεί ο Φλαβιέν Νεβί οικονομολόγος και δήμαρχος του Σεμπαζά στην Ωβέρνη.

Πριν μία δεκαετία μάλιστα ωθούσαν οικονομικά τους πολίτες, μέσω ενός είδους επιταγής, να αγοράσουν ντίζελ οχήματα με αποτέλεσμα το 2012 αυτά να καλύπτουν το 73% των πωλήσεων.

«Σήμερα με τις αυξήσεις οι οδηγοί νιώθουν παγιδευμένοι» λέει ο Νεβί, «20 εκατομμύρια ντίζελ αυτοκίνητα κυκλοφορούν καθημερινά, τα οποία έχουν ήδη χάσει την αξία τους, εάν θελήσουν να τα πωλήσουν. Παράλληλα ιδιαίτερα στην ύπαιθρο, δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Και είναι ωραία να μιλάμε για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα τα οποία έχουν ακόμα πολλά προβλήματα και κυρίως είναι ανύπαρκτα τα σημεία φόρτισης των μπαταριών, ιδιαίτερα στην περιφέρεια» υπογράμμισε ο ίδιος.

Διαδηλώσεις με τις «ευλογίες» της ακροδεξιάς;

Ο υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας Κριστόφ Καστανέ, δήλωσε την περασμένη βδομάδα ότι η ακροδεξιά ηγέτιδα του Εθνικού Μετώπου, Μαρίν Λεπέν, ενθάρρυνε τους υποστηρικτές της ώστε να διαμαρτυρηθούν στα Ιλίσια Πεδία. Η ίδια, από την άλλη, έχει πει ότι υποστηρίζει το κίνημα, αλλά καταδικάζει τη βία.

Δεν είναι λίγα τα ρεπορτάζ από τη γαλλική πρωτεύουσα που επισημαίνουν ότι στις κινητοποιήσεις παρεισφρύουν ακροδεξιά στοιχεία, τα οποία είναι και αυτά που πρωταγωνιστούν στα βίαια επεισόδια.

Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται ανησυχητικό προμήνυμα η δημοσκόπηση του Ifop που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο και έδειξε ότι το κόμμα της Λεπέν προηγείται του κόμματος του Μακρόν στην πρόθεση ψήφου για τις ευρωεκλογές του Μαΐου.

«Ψήφο εμπιστοσύνης» από τους Γάλλους

Σύμφωνα με τις σφυγμομετρήσεις, το 80% των Γάλλων υποστηρίζουν τα «κίτρινα γιλέκα», τα οποία επιχειρούν από πλευράς τους να οργανωθούν, ώστε να μπορέσουν να εκπροσωπηθούν.

Μία ακόμη δημοσκόπηση της εταιρείας Odoxa-Dentsu που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο από την εφημερίδα Le Figaro και το franceinfo, έδειξε ότι το σχεδόν τα δύο τρίτα των Γάλλων (66%) θεωρούν απαραίτητο να συνεχιστούν οι διαδηλώσεις στη χώρα, ενώ το 77% εκτιμά ότι οι διαμαρτυρίες ενάντια στην αύξηση της τιμής του ντίζελ είναι εντελώς δικαιολογημένες.

«Είτε είναι λίγες είτε πολλές χιλιάδες, είτε καταφέρουν είτε όχι να μπλοκάρουν την χώρα, τα κίτρινα γιλέκα έχουν νικήσει», σχολίαζε η εφημερίδα Le Parisien πριν μερικές εβδομάδες.