Το πολιτικό κόστος διαλύει την ευρωπαϊκή συνοχή
Πριν από μερικά χρόνια – όχι πολλά – η Γερμανία υιοθέτησε μια πολιτική ανοιχτών συνόρων δίνοντας το σήμα σε εκατομμύρια μετανάστες προερχόμενους κυρίως από τη Συρία να περάσουν τα σύνορα και να έρθουν στην Ευρώπη.
Ήταν εποχές οικονομικής άνθισης (για την Ευρώπη, στην Ελλάδα ζούσαμε τη βαθιά κρίση) και η Γερμανία επιζητούσε επειγόντως εργατικά χέρια ώστε να κλείσει τις τρύπες της στην ακμάζουσα βιομηχανία της. Οι χώρες του Νότου που μαστίζονταν από την οικονομική κρίση έβλεπαν τότε χιλιάδες μετανάστες να καταφθάνουν στα νησιά και στα αστικά κέντρα και μην έχοντας ένα στοιχειώδες μεταναστευτικό πλαίσιο και πολιτική ασύλου, προσπαθούσαν να τους βολέψουν, την ώρα που οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι σφύριζαν αδιάφορα.
Εν τέλει η Γερμανία απορρόφησε τους περισσότερους – άλλωστε οι άνθρωποι να καταλήξουν στη Βόρεια Ευρώπη ήθελαν εξαρχής κι όχι να μαζεύουν φράουλες στη Μανωλάδα – και μια πολιτική συμφωνία επετεύχθη σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατανομή και την πολιτική επιστροφών. Όλα αυτά κυλούσαν με μια κανονικότητα, ώσπου ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία: Η Γερμανία έχασε τη φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία και μαζί χάθηκαν και τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της βιομηχανίας της. Κι όχι μόνο αυτό: η Κίνα ξεκίνησε να παράγει τα δικά της αυτοκίνητα και οι αυτοκινητοβιομηχανίες της Γερμανίας βιώνουν τις συνέπειες της κρίσης.
Σήμερα η άλλοτε ακμάζουσα γερμανική οικονομία αντιμετωπίζει το κίνδυνο της σοβαρής ύφεσης με αποτέλεσμα αφενός να ανεβαίνουν τα πολιτικά της άκρα, αφετέρου να μην έχει ανάγκη άλλα εργατικά χέρια. Κι επειδή το φάντασμα της Ακροδεξιάς τρομάζει την πολιτική και την οικονομική της ελίτ, ξαφνικά αλλάζει τους όρους στη Σένγκεν και βέβαια τους κανόνες του παιχνιδιού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μεταφέρει εκ νέου την πίεση στις χώρες της περιφέρειας που τρομάζουν στο ενδεχόμενο μιας επανάληψης των όσων ζήσαμε μερικά χρόνια πριν.
Δυστυχώς, όπως έχει αποδειχθεί περίτρανα στα χρόνια της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους και επιβεβαιώνεται σχεδόν σε κάθε κρίση που σκάει στην ήπειρο, η Γερμανία αδυνατεί να παίξει το ρόλο του αρχηγού, που παίρνει τολμηρές αποφάσεις για την Ένωση. Κι αυτό εν τέλει επιτρέπει στον καθένα να λειτουργεί κατά μόνας, ή κατά ομάδες, αλλοιώνοντας το ίδιο το πνεύμα της ευρωπαϊκής συνεργασίας. Αυτό δεν είναι καθόλου καλό σημάδι για την ήπειρο, ειδικά όταν αναλογίζεται κανείς πως μπροστά μας υπάρχουν δύσκολες και σκληρές αποφάσεις για μια σειρά ζητημάτων.
