Το «ράλι» των τιμών στα τρόφιμα λόγω πολέμου και οι εναλλακτικές
Η Ελλάδα δεν κινδυνεύει με ελλείψεις αγροδιατροφικών προϊόντων και έχει εναλλακτικές λύσεις για εισαγωγές σιτηρών, όπως διαμηνύουν κυβερνητικοί παράγοντες, που παρακολουθούν ωστόσο τις εισαγόμενες πιέσεις στις τιμές, τόσο των τροφίμων όσο και της ενέργειας, λόγω των παρενεργειών από τον πόλεμο Ουκρανία.
Αναλυτές αναφέρουν ότι η απόφαση της Ρωσίας, μόλις χθες, να απαγορεύει την εξαγωγή λευκής και ακατέργαστης ζάχαρης (έως τις 31 Αυγούστου) καθώς και τις εξαγωγές σίτου, σίκαλης, κριθαριού και καλαμποκιού (έως τις 30 Ιουνίου, σε γειτονικά κράτη της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης) προοιωνίζεται νέες ανοδικές πιέσεις στις τιμές βασικών τροφίμων.
Στην Τουρκία οι ανησυχίες είχαν εκδηλωθεί ήδη από το ξέσπασμα του πολέμου, καθώς η χώρα καλύπτει σχεδόν 70% των αναγκών της σε σιτάρι από ρωσικές εισαγωγές. Μεγάλοι εισαγωγείς είναι επίσης οι βορειο-αφρικανικές χώρες όπως η Αίγυπτος, η Αλγερία κ.α.. Υπενθυμίζεται ότι Ρωσία και Ουκρανία αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τέταρτο των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού και περίπου τα τρία τέταρτα των εξαγωγών ηλιελαίου, ενώ είναι μεγάλοι παραγωγοί και εξαγωγείς καλαμποκιού, κριθαριού και άλλων πρώτων υλών για την παραγωγή τροφίμων.
Ελλείψεις και εναλλακτικές
Οι ελλείψεις και οι αυξήσεις τιμών αναμένεται να επιβαρύνουν τους πολίτες χαμηλών εισοδημάτων, που βασίζουν τη διατροφή τους σε προϊόντα όπως το ψωμί, ενώ θα μεταφερθούν στις ζωοτροφές και άρα στην τιμή του κρέατος και των αυγών. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη δεν υπάρχει, ούτε θα υπάρξει έλλειψη προϊόντων στον αγροδιατροφικό τομέα, καθώς το 2020 και 2021 η χώρα είχε θετικό εμπορικό ισοζύγιο στα αγροτικά προϊόντα με πλεόνασμα περίπου στο μισό δισεκατομμύριο ευρώ για κάθε προηγούμενο έτος. Ειδικά στο σκληρό σιτάρι η χώρα μας έχει πλήρη επάρκεια και κάνει εξαγωγές, ενώ σε ό,τι αφορά στο μαλακό σιτάρι και τον αραβόσιτο, όπου προμηθευόταν από Ρωσία και Ουκρανία περί τους 250.000 τόνους και 500.000 τόνους αντίστοιχα, ήδη έχει ενεργοποιήσει εναλλακτικούς διαύλους για εισαγωγή των συγκεκριμένων προϊόντων από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, καθώς και από την αγορά των ΗΠΑ και του Καναδά.
Κίνητρα για καλλιέργεια μαλακού σιταριού
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Γεωργαντάς, έχει επανεργοποιήσει την Επιτροπή Επισιτιστικής Ασφάλειας, και παράλληλα δίνει κίνητρα στους αγρότες για να προχωρήσουν σε καλλιέργεια επί πλέον ποσοτήτων. Ένα από τα κίνητρα που ανακοινώθηκε είναι η ένταξη του μαλακού σιταριού και του αραβόσιτου στις συνδεδεμένες ενισχύσεις. Σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση του προβλήματος με την αύξηση του κόστους παραγωγής, η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει δέσμη μέτρων ύψους 180 εκατ. ευρώ, ενώ αναμένονται εντός των ημερών οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για πρόσθετη στήριξη.
Οι πρωτοβουλίες
Ειδικότερα, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΚΙΝΑΛ, Βασίλη Κεγκέρογλου ο κ. Γεωργαντάς αναφέρθηκε στα μέτρα που λαμβάνει η χώρα για τη στήριξη της επισιτιστικής επάρκειας. Όπως είπε, τα προϊόντα που η χώρα μας εισήγαγε από τις εμπλεκόμενες στον πόλεμο χώρες αναμένεται να καλυφθούν με την ενεργοποίηση εναλλακτικών αγορών από τους εισαγωγείς, και τόνισε ότι το κράτος διευκολύνει στην παράκαμψη οιονδήποτε γραφειοκρατικών εμποδίων. Παράλληλα η κυβέρνηση δίνει κίνητρα για καλλιέργεια προϊόντων όπως το μαλακό σιτάρι και το καλαμπόκι τα οποία εντάσσει στις συνδεδεμένες ενισχύσεις, ενώ, όπως σημείωσε και ο ίδιος έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις στο Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ με βάση τρεις άξονες:
- Την κάλυψη του αυξημένου κόστους παραγωγής.
- Την ενίσχυση των παραγωγών για προϊόντα που εισαγάγαμε από τις εμπόλεμες χώρες.
- Την ενεργοποίηση ΚΟΑ (Κοινή Οργάνωση Αγορών) για ενίσχυση των εξαγωγών μας
Ο κ. Γεωργαντάς αναφέρθηκε και στα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση, ύψους 180 εκατ. ευρώ, για να καλύψει την αύξηση του κόστους παραγωγής κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στον τρόπο με τον οποίο γίνεται η επιστροφή του ΕΦΚ για το πετρέλαιο στους 340.000 κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Οι προκλήσεις για τις ζωοτροφές
Εντωμεταξύ, θετικά είναι τα αποτελέσματα πρόσφατης σύσκεψης για τα επείγοντα ζητήματα της ελληνικής πτηνοτροφίας, που έγινε (9/3/2022) στο Υπουργείο Οικονομικών. Συζητήθηκαν: η μείωση του ΦΠΑ στο 6% για όλες τις πρώτες ύλες ζωοτροφών (συμπεριλαμβανομένων του σιταριού, του καλαμποκιού, του πίτουρου, του κριθαριού, της σόγιας και των πρόσθετων), η ένταξη και των ελληνικών πτηνοτροφικών επιχειρήσεων στο καθεστώς επιχορήγησης 4% επί του τζίρου για το β’ εξάμηνο του 2021 και η επέκταση του μέτρου της επιχορήγησης για τη χρήση ενέργειας συμπεριλαμβανομένου και του LPG (υγραέριο), το οποίο αποτελεί βασική πηγή ενέργειας για τη θέρμανση των πτηνοτροφικών θαλάμων.
Διαπιστώνεται μία στρέβλωση σε ό,τι αφορά το μέτρο της μείωσης του ΦΠΑ στις ζωοτροφές, όπου το σιτάρι παραμένει στο 13%, ενώ το καλαμπόκι, η σόγια αλλά και το μείγμα ζωοτροφής πού πωλούν τα εργοστάσια στους παραγωγούς βρίσκονται στο 6%, με αποτέλεσμα να δημιουργείται πολύ μεγάλο πρόβλημα με τον πιστωτικό ΦΠΑ. Η πρόταση που κατέθεσαν από κοινού ο Πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Πτηνοτροφίας (ΕΔΟΠ) Θάνος Αγγελάκης και ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Ζωοτροφών (ΣΕΒΙΖ) Βασίλης Σαλάτας ήταν να συμπεριληφθεί και το σιτάρι στο καθεστώς ΦΠΑ 6% και ταυτόχρονα, να μειωθεί ο ΦΠΑ στο 6% για τα ζωντανά κοπάδια που εμπίπτουν σε καθεστώς συμβολαιακής κτηνοτροφίας / πτηνοτροφίας. Έτσι, θα επιτευχθεί εξισσορόπηση εισροών – εκροών ΦΠΑ και θα πάψουν να δημιουργούνται δυσβάσταχτα προβλήματα ρευστότητας στις πτηνοτροφικές επιχειρήσεις.
Σημειώνεται ότι το ΥπΑΑΤ υποστήριξε πλήρως τις θέσεις του κλάδου, ενώ ο Υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για θέματα φορολογικής πολιτικής και δημόσιας περιουσίας Απόστολος Βεσυρόπουλος, δεσμεύτηκε ότι θα εξετάσει άμεσα τα αιτήματα και θα συνδράμει στην επίλυσή τους.
