Το Red Alert για την Πολιτική Προστασία και οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης
Στη σκιά των καταστροφικών πυρκαγιών στην Αττική, όπου παραμένει ο κίνδυνος αναζωπυρώσεων σε πολλά σημεία, εξελίσσεται η συζήτηση για την επάρκεια εργαλείων διαχείρισης κρίσεων από την Πολιτική Προστασία που κίνησε τις διαδικασίες ενεργοποίησης του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ για να αντιμετωπίσει τις ακραίες συνθήκες.
Στην έκτακτη ενημέρωση χθες από τον Εκπρόσωπο Τύπου του Πυροσβεστικού Σώματος, Πύραρχο Βασίλειο Βαθρακογιάννη, έγινε γνωστό ότι ανταποκρίθηκαν στο αίτημα της χώρας μας προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας Γαλλία, Ιταλία και Τσεχία, καθώς και Ισπανία και Τουρκία. Η συνδρομή τους θα ενισχύσει σήμερα τις δυνάμεις που επιχειρούν στα μέτωπα της φωτιάς.
Εντωμεταξύ, παρά την πυροσβεστική διάταξη για υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίρια, μαρτυρίες πληγέντων στις πυρόπληκτες περιοχές αναφέρουν ότι σε πολλά σημεία δεν είχαν γίνει σχετικές εργασίες. Πρακτικά δεν λειτούργησε στο βαθμό που θα έπρεπε η πρόληψη. Από την άλλη μεριά, ως προς την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών γίνεται συζήτηση για τις καθυστερήσεις στην απορρόφηση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για την υλοποίηση σημαντικών έργων.
Η ετοιμότητα του Υπουργείου με όρους εξοπλισμού, τεχνογνωσίας και επάρκειας ανθρώπινου δυναμικού είναι καθοριστική για το πόσο αποτελεσματικά ανταπεξέρχεται στον κίνδυνο, με τα πρόσφατα γεγονότα να καθιστούν επίκαιρες τις επισημάνσεις του Ινστιτούτου ΕΝΑ στις αρχές του καλοκαιριού για την απορροφητικότητα των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης στον τομέα της πυροπροστασίας.
Εξάλλου, μεγάλο μέρος των αναγκών έχει προβλεφθεί να καλυφθεί μέσα από την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης μέχρι και 31.3.2024 τα ενταγμένα έργα είχαν συνολικό προϋπολογισμό 556,63 εκατ. ευρώ και οι πληρωμές (δαπάνες) ανέρχονταν σε 5,34 εκατ. ευρώ ή ποσοστό απορρόφησης μόλις 1%. Όπως σημειώνεται από τους συντάκτες της μελέτης οι δαπάνες που είχαν πραγματοποιηθεί αφορούσαν στα δύο έργα συμβουλευτικής υποστήριξης του υπουργείου καθώς και το υποέργο «Σύστημα διαχείρισης στόλου Οχημάτων GPS Πυροσβεστικού Σώματος, οχημάτων Πολιτικής Προστασίας Περιφερειών και Δήμων».
«Alert» από τους Συμβούλους Μάνατζμεντ
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι ο τομέας της πυροπροστασίας δεν είναι ο μόνος από τους τομείς που υστερούν σε χρηματοδότηση. Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης υπάρχουν μεν δεν απορροφώνται δε με γρήγορους ρυθμούς και το 2026 δεν είναι μακριά. Αν και υπάρχει ελπίδα για παράταση, οι συνθήκες είναι πιεστικές για επιτάχυνση.
Όπως σημείωνε πρόσφατα στην παρουσίαση της έρευνας Βαρόμετρο του Συνδέσμου Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδας (ΣΕΣΜΑ) η πρόεδρος του συνδέσμου, Κάθη Χριστίδου, τα έργα είναι μεγάλα και έχουν μεγάλες δυσκολίες τόσο στα έργα υποδομής, στα έργα του δημοσίου, όσο και στο σκέλος χρηματοδότησης των επιχειρήσεων με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και με δανειακούς πόρους. Καθυστερήσεις βέβαια παρατηρούνται και στο ΕΣΠΑ που διάγει μια κακή χρονιά, δεδομένου ότι έκλεισε η προγραμματική περίοδος (2014-2020) στο τέλος της περσινής χρονιάς και μεταφέρονται έργα που δεν ολοκληρώθηκαν στη νέα προγραμματική περίοδο. Ελλείψει αυτοματοποιημένων διαδικασιών αναλώνεται σημαντικός χρόνος σε απένταξη έργων, προσκλήσεις και νέα ένταξη έργων.
Ας σημειωθεί ότι στην πρόσφατη έρευνα του ΣΕΣΜΑ για το β’ τρίμηνο του 2024 καταγράφηκε έντονη μεταβολή των προσδοκιών των συμβούλων μάνατζμεντ προς το χειρότερο για την πορεία της ελληνικής οικονομίας κατά το επόμενο έτος. Ο Γενικός Δείκτης GRe+1 διαμορφώθηκε σε 22,3% έναντι 29,9% το προηγούμενο τρίμηνο και έναντι 42,6% που ήταν η τιμή του δεικτη πριν ένα χρόνο. Η επιδείνωση των προσδοκιών, που επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από τη διεθνή συγκυρία, οφείλεται σχεδόν εξ ίσου στις εκτιμήσεις για τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη και τους παραγωγικούς συντελεστές. Αξιολογείται δε ως «red alert» για δράση προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες υλοποίησης των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι οι σύμβουλοι μάνατζμεντ, στελέχη των big 4 αλλά και τεχνοκράτες σε όλο το φάσμα της αγοράς συμβούλων που αναπτύχθηκε έντονα τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα των πιεστικών αναγκών για τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, προβληματίζονται γύρω από το ερώτημα σε τι βαθμό, ως χώρα, εφαρμόζουμε μακροπρόθεσμη στρατηγική και πόσο επενδύουμε σε ένα βιώσιμο οικονομικό μοντέλο για το μέλλον. Μάλιστα ο κλάδος σχεδιάζει για την άνοιξη συνέδριο για το θέμα.
