Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και το μέλλον του
Στην μακρά περίοδο από την ίδρυση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ), η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να διορθώσει το προπατορικό της αμάρτημα, που δεν είναι άλλο από την υιοθέτηση του ενός μόνο σκέλους από τα δύο: Την Οικονομική Ένωση.
Παρά την προειδοποίηση του τότε Προέδρου της Επιτροπής, οι πλούσιοι του Βορρά, δεν επιθυμούσαν να μετατρέψουν την Ένωση σε οικονομικό τροφοδότη του καθυστερημένου Νότου. Από τότε μέχρι σήμερα οι αλλαγές για την προσαρμογή της ΟΝΕ στις εκάστοτε συνθήκες και κρίσεις και με στόχο την σταθερότητα του Ευρώ δεν έχουν τελειωμό.
Ας μείνουμε λοιπόν στην τελευταία κρίση που προέκυψε μετά την πανδημία. Το ΣΣΑ στην προ υγειονομικής κρίσης μορφή του διαμορφώθηκε μετά την κρίση αφερέγγυων κατοικιών του 2010 στις ΗΠΑ, που στην Ευρώπη μετανάστευσε ως κρίση δανεισμού. Τότε, οι 27 επέβαλαν αφ΄ενός μια διαδικασία έγκρισης των προϋπολογισμών από τους 27, αφετέρου επέβαλαν μέγιστη απόκλιση του δημοσιονομικού ελλείμματος κάθε κράτους-μέλους στο 3% του ΑΕΠ και μέγιστο δημόσιο χρέος το 60% του ΑΕΠ. Θα θυμάστε βέβαια το τί έγινε στην Ελλάδα και αργότερα στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία κλπ.
Τον Ιούλιο 2020 αποφασίστηκε η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης , που μέχρι το 2026 θα διαθέσει αναλογικά στα κράτη-μέλη 750 δις. ευρώ, υπό μορφή επιχορηγήσεων και δανείων. Αξιοσημείωτο είναι ότι το ποσό των 750 δις. ευρώ θα το δανειστεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τη διεθνή κεφαλαιαγορά με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο, πράγμα που σημαίνει ότι για πρώτη φορά εισάγεται στην ΕΕ η έννοια της αμοιβαιοποίησης του χρέους. Αν σε αυτά τα 750 δισ.ευρώ προστεθεί το 1,1 τρισ. ευρώ του πολυετους προϋπολογισμού της ΕΕ 2021-2027, τα κράτη-μέλη θα έχουν για τα επόμενα χρόνια να επενδύσουν 1,8 τρις. ευρώ, ποσό πρωτοφανές στην ευρωπαϊκή ιστορία. Ταυτόχρονα ανεστάλη η ισχύς της ΣΣΑ με τον όρο ότι θα ξανασυζητηθεί αυτήν την χρονιά. Στο μεταξύ όλες σχεδόν οι χώρες , μεταξύ των οποίων η Ιταλία, Γαλλία και Ισπανία έχουν χρέος πάνω από το 100% του ΑΕΠ τους.
Τώρα που ήρθε η ώρα να συζητηθεί η επαναφορά του μηχανισμού και των διαδικασιών της δημοσιονομικής επιτήρησης, με πρωτοβουλία της Αυστρίας 8 υπουργοί οικονομικών κυκλοφόρησαν ένα non paper με το οποίου ζητούν αποκατάσταση της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Και το ερώτημα είναι τι θα συμβεί για χώρες όπως η δική μας. Όμως, χωρίς να επαναπαυόμαστε, είναι πολύ δύσκολο να συμβεί το απευκταίο. Πρώτα γιατί η Γαλλία αναλαμβάνει την εκ περιτροπής Προεδρία, ενώ σε λίγες ημέρες τα αποτελέσματα των Γερμανικών εκλογών, όποιος και αν είναι Καγκελάριος δεν θα ευνοήσει ττην άποψη που δεν μας συμφέρει. Τέλος ο Επίτροπος οικονομικών Τζεντιλόνι αποφαίνεται ότι το 100% του ΑΕΠ είναι βιώσιμο.
Σε ότι αφορά την Ελλάδα θα πρέπει να προσέξουμε τις δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού Θ. Σκυλακάκη ο οποίος αναφέρει σε συνέντευξή του στην ‘’Ημερησία’’ τα εξής. ‘’Το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι της τάξεως του 2-2.2%. Εφέτος το πλεόνασμα με 2% που αντιστοιχεί σε 1,2 δις είναι το 0,7% του ΑΕΠ. Συνεπώς η κυβέρνηση θα στρέψει όλη της την προσπάθεια στην ανάπτυξη και τις επενδύσεις.’’
Ας ελπίσουμε ότι προοπτικές για την χώρα μας θα επιβεβαιώσουν την αισιόδοξη προοπτική, πληθωρισμού θέλοντος και κορωνοϊού επιτρέποντος.
Αντώνης Τριφύλλης, μέλος της διαΝΕΟσις και του ΕΛΙΑΜΕΠ, πρώην στέλεχος της Ε.Ε.
