Το Stargate της OpenAI μπορεί να είναι το μεγαλύτερο στοίχημα που έχει υπάρξει ποτέ στον κλάδο της τεχνολογίας

Της Sharon Goldman

Ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, Sam Altman, συντάχθηκε με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τους ηγέτες της SoftBank και της Oracle χθες για να διαφημίσουν το Stargate, ένα σχέδιο 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή κέντρων δεδομένων στις ΗΠΑ για την ενίσχυση της αναμενόμενης αυξανόμενης χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης τα επόμενα χρόνια. Ο Altman αποκάλεσε το Stargate, το οποίο θα λάβει μια αρχική επένδυση 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την OpenAI, τη SoftBank, την Oracle και τον επενδυτή τεχνητής νοημοσύνης των Εμιράτων MGX, το «πιο σημαντικό έργο αυτής της εποχής».

Είτε συμφωνείτε είτε όχι, το Stargate είναι αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο στοίχημα του κλάδου της τεχνολογίας. Άλλωστε, εκτός από το εντυπωσιακό τίμημα και τις αστρονομικές ενεργειακές ανάγκες (ενδεχομένως να συναγωνίζονται τις απαιτήσεις ηλεκτρικής ενέργειας ολόκληρων πόλεων), η τεράστια επένδυση έχει μηδενική εγγύηση απόδοσης. Δεδομένου ότι η σημερινή τεχνητή νοημοσύνη είναι μια γενικευμένη τεχνολογία στα σπάργανά της, κανείς δεν ξέρει πώς να κερδίσει χρήματα από αυτήν σε τόσο τεράστια κλίμακα. Και περαιτέρω, ενώ η OpenAI μπορεί να πιστεύει ότι το Stargate είναι «κρίσιμο» για την ανάπτυξη τεχνητής γενικής νοημοσύνης (AGI) που θα «ωφελήσει όλη την ανθρωπότητα», η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει καν ένας συμφωνημένος ορισμός της AGI (ο πιο συνηθισμένος ορισμός είναι τεχνητή νοημοσύνη που είναι ίση με τους ανθρώπους σε ορισμένες κρίσιμες εργασίες). Και ακόμη κι αν υπήρχε συναίνεση, ο Ethan Mollick, καθηγητής διαχείρισης στο Wharton School του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, επεσήμανε στο X ότι «ακόμα δεν υπάρχει διατυπωμένο όραμα για το πώς μοιάζει ένας κόσμος με AGI για τους περισσότερους ανθρώπους». Για όσους πιστεύουν ότι η AGI θα έρθει σύντομα, έγραψε, «πώς θα μοιάζει η καθημερινή ζωή 5-10 χρόνια μετά;»

Άλλα πονταρίσματα τεχνολογίας υψηλού ρίσκου όλα αυτά τα χρόνια δεν ήταν τόσο δαπανηρά, ούτε και εντελώς αβέβαια: Το Manhattan Project, για την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, άλλαξε την ιστορία. Ωστόσο, ήταν η κυβέρνηση και όχι ο ιδιωτικός τομέας που υποστήριξε αυτό το έργο, το οποίο είχε επίσης το πλεονέκτημα ότι βασίζεται σε καλά κατανοητή επιστήμη. Οι καινοτόμοι της τεχνητής νοημοσύνης, από την άλλη πλευρά, ποντάρουν σε ένα αποτέλεσμα που κανείς δεν κατανοεί πλήρως.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι τα δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια που έχουν ξοδέψει οι εταιρείες τεχνολογίας σε υποδομές υπολογιστικού νέφους. Σε αντίθεση με την τεχνητή νοημοσύνη, η ώθηση στο cloud είχε μια ξεκάθαρη επιχειρηματική λογική και τα χρήματα επενδύθηκαν για περισσότερο από μια δεκαετία. Εντωμεταξύ, η εμμονή της Meta με το metaverse, ή τους εικονικούς κόσμους, ήταν μια «τρύπα» 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Και, φυσικά, υπήρξε η έκρηξη των dot-com, η οποία είχε ένα μείγμα επιτυχιών και αποτυχιών. Αλλά ήταν ένα ποντάρισμα σε ολόκληρο τον κλάδο που δεν είχε το συγκεντρωμένο ρίσκο του Stargate.

Φυσικά, οι εταιρείες τεχνολογίας που κάνουν αυτό το πρόσφατο γιγάντιο ποντάρισμα στην ΤΝ μπορούν σίγουρα να το αντέξουν οικονομικά. Οι αποτιμήσεις τους των τρισεκατομμυρίων δολαρίων και οι πρακτικά λευκές επιταγές από τους επενδυτές, για να μην αναφέρουμε τα οικονομικά κίνητρα και τις επιδοτήσεις από την πολιτειακή, τοπική και ομοσπονδιακή κυβέρνηση, κάνουν τη «ρίψη των ζαριών» λίγο πιο εύκολη. Και η επιχειρηματική τους αποστολή, σε τελική ανάλυση, είναι να ακολουθούν ό,τι πιο πρόσφατο και καλό στον κλάδο της τεχνολογίας.

Ωστόσο, το διακύβευμα με το Stargate είναι εξαιρετικά υψηλό, καθώς τόσο ο Altman όσο και ο Τραμπ το χαρακτηρίζουν όχι απλώς ως τεχνολογικό άλμα, αλλά ως εθνική επιταγή. Το παρουσιάζουν ως ένα έργο που θα εδραιώσει την ηγεσία των ΗΠΑ έναντι της Κίνας στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, υποσχόμενο 100.000 νέες θέσεις εργασίας και σημαντική οικονομική ώθηση. Ο Τραμπ μάλιστα το αποκάλεσε την αυγή μιας «χρυσής εποχής» για την Αμερική, ενώ ο εκτελεστικός πρόεδρος της Oracle, Larry Ellison, ισχυρίζεται ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε καινοτομίες στη θεραπεία του καρκίνου.

Αλλά δεν ενθουσιάζονται όλοι με το εν λόγω έργο. Επικριτές όπως ο Gary Marcus υποστηρίζουν ότι το δυναμικό μετασχηματισμού της τεχνητής νοημοσύνης είναι πολύ υπερεκτιμημένο, προειδοποιώντας ότι η οικονομία των ΗΠΑ θα μείνει «ξεκρέμαστη» μετά από μια τεράστια υπερεπένδυση. Στην πραγματικότητα, όταν ανακοινώθηκε για πρώτη φορά το Stargate τον Απρίλιο, ο Marcus είπε ότι ήταν «η δεύτερη χειρότερη επένδυση τεχνητής νοημοσύνης στην ιστορία» – μετά τα δισεκατομμύρια δολάρια που καταβλήθηκαν σε αυτο-οδηγούμενα αυτοκίνητα την τελευταία δεκαετία, χωρίς να υπάρξει κάποιο όφελος. Άλλοι, όπως ο πρωτοπόρος ερευνητής τεχνητής νοημοσύνης Yoshua Bengio, έχουν μια ακόμη πιο σκοτεινή άποψη, πιστεύοντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη αντί για ευημερία θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τον κόσμο τόσο βαθιά που να απειλεί την ίδια την ανθρωπότητα.

Ο Avijit Ghosh, ερευνητής πολιτικής στην πλατφόρμα τεχνητής νοημοσύνης ανοιχτού κώδικα Hugging Face, τονίζει μια διαφορετική οπτική γωνία – το γεγονός ότι η απεριόριστη χρηματοδότηση όπως αυτή που πηγαίνει στο Stargate συγκεντρώνει την εξουσία στα χέρια των πλουσιότερων, ενώ αποκλείει το κοινό και τους ανεξάρτητους ερευνητές. Επιπλέον, όλη η προσοχή στην κατασκευή υποδομών για την ενίσχυση της AGI βλάπτει τους ανθρώπους που δεν «δημιουργούν AGI, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό», είπε. «Ρίχνουμε πόρους σε αυτό το ‘πράγμα’ που στην καλύτερη περίπτωση ορίζεται νεφελωδώς, σε βάρος πραγματικών κρίσεων που μπορούν να επιλυθούν με την τεχνολογία αυτή τη στιγμή».

Ίσως οι κίνδυνοι του Stargate να αξίζουν τον κόπο, αν σκεφτούμε τον ανταγωνισμό των ΗΠΑ με την Κίνα. Η χώρα με την καλύτερη τεχνητή νοημοσύνη έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα όσον αφορά την οικονομική ισχύ και την εθνική άμυνα. Εάν η Κίνα καταλήξει με τα πιο προηγμένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να βρεθούν σε κίνδυνο.

Μόλις πριν από δύο ημέρες, μια κινεζική startup, η DeepSeek, σήμανε τον κώδωνα του κινδύνου κυκλοφορώντας ένα νέο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης ανοιχτού κώδικα που έχει ταράξει τη Silicon Valley. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι το νέο της μοντέλο ξεπερνά το πιο εξελιγμένο μοντέλο o1 της OpenAI σε πολλά σημεία αναφοράς μαθηματικών, κωδικοποίησης και λογικής.

Μπορούμε να δούμε το Stargate και άλλα τεράστια έργα τεχνητής νοημοσύνης ως το μεγαλύτερο ποντάρισμα του κλάδου της Big Tech, αλλά είναι ένα ποντάρισμα στο οποίο όλοι μας έχουμε μπει all-in – είτε μας αρέσει είτε όχι. Ίσως είναι καιρός να βεβαιωθούμε ότι καταλαβαίνουμε πραγματικά το διακύβευμα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• ΕΝΦΙΑ 2025 – Τι πρέπει να προσέξουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων
• Προς νέες μειώσεις φόρων η κυβέρνηση – Τι εξετάζει το ΥΠΕΘΟ