Το στοίχημα της ΕΕ για reskilling και upskilling σε νησιωτικές και παράκτιες περιοχές
Η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση δημιουργούν νέες ευκαιρίες για τους πολίτες και την οικονομία της ΕΕ, υπό την προϋπόθεση, ότι οι άνθρωποι διαθέτουν τις σχετικές δεξιότητες ώστε να μπορούν να αντεπεξέρχονται στις αλλαγές της αγοράς εργασίας και να δραστηριοποιούνται πλήρως στην κοινωνία και τη δημοκρατία.
Δεν είναι τυχαίο που το 2023 ανακηρύχθηκε ως Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων, έχοντας ως κεντρική επιδίωξη την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, διευκολύνοντας τις επιχειρήσεις − ιδίως τις μικρομεσαίες − να αποκτήσουν εξειδικευμένο προσωπικό, ενισχύοντας, εν τέλει, την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Σε μια κατάμεστη αίθουσα στο Επιμελητήριο Λέσβου πραγματοποιήθηκε ημερίδα με θέμα «Δεξιότητες για πολίτες που ζουν σε νησιωτικές και παράκτιες περιοχές». Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, η οποία στόχο είχε, αφενός την ενημέρωση των κατοίκων της Λέσβου για την αποστολή και το όραμα της ΕΕ σήμερα, αφετέρου την παρουσίαση των εργαλείων και προγραμμάτων που παρέχονται σε ανθρώπους που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές και θέλουν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους στην αγορά εργασίας, σε μια εποχή που το reskilling και το upskilling είναι μονόδρομος.
Το παρών στην εκδήλωση έδωσαν, o Δήμαρχος Μυτιλήνης, κ. Παναγιώτης Χριστόφας, ο Προεδρος του Επιμελητηρίου Λέσβου κ. Ευάγγελος Μυρσινιάς, καθώς επίσης και ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου κ. Κώστας Μουντζούρης, οι οποίοι παρουσίασαν τη δυναμική του νησιού και τις επαγγελματικές προοπτικές που διανοίγονται σε συγκεκριμένους επιχειρηματικούς κλάδους προκειμένου να διακρατηθεί το «ταλέντο» και το ανθρώπινο κεφάλαιο στην ευρύτερη περιοχή.
Μεταξύ των ομιλητών ο Κώστας Αρβανίτης, Ευρωβουλευτής (Η Αριστερά), η Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου, Ευρωβουλευτής, Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και Εκπρόσωπος Τύπου της Ευρωομάδας της Νέας Δημοκρατίας, η κα Άννα Ευσταθίου, Υπ. Τύπου, Γραφείο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, η κα Νέλλυ Παλαιολόγου, Αναπληρώτρια Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Ελλάδα και η κα Εύη Γεωργίτση, Υπ. Επικοινωνίας, Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, οι οποίοι εστίασαν στις στοχευμένες στρατηγικές της ΕΕ για την επίλυση κρίσιμων θεμάτων που προάγουν την αναπτυξιακή πορεία της Γηραιάς Ηπείρου, αλλά και στις δράσεις που λαμβάνονται στον κρίσιμο τομέα της απασχόλησης.
Πώς θα επιτευχθεί το BrainRegain στην Ελλάδα
Πρόσφατη έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τις εργασιακές δεξιότητες στην Ελλάδα κατέδειξε πως το 41,5% του εργατικού δυναμικού δεν χρησιμοποιεί καθόλου ψηφιακές συσκευές κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, με τη συχνότερη χρήση να απαντάται στους υπαλλήλους γραφείου, τους τεχνικούς – τεχνολόγους και τα ανώτερα στελέχη και τη μικρότερη χρήση να εμφανίζεται στους ανειδίκευτους εργάτες και στους γεωργούς, κτηνοτρόφους και αλιείς.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με έρευνα του ομίλου ManpowerGroup για τις Προοπτικές Απασχόλησης του 3ου τριμήνου του 2023, η ζήτηση των πράσινων θέσεων εργασίας και δεξιοτήτων συνεχίζει να εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς, με το 70% των εργοδοτών παγκοσμίως (68% στην Ελλάδα) να αναφέρουν ότι ήδη προσλαμβάνουν ή σχεδιάζουν ενεργά να προχωρήσουν σε προσλήψεις τέτοιων ρόλων.
Τροφή για σκέψη αποτελούν και τα ευρήματα έρευνας που διεξήγαγε το Ευρωβαρόμετρο, βάσει της οποίας προκύπτει ότι στη χώρα μας, το 76% των επιχειρήσεων με έως 10 άτομα προσωπικό και το 90% των επιχειρήσεων με 10 έως 49 εργαζόμενους, δηλώνουν ότι είναι πολύ και λίγο δύσκολο να βρει προσωπικό με τις κατάλληλες δεξιότητες.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, ευρωβουλευτές, ακαδημαϊκοί και εκπρόσωποι φορέων προσπάθησαν να απαντήσουν στο καίριο ερώτημα του πώς διατηρεί κανείς την ανταγωνιστικότητά του σε ένα αβέβαιο περιβάλλον όπου απαιτείται δια βίου μάθηση και γρήγορα αντανακλαστικά στις νέες συνθήκες που επιτάσσει η παγκόσμια αγορά εργασίας.
Έντονο το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης
Τη δική της οπτική για την αγορά εργασίας μοιράστηκε με το κοινό η Υποδιοικήτρια Δ.ΥΠ.Α., Γιάννα Χορμόβα, τονίζοντας πως το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας, ιδίως στον τομέα των τεχνικών επαγγελμάτων, γίνεται ολοένα και εντονότερο. Μάλιστα η Δ.ΥΠ.Α., ανταποκρινόμενη σε αυτή την πρόκληση, έχει ήδη υλοποιήσει προγράμματα ενίσχυσης των δεξιοτήτων για περίπου 250.000 πολίτες. Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», υλοποιεί πρόγραμμα για τη διασύνδεση της κατάρτισης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και την ενίσχυση της απασχολησιμότητας 50.000 ανέργων, για την ταχύτερη εργασιακή τους επανένταξή, στο πλαίσιο της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης της οικονομίας.
«Δίνουμε έμφαση στην τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση, αναβαθμίζοντας τις 50 επαγγελματικές σχολές (ΕΠΑ.Σ.) μαθητείας που λειτουργεί σε ολόκληρη την Ελλάδα, σε ενεργειακό και λειτουργικό επίπεδο. Μέσω συνεργασιών με φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, στοχεύουμε στην άμεση διασύνδεση της αγοράς εργασίας με το εργατικό δυναμικό. Η προσπάθεια αυτή συνεχίζεται, με στόχο τη διαρκή μείωση της ανεργίας. Χαιρετίζουμε ενέργειες που ενισχύουν τις δεξιότητες σε νησιωτικές και παράκτιες περιοχές, όπως η συζήτηση που διοργάνωσε στη Μυτιλήνη το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων, καθώς προσφέρουν στην εκπαιδευτική κοινότητα τη δυνατότητα να εξελίξει και να προσαρμόσει το εργατικό δυναμικό της στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας» κατέληξε η κα Χορμόβα.
Η ιδιαιτερότητα των νησιών
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν και η τοποθέτηση του κ. Παναγιώτη Γρηγορίου, Καθηγητή Διεθνών & Ευρωπαϊκών Θεσμών, Υπεύθυνου Ευρωπαϊκού Kέντρου Έρευνας & Μελέτης Jean Monnet, Διευθυντή Εργαστηρίου Κοινωνικών & Πολιτικών Θεσμών.
Θέτοντας το πλαίσιο, ανέφερε πως η ιστορία, το επίπεδο ανάπτυξης, ο πληθυσμός και η διακυβέρνηση μιας ευρωπαϊκής νησιωτικής περιφέρειας διαφέρει σημαντικά από τις υπόλοιπες. Η φύση και η μορφή της ανάπτυξης στην περιοχή αυτή είναι αποτέλεσμα της διαμόρφωσης, της οργάνωσης και της ανάπτυξης μιας κοινωνίας στην οποία η ιδιωτική πρωτοβουλία και η δημόσια πολιτική διαδραματίζουν διαφορετικό ρόλο.
«Το ερώτημα για εμάς είναι κατά πόσον η ποικιλομορφία αυτή είναι μεγαλύτερη ή όχι από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές περιοχές, ιδίως σε εκείνες που βρίσκονται στο “ευρωπαϊκό κέντρο”. Αυτό εγείρει το ερώτημα της πιθανής ιδιαιτερότητας των νησιών και συνεπώς της ανάπτυξής τους. Η σχέση της Ευρώπης με τις νησιωτικές περιφέρειες της δεν φαίνεται να είναι απόλυτα άνετη, παρ’ όλη την ύπαρξη υψηλών προσδοκιών από αυτές . Η Περιφέρεια του Βορείου Αιγαίου αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα νησιωτικής περιφέρειας, που προσπαθεί μέσω των ιδιαιτεροτήτων της και ιδίως της παραμεθόριας γεωγραφικής της θέσης να βρει το δικό της αναπτυξιακό δρόμο μέσα στην ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία»
Ο κ. Γρηγορίου έκανε αναφορά στον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν τα πανεπιστήμια ως προς το μέλλον της Ευρώπης. «Ο σεβασμός της αυτονομίας του Πανεπιστημίου μπορεί να του επιτρέψει υπηρετήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την κοινωνία και να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των ευρωπαϊκών προκλήσεων, καταγράφοντας παράλληλα τις συνθήκες-εκείνες που χρειάζονται για την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού χώρου» είπε χαρακτηριστικά.
Οι στόχοι της στρατηγικής «Ευρώπη 2030»
Το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων αναμένεται να δώσει νέα ώθηση στην επίτευξη των κοινωνικών στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2030», σύμφωνα με τους οποίους τουλάχιστον το 60% του συνόλου των ενηλίκων θα πρέπει να συμμετέχει σε προγράμματα κατάρτισης και τουλάχιστον το 78% να εργάζεται.
Η πρωτοβουλία θα συμβάλει, επίσης, στην επίτευξη των στόχων της Ψηφιακής Πυξίδας 2030, σύμφωνα με τους οποίους τουλάχιστον το 80% όλων των ενηλίκων θα πρέπει να διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες, ενώ, παράλληλα, θα πρέπει να απασχολούνται τουλάχιστον 20 εκατομμύρια ειδικοί του τομέα των ΤΠΕ στην ΕΕ.
Δυστυχώς, ο δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας δείχνει ότι 4 στους 10 ενήλικες και 1 στα 3 άτομα που εργάζονται στην Ευρώπη δε διαθέτουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες, ενώ, την ίδια στιγμή, οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στα επαγγέλματα και τις σπουδές που σχετίζονται με την τεχνολογία, καθώς μόλις 1 στους 5 ειδικούς του τομέα των ΤΠΕ και 1 στους 3 αποφοίτους τμημάτων θετικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών είναι γυναίκες!
