Το χάος των δασμών Τραμπ οδηγεί τις αγορές στον «γκρεμό» – Γιατί οι CEOs κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου

των Jeffrey Sonnenfeld, Steven Tian και Stephen Henriques

Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, η διαβεβαίωση του Ντόναλντ Τραμπ για μια πιο γενναιόδωρη προσέγγιση στους δασμούς άλλαξε ξανά, επιστρέφοντας σε δρακόντειους γενικούς δασμούς 20%. Η επικείμενη ανακοίνωση του προέδρου κατά την «Ημέρα της Απελευθέρωσης» για καθολικούς δασμούς σε ό,τι έρχεται στις ΗΠΑ από όλους τους άλλους – συνοδευόμενη από την πτώση 10% στη χρηματιστηριακή αγορά κατά τον τελευταίο μήνα – είναι απλώς το τελευταίο παράδειγμα του πώς οι ιδιότροπες δασμολογικές εκρήξεις του Τραμπ κατευθύνουν την οικονομία των ΗΠΑ κατευθείαν προς τον γκρεμό. Δεδομένης της σχεδόν ομόφωνης διαφωνίας των ηγετών των επιχειρήσεων και των οικονομολόγων, πρέπει να αναρωτηθεί κανείς τι υποκινεί τα καταστροφικά διατάγματα του Τραμπ. Όπως ομολόγησε ο ίδιος ο Τραμπ αυτό το Σαββατοκύριακο στο NBC, «δεν θα μπορούσε να με νοιάζει λιγότερο αν οι τιμές των αυτοκινήτων ανέβουν!».

Το πρόβλημα δεν είναι οι δασμοί – το πρόβλημα είναι ο Ντόναλντ Τραμπ, απλά. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Yale CEO Caucus, το 90% των διευθυνόντων συμβούλων υποστηρίζουν πραγματικά τους δασμούς, όταν χρησιμοποιούνται στρατηγικά και επιλεκτικά. Αυτοί οι ηγέτες των επιχειρήσεων υποστηρίζουν τη χρήση επιλεκτικών δασμών για τη διόρθωση των πραγματικών εμπορικών ανισορροπιών και τον περιορισμό του ξένου ντάμπινγκ στις ΗΠΑ, υπονομεύοντας τους παραγωγούς των ΗΠΑ σε τομείς όπως ο χάλυβας.

Αλλά αυτοί οι εύλογοι στόχοι συχνά φαίνονται να υποτάσσονται στις βεντέτες του Τραμπ με γνώμονα την προσωπικότητα, όπως η τιμωρία του μακροχρόνιου εχθρού του Τζάστιν Τριντό. Και ακόμη πιο σημαντικό, η ιδιότυπη, ιδιότροπη εισαγωγή δασμών από τον Τραμπ έχει καταστήσει σχεδόν αδύνατο για τις εταιρείες να επενδύσουν, εμποδίζοντας τον δεδηλωμένο στόχο του Τραμπ να επαναφέρει τις επενδύσεις και τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ.

Ήδη, υπάρχει μια συγκεχυμένη λίστα από 12.500 κατηγορίες δασμών σε 200 εμπορικούς εταίρους. Συγκεντρώσαμε τις δασμολογικές εξαγγελίες του Τραμπ τους τελευταίους δύο μήνες και βρήκαμε 107 απίστευτες περιπτώσεις παραδόξων σχετικά με τη δασμολογική πολιτική, συχνά με ανατροπές την ίδια μέρα. Αυτό δεν εξηγεί καν τις συχνά αντιφατικές προτάσεις από τους συμβούλους του Τραμπ, οι οποίες στη συνέχεια απορρίπτονται από τον ίδιο τον Τραμπ.

Οι επιχειρήσεις χρειάζονται προβλεψιμότητα και σταθερότητα. Καμία εταιρεία δεν μπορεί να εγκρίνει κεφαλαιουχικές δαπάνες δισεκατομμυρίων για την κατασκευή νέων εργοστασίων ή την πρόσληψη νέων εργαζομένων όταν η εμπορική πολιτική αλλάζει όχι μέρα με τη μέρα, όχι ώρα με την ώρα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, κυριολεκτικά λεπτό προς λεπτό.

Στις 11 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια του Yale CEO Caucus, ο διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Chase Jamie Dimon και ο ιδρυτής και πρόεδρος του Yale Chief Executive Leadership Institute, Jeffrey Sonnenfeld, συζήτησαν τις στρατηγικές ευκαιρίες και τις προκλήσεις της δεύτερης θητείας του Τραμπ.

Οι υπερασπιστές του Τραμπ υποστηρίζουν ότι όλα αυτά είναι μέρος της «τέχνης της συμφωνίας» – να χτυπάει τους αντισυμβαλλομένους δυνατά, ώστε να διαταράσσεται η ισορροπία τους και να εκλιπαρούν για μια συμφωνία. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι ο Τραμπ δεν τρομάζει με αυτές τις συμφωνίες, καθώς οι εταιρείες απλώς ξαναβαφτίζουν τις υπάρχουσες και προσχεδιασμένες κεφαλαιουχικές δαπάνες σε «ανακοινώσεις» για «νέες επενδύσεις» στις ΗΠΑ. «Επενδύσεις» όπως το σχεδιαζόμενο εργοστάσιο ηλεκτρονικών 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων της Foxconn στο Ουισκόνσιν μετατρέπονται σε εγκαταλελειμμένες ιδέες και αδρανείς εγκαταστάσεις. Εντωμεταξύ, ξένοι ηγέτες και εταιρείες προσφέρουν συμβολικές παραχωρήσεις με ελάχιστο πραγματικό όφελος για τις ΗΠΑ, ενώ αγωνίζονται να αποφύγουν τους δασμούς μεταφέροντας τις αλυσίδες εφοδιασμού μέσω ουδέτερων χωρών, αψηφώντας ευθαρσώς και ανοιχτά τον Τραμπ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το 90% των διευθυνόντων συμβούλων που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση στο Yale CEO Caucus είπαν ότι οι δασμοί του Τραμπ θα γίνουν μπούμερανγκ για τις ΗΠΑ.

Αυτοί οι διευθύνοντες σύμβουλοι, όπως όλοι οι άλλοι, εξετάζουν τα δεδομένα που υποδεικνύουν τον εκτεταμένο όλεθρο που προκλήθηκε από τις εκρήξεις δασμών του Τραμπ. Οι αποτυχημένες δασμολογικές εκρήξεις του Τραμπ συνέβαλαν στην απώλεια αξίας περίπου 7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων από το χρηματιστήριο από την ορκωμοσία του – αρκετά για να χρηματοδοτήσουν την κυβέρνηση για έναν ολόκληρο χρόνο – αλλά επιπλέον το κόστος γίνεται αισθητό στην πραγματική οικονομία. Αντί να επαναφέρει τη μεταποίηση και τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ, ο Τραμπ σκοτώνει την αμερικανική βιομηχανία, βλάπτει τους Αμερικάνους εργάτες και παρασύρει μαζί του ολόκληρη την οικονομία των ΗΠΑ. Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό έχουν εκτιναχθεί σε υψηλά 32 ετών. Η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει βυθιστεί κατά 25% τόσο στις έρευνες του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν όσο και στις έρευνες του Conference Board, καθώς οι καταναλωτικές δαπάνες έχουν σημειώσει τη μεγαλύτερη μείωση εδώ και πέντε χρόνια. Ο δείκτης εμπιστοσύνης NFIB Small Business έχει βυθιστεί κατά 50%. Η αγορά εργασίας επιδεινώνεται καθώς ο αριθμός των νέων απολύσεων τετραπλασιάστηκε τους τελευταίους τρεις μήνες, οι κεφαλαιουχικές δαπάνες και οι επενδύσεις έχουν σταματήσει και οι προβλέψεις για την ανάπτυξη του ΑΕΠ έχουν μειωθεί κατά 1% – μια απίστευτη αντιστροφή της οικονομικής προοπτικής καθώς η αρχική ευφορία των υποσχέσεων του Τραμπ για φορολογικές περικοπές και απορρύθμιση μεταμορφώθηκε σε τέρας του Φρανκενστάιν.

Φυσικά, πολλοί ηγέτες επιχειρήσεων αναρωτιούνται τι είναι αυτό που παρακινεί τις καταστροφικές «εκρήξεις» δασμών του Τραμπ. Από τη μια πλευρά, ο Τραμπ έχει εμμονή με τους δασμούς τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1980. Και εδώ και καιρό αντιμετώπιζε μειωτικά το εμπορικό ισοζύγιο των ΗΠΑ σαν να διοικούσε ακόμη τον Οργανισμό Τραμπ, ο οποίος προσπαθεί να πουλήσει περισσότερα από όσα αγοράζει κάθε χρόνο. Αλλά το απόλυτο, σκόπιμο χάος της εισαγωγής δασμών από τον Τραμπ και η προθυμία του να αγνοήσει τις σημαντικές πτώσεις στο χρηματιστήριο, υποδηλώνουν ότι μπορεί να υπάρχουν και άλλοι παράγοντες. Ορισμένοι διευθύνοντες σύμβουλοι έχουν υποστηρίξει κατ’ ιδίαν ότι ο Τραμπ μπορεί να προσπαθεί να προκαλέσει ύφεση νωρίς στη θητεία του για να «ξεκαθαρίσει το τοπίο» πολύ πριν από τις ενδιάμεσες εκλογές – αν και αυτό προϋποθέτει ευρύτερη στόχευση για μακροπρόθεσμη στρατηγική προοπτική από ό,τι συνήθως έχει ο Τραμπ. Πιθανότατα, ίσως ο Τραμπ να μην έχει σχέδιο και απλώς αυτοσχεδιάζει στην πορεία, με αυθαίρετες παρορμήσεις μεγαλομανίας.

Στις εκρήξεις του Τραμπ, οι ψυχαναλυτές μπορεί να βρουν μεγάλη ομοιότητα με αυτό που ο Σίγκμουντ Φρόιντ ονόμασε την παθολογία της «παρόρμησης του θανάτου» των επιχειρηματιών ή με αυτό που οι ψυχίατροι ονομάζουν αυτοκαταστροφική παρόρμηση – παρόμοιο με ένα παιδί στην παραλία που χτίζει ένα όμορφο κάστρο και στη συνέχεια το γκρεμίζει.

Η «Ημέρα της Απελευθέρωσης» του Τραμπ έχει μετατραπεί σε εφιάλτη για τις αμερικανικές επιχειρήσεις. Η πραγματική απελευθέρωση που χρειάζεται η οικονομία των ΗΠΑ είναι μια πιο τακτική, στρατηγική προσέγγιση των δασμών, απαλλαγμένη από τις ιδιοσυγκρασιακές ιδιοτροπίες του Τραμπ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Οι επιπτώσεις στην Ελλάδα από τη «βόμβα» Τραμπ στο παγκόσμιο εμπόριο
• Η Ευρώπη «παλεύει» με τους δασμούς Τραμπ – Τη Δευτέρα η λίστα των «αντιποίνων»