Τραμπ vs Χάρις: Ποιος υποψήφιος έχει το καλύτερο σχέδιο για το ύψους 35 τρισ. δολαρίων εθνικό χρέος των ΗΠΑ;

Της Eleanor Pringle

Υπερκομματικοί οικονομολόγοι σταθμίζουν πώς οι πολιτικές των υποψηφίων για την προεδρία, Ντόναλντ Τραμπ και Καμάλα Χάρις, θα επηρεάσουν το εθνικό χρέος των ΗΠΑ. Άλλωστε, οι δημοσιονομικές αποφάσεις που θα λάβουν από τη στιγμή που κάποιος από τους δύο εισέλθει στον Λευκό Οίκο θα επιβάλει κόστος στις επόμενες γενιές.

Δυστυχώς για τον αυξανόμενο αριθμό των ειδικών που ανησυχούν ότι το ύψους 35 τρισεκατομμυρίων δολαρίων δημόσιο χρέος της Αμερικής θα γίνει θεωρητικά μη βιώσιμο, μια νέα ανάλυση από το Penn Wharton Budget Model (PWBM) δείχνει ότι ούτε ο Τραμπ ούτε η Χάρις θα προσφέρουν μεγάλη ανακούφιση.

Το γεγονός ότι το εθνικό χρέος αυξάνεται δεν είναι απαραίτητα πρόβλημα – στην πραγματικότητα μερικές φορές είναι υγιές: ο κρατικός δανεισμός σημαίνει διοχέτευση χρημάτων σε μια οικονομία για να τη βοηθήσει να αναπτυχθεί, επένδυση στο εργατικό δυναμικό και πώληση αυτού του χρέους για να δημιουργηθεί μια σταθερή αγορά ομολόγων.

Όπως είπε ο Αλεξάντερ Χάμιλτον, ο πρώτος υπουργός Οικονομικών της Αμερικής: «Ένα εθνικό χρέος, αν δεν είναι υπερβολικό, θα είναι για εμάς μια εθνική ευλογία».

Τα κράτη διατηρούν εδώ και καιρό χρέος -οι ΗΠΑ είχαν ελλείμματα από την αρχή τους- πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε κρίση είναι ένα σχετικά «αργό θηρίο». Το PWBM, για παράδειγμα, προσδιορίζει την αντίστροφη μέτρηση για κάθε κατάρρευση ως αποτέλεσμα δημόσιου χρέους στις δύο δεκαετίες.

Αυτό που είναι διαφορετικό το 2024 είναι ότι οι ειδικοί ανησυχούν πως η οικονομία των ΗΠΑ δεν θα αναπτυχθεί αρκετά γρήγορα για να πληρώσει τον …λογαριασμό που συνεχίζουν να συσσωρεύουν οι κυβερνήσεις και ότι δεν θα μπορέσει να συμβαδίσει με τις πληρωμές τόκων που καταφθάνουν.

Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει, είτε μια κυβέρνηση Τραμπ είτε μια κυβέρνηση Χάρις όχι μόνο δεν θα κάνει τίποτα για να μετριάσει το πρόβλημα, αλλά και οι δύο θα το επιδεινώσουν.

Τραμπ: Σαφής αλλά ακριβός

Υπάρχουν δύο τρόποι για να εξισορροπηθεί η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ. Ο πρώτος -μια μη δημοφιλής αλλά προφανής επιλογή- είναι η περικοπή δαπανών. Ο δεύτερος τρόπος είναι η τόνωση της ανάπτυξης. Όταν μια οικονομία μεγαλώνει, το σχετικό μέγεθος του χρέους της συρρικνώνεται – καθιστώντας ευκολότερη την εξόφληση. Ως εκ τούτου, οι συνεχείς κρατικές δαπάνες θα μπορούσαν να είναι ευπρόσδεκτες, εφόσον οδηγούν σε πραγματική οικονομική ανάπτυξη.

Αυτό δεν συμβαίνει με τις προτεινόμενες πολιτικές του πρώην προέδρου Τραμπ, σύμφωνα με τον Kent Smetters, καθηγητή οικονομικών των επιχειρήσεων και δημόσιας πολιτικής στο Wharton Business School του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. Το πανεπιστήμιο φιλοξενεί το Penn Wharton Budget Model (PWBM), έναν υπερκομματικό ερευνητικό οργανισμό που παρέχει ανάλυση του αντίκτυπου των προτεινόμενων δημοσιονομικών πολιτικών.

Ούτε ο Τραμπ ούτε η Χάρις απολαμβάνουν μιας θετικής αξιολόγησης από τη δεξαμενή σκέψης – αν και οι πολιτικές του Τραμπ είναι η σημαντικά πιο ακριβή επιλογή από τις δύο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του PWBM, οι πολιτικές του Τραμπ – που περιλαμβάνουν διάφορες φορολογικές περικοπές και έναν εμπορικό πόλεμο με την Κίνα – θα προσθέσουν επιπλέον 5,8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε νέο χρέος τα επόμενα 10 χρόνια. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) ήδη αναμένει ότι το εθνικό χρέος θα ξεπεράσει τα 50,5 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2034.

«Από τη μια πλευρά, μπορούμε να διαβάσουμε τον Τραμπ αρκετά καθαρά», λέει ο Smetters στο Fortune. «Λέει ότι πρόκειται να επεκτείνει τις φορολογικές περικοπές, να μειώσει τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή και να τερματίσει τη φορολογία στα επιδόματα κοινωνικής ασφάλισης. Μερικά από τα άλλα πράγματα που προτείνει είναι πιο ασαφή και δεν γνωρίζουμε κατά πόσο μπορούν να εφαρμοστούν».

«Αλλά παρόλα αυτά μπορούμε να τον διαβάσουμε αρκετά καθαρά. Ο Τραμπ είναι ξεκάθαρος αλλά ακριβός».

Οι εκπρόσωποι της εκστρατείας του Τραμπ δεν απάντησαν στο αίτημα του Fortune για κάποιο σχόλιο. Στο CNBC δήλωσαν το εξής: «Ο πρόεδρος Τραμπ είναι ένας επιχειρηματίας που έχτισε τη μεγαλύτερη οικονομία στην αμερικανική ιστορία και σίγουρα δεν χρειάζεται μαθήματα οικονομίας από τη ριζοσπαστική φιλελεύθερη του Σαν Φρανσίσκο που υποστηρίζει κομμουνιστικούς ελέγχους τιμών» (μια αναφορά στη Χάρις).

Χάρις: Δύσκολη στις λεπτομέρειες

Από την πλευρά των Δημοκρατικών, οι υποσχέσεις της Χάρις είναι πιο δύσκολο να προσδιοριστούν, λέει ο Smetters – κυρίως επειδή δεν είναι σαφές ποια τμήματα του προϋπολογισμού της κυβέρνησης Μπάιντεν θα συνεχίσει εάν εκλεγεί.

Ο Smetters επισημαίνει το γεγονός ότι η εκστρατεία έδειξε υποστήριξη για το φορολογικό σχέδιο των 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που πρότεινε η κυβέρνηση Μπάιντεν, αλλά δεν έχει αναφέρει κατά πόσο θα τηρηθούν και οι υποχρεώσεις της όσον αφορά τις δαπάνες.

«Είναι πολύ δύσκολο να εντοπίσεις τι λέει, και ανάλογα με την πολιτική πλευρά που βρίσκεσαι θα διαλέξεις τι σου κάνει» λέει ο Smetters. «Δεν είναι μια λογική διαδικασία για να αναλύσουμε, επομένως έχουμε επικεντρωθεί σε αυτά που πραγματικά έχουν πει ρητά».

Οι τρέχουσες πολιτικές της εκστρατείας -συμπεριλαμβανομένης της διευρυμένης έκπτωσης φόρου για παιδιά και των κινήτρων για την αγορά πρώτης κατοικίας– θα προσθέσουν 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια στο εθνικό χρέος μέχρι το 2034, αναμένει το PWBM. Αυτό θα μπορούσε να ανέλθει στα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια, οδηγώντας σε αρνητική οικονομική ανατροφοδότηση.

Οι εκπρόσωποι της εκστρατείας της Χάρις δεν απάντησαν στο αίτημα του Fortune για κάποιο σχόλιο, αν και είπαν στο CNBC: «Η οικονομική ατζέντα Project 2025 του Ντόναλντ Τραμπ είναι μια βόμβα πληθωρισμού και ελλείμματος που θα κάνει τη μεσαία τάξη να πληρώσει περισσότερα και τους πλούσιους να πληρώσουν λιγότερα».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Νέες διαλειτουργικότητες ενισχύουν το οπλοστάσιο της ΑΑΔΕ
• Ηλεκτρικό ρεύμα: Αυτές είναι οι τιμές στα «πράσινα» τιμολόγια για τον Σεπτέμβριο
• Γιατί… ξεθωριάζει η προσπάθεια των ευρωπαϊκών μετοχών να ξεπεράσουν τις αμερικανικές