Τράπεζες: Αυξάνονται οι καταθέσεις παρά τις χαμηλές αποδόσεις
Τα υψηλά επιτόκια επιβράδυναν τα τελευταία χρόνια την πιστωτική επέκταση των τραπεζών αλλά ενίσχυσαν τις εισροές, με τις καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα να αυξάνονται κατά 19 εκατ. ευρώ από το 2021 φτάνοντας τα 195 δισ. ευρώ τον Αύγουστο, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Ο ρυθμός ανάπτυξης των καταθέσεων των νοικοκυριών επιβραδύνθηκε την περίοδο 2023-2024, υπό την αρνητική επίδραση του υψηλού πληθωρισμού και της υποκατάστασης των καταθέσεων από άλλες επιλογές αποταμίευσης. Τα επιτόκια τραπεζικών δανείων έχουν καταγράψει ήπιες μειώσεις από τα μέσα του 2023, αλλά παραμένουν υψηλά. Την ίδια ώρα οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων και τα spreads έχουν υποχωρήσει καθώς ο αντίκτυπος των υψηλότερων επιτοκίων μετριάστηκε από την τόνωση της εμπιστοσύνης της χώρας μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
Δεδομένου ότι οι αυξήσεις επιτοκίων του ευρώ δεν επηρέασαν σχεδόν καθόλου τις καταθέσεις, αντίθετα με τα δάνεια όπου αύξησαν σημαντικά το κόστος, παρατηρήθηκε στροφή των καταθετών σε έντοκα γραμμάτια του δημοσίου, αμοιβαία κεφάλαια και τοποθετήσεις με υψηλότερες αποδόσεις.
Επίσης, η πιστωτική επέκταση των τραπεζών προς τις επιχειρήσεις υποχώρησε σημαντικά λόγω των υψηλότερων επιτοκίων και της εξασθένησης της οικονομικής ανάπτυξης η οποία σε ένα βαθμό οδηγεί και σε χαμηλότερη ζήτηση δανείων. Τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν επιτάχυνση τραπεζικών πιστώσεων προς επιχειρήσεις στο 10,5% σε ετήσια βάση και συρρίκνωση των στεγαστικών δανείων στο 2,7%.
Τα επιτόκια παρέμειναν σε γενικές γραμμές αμετάβλητα τόσο για τα εταιρικά δάνεια όσο και για τα στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά (στο 5,73% και 3,87%, αντίστοιχα).
Τον Αύγουστο (2024) οι τραπεζικές πιστώσεις προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 100 εκατ. ευρώ και ο ετήσιος ρυθμός αύξησης επιταχύνθηκε σε 10,5%. Υποτονική παραμένει ωστόσο η χορήγηση δανείων, κυρίως στεγαστικών, προς τα νοικοκυριά, αντίθετα με τα καταναλωτικά δάνεια όπου σημειώνεται ετήσια αύξηση 5,8%.
Σύμφωνα με στοιχεία της AnaCredit, που επικαλείται η ΤτΕ, οι νέες εκταμιεύσεις δανείων σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις το 2023 έφτασαν περίπου τα 9 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά το 1/3 σε σύγκριση με το 2022, σύμφωνα με την αυστηρότερη νομισματική πολιτική, αλλά εξακολουθούν να είναι πολύ πάνω από το αντίστοιχο ποσό του 2021 (7,0 δισ. ευρώ). Την περίοδο Ιανουάριος-Αύγουστος 2024, οι εκταμιεύσεις νέων εταιρικών δανείων ανήλθαν σε 7,6 δισ. ευρώ έναντι 5,0 δισ. ευρώ την ίδια περίοδο πέρυσι.
Η τάση στις καταθέσεις
Οι εισροές καταθέσεων από νοικοκυριά την τριετία 2021-2023 κατέγραψαν αύξηση 16%, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ αλλά η ανοδική τάση ανακόπηκε το πρώτο τρίμηνο του 2024, ως αποτέλεσμα της στροφής των καταθετών σε εναλλακτικές επιλογές αποταμίευσης που προσφέρουν αποδόσεις υψηλότερες από τις καταθέσεις. Ωστόσο τα στοιχεία του Αυγούστου δείχνουν αλλαγή κατεύθυνσης, καθώς οι τραπεζικές καταθέσεις των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 0,8 δισ. ευρώ και αυτές των νοικοκυριών κατά σχεδόν 1,0 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ το 2023, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκαν συνολικά κατά 5,8 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των καταθέσεων των νοικοκυριών κατά 5,0 δισ. ευρώ. Την περίοδο Ιανουάριος-Αύγουστος 2024, οι ιδιωτικές καταθέσεις αυξήθηκαν συνολικά κατά 0,7 δισ. ευρώ, αντανακλώντας κυρίως την αύξηση των εταιρικών καταθέσεων.
