Τράπεζες: Επενδυτική κινητικότητα βλέπουν το 2024 οι dealmakers
Σε fintech και wealth management βλέπουν ευκαιρίες εξαγορών το 2024 οι dealmakers σε συνέχεια μιας χρονιάς που ήρθαν αντιμέτωποι με χάσμα αποτιμήσεων, υψηλά επιτόκια, αυστηρούς ρυθμιστικούς ελέγχους και ασταθές μακροοικονομικό περιβάλλον.
Αυτές οι συνθήκες περιόρισαν τις ευκαιρίες για deals σε όλο το φάσμα της αγοράς. Ωστόσο πολλά assets που δεν βγήκαν στην παγκόσμια αγορά πέρυσι αναμένεται να τροφοδοτήσουν τα deals του 2024 ενώ στην Ελλάδα αναμένεται περαιτέρω επενδυτική κινητικότητα. Εξάλλου, πέρυσι, έκλεισαν αξιοσημείωτες συμφωνίες σε κατασκευές, τρόφιμα, ενέργεια αλλά και τράπεζες, παρά τις προκλήσεις σε διεθνές και τοπικό επίπεδο. Υπενθυμίζεται ότι η χρονιά άρχισε με κραδασμούς στον τραπεζικό κλάδο, με αφετηρία τις περιφερειακές τράπεζες των ΗΠΑ, Silicon Valley Bank (SVB) και Signature Bank. Στο εγχώριο σκηνικό η χρονιά εξελίχθηκε θετικά καθώς έκλεισαν σημαντικά deals όπως ενδεικτικά η στρατηγική συμφωνία μεταξύ της Alpha Bank και της ιταλικής UniCredit, η πώληση της συμμετοχής στην Attica Group από την MIG και η λειτουργία της νέας Παγκρήτιας Τράπεζας μετά την απορρόφηση της HSBC στην Ελλάδα. Επίσης η αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και άλλα στοιχεία στο εγχώριο περιβάλλον, μετά και την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, συντηρούν την επενδυτική κινητικότητα.
Σημειώνεται ότι οι τράπεζες έχουν ειδικό βάρος στην πορεία της ελληνικής αγοράς, με το επενδυτικό κλίμα να δίνουν και διεθνείς παράγοντες, από τις εξελίξεις στο μέτωπο του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, μέχρι της προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ και τις επικείμενες μειώσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Σε αυτό το περιβάλλον αναδύονται κίνδυνοι αλλά και ευκαιρίες.
Συνολικά στην Ευρώπη, ενώ οι τράπεζες παραδοσιακά δεν βασίζονται στις συγχωνεύσεις και εξαγορές ως στρατηγική πηγή ανάπτυξης, οι διασυνοριακές συμφωνίες συζητούνται όλο και περισσότερο, όπως σημειώνει ο Δημήτρης Ψαρρής, Managing Partner της Bain & Company Ελλάδος. Σχολιάζοντας την παγκόσμια μελέτη της Bain & Company, που καταγράφει κάμψη στον όγκο των συμφωνιών, σημειώνει επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συζητά αύξηση των κινήτρων και άρση των εμποδίων προς την ίδια κατεύθυνση. Στο παρόν μακροοικονομικό περιβάλλον, αναμένεται οι τράπεζες να συνεχίσουν την επικέντρωση τους στην περαιτέρω θωράκιση των ισολογισμών τους και στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και παραγωγικότητας τους. Από την άλλη, σύμφωνα με τον κ. Ψαρρή, οι τράπεζες με ισχυρούς ισολογισμούς και κεφάλαια ήδη αναζητούν ευκαιρίες πιθανών εξαγορών ή συμφωνιών, με μεγαλύτερη έμφαση σε εταιρείες fintech ή “capital-light” περιοχές όπως το wealth management. Καταλήγει ότι είναι σημαντικό οι τράπεζες να έχουν μια συνολική στρατηγική μη οργανικής ανάπτυξης, προτεραιοποίηση σχετικά με τους πιθανούς στόχους εξαγορών, καθώς και σαφές πλάνο για τη δημιουργία αξίας και την σωστή ενσωμάτωση μετά τη συγχώνευση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε παγκόσμιο επίπεδο διαπιστώνεται μείωση των συμφωνιών ήδη από τις αρχές του περασμένου έτους. Μελέτη της KPMG είχε δώσει το στίγμα ήδη από τα στοιχεία του α’ εξαμήνου του 2023, όπου η συνολική χρηματοδότηση της αγοράς fintech παγκοσμίως και ο αριθμός των συναλλαγών μειώθηκαν αισθητά. Παράγοντες όπως οι παγκόσμιες μακροοικονομικές ανησυχίες, με τον υψηλό πληθωρισμό και την αύξηση των επιτοκίων, οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι προκλήσεις του τεχνολογικού τομέα ήταν ορισμένοι από τους αρνητικούς καταλύτες. Επίσης, η κατάρρευση αμερικανικών τραπεζών στις αρχές του 2023 συνδέθηκε με την επιφυλακτικότητα πολλών επενδυτών.
Στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2023 η συνολική αξία των συμφωνιών στον τραπεζικό τομέα μειώθηκε κατά 36%. Σύμφωνα με την παγκόσμια μελέτη της Bain & Company καταγράφεται πτώση στην αξία των συμφωνιών στα 3,2 τρισ. δολ., που είναι τα χαμηλότερα επίπεδα της δεκαετίας. Μελετώντας 14 κλάδους και 4 γεωγραφικές περιοχές διαπιστώνει μείωση της τάξης του 15%. Ειδικά στις τράπεζες, οι αναλυτές αποδίδουν την τάση στο γεγονός ότι οι μειωμένες αποτιμήσεις υποδεικνύουν ότι οι εξαγοράζουσες εταιρείες χρησιμοποιούν χαμηλότερη μόχλευση και ότι οι πωλητές είναι πιο απρόθυμοι να πουλήσουν. Επιπλέον, η δραστηριότητα ήταν περιορισμένη σε σύγκριση με το 2022 λόγω των υψηλών επιτοκίων, των χαμηλών αποτιμήσεων και των ρυθμιστικών εμποδίων. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του έτους, πολλές τράπεζες εκποίησαν μη βασικά περιουσιακά στοιχεία, ενώ οι ισχυροί παίκτες προέβησαν σε ευκαιριακές εξαγορές προβληματικών τραπεζών. Άλλες τράπεζες ενισχύθηκαν κάνοντας “scope deals” με fintechs ή επιχειρήσεις με χαμηλές κεφαλαιακές απαιτήσεις, όπως στον χώρο του wealth management.
Εκτιμάται ότι το 2024 θα μπορούσε να φέρει μια ανάκαμψη των συγχωνεύσεων και των εξαγορών ενεργοποιώντας νέες κινητήριες δυνάμεις ανάπτυξης ή απόκτησης νέων δυνατοτήτων. Ειδικά οι τράπεζες αναμένεται να αξιοποιήσουν περαιτέρω τις ευκαιρίες εξαγοράς fintech επιχειρήσεων για τη δημιουργία νέων δυνατοτήτων. Καθώς πολλές fintech επιχειρήσεις παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα κερδοφορίας και αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην πρόσβαση σε κεφάλαια, αναδύονται ευκαιρίες εξαγορών με χαμηλότερες αποτιμήσεις από ό,τι στο παρελθόν. Πιο πρόθυμοι παίκτες είναι όσες τράπεζες επιθυμούν να προωθήσουν αλλαγές στις δυνατότητές τους όπως για παράδειγμα, τράπεζες με παρωχημένα τεχνολογικά συστήματα και υστέρηση στον τομέα της καινοτομίας.
