Τράπεζες: Γιατί επιβραδύνεται η στροφή στις προθεσμιακές καταθέσεις
Η στροφή προς τις προθεσμιακές καταθέσεις φαίνεται να έχει επιβραδυνθεί το 2024, μετά από μια έντονη άνοδο το προηγούμενο έτος, η οποία προκλήθηκε από την αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την αντίστοιχη προσαρμογή των επιτοκίων των τραπεζών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι προθεσμιακές καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά περίπου 600 εκατ. ευρώ στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου 2024, φτάνοντας συνολικά τα 37,2 δισ. ευρώ. Αυτή η αύξηση είναι αισθητά μικρότερη σε σύγκριση με την άνοδο κατά 12 δισ. ευρώ που σημειώθηκε το 2023.
Οι καταθέσεις που είναι άμεσα διαθέσιμες και έχουν μηδενικό επιτόκιο, όπως οι καταθέσεις όψεως, εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν τον κύριο όγκο των καταθέσεων των νοικοκυριών, παρά τη μείωση κατά 1,3 δισ. ευρώ στο πρώτο επτάμηνο του 2024, φτάνοντας τα 107,1 δισ. ευρώ. Αντίθετα, οι καταθέσεις με προειδοποίηση τριών μηνών παρέμειναν σταθερές, γύρω στα 1,6 δισ. ευρώ. Συνολικά, οι καταθέσεις των νοικοκυριών μειώθηκαν κατά 700 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα, φτάνοντας στα 145,9 δισ. ευρώ.
Η αυξημένη τάση για προθεσμιακές καταθέσεις που παρατηρήθηκε το 2023 αποδίδεται στην αύξηση των επιτοκίων από τις τράπεζες. Πριν από αυτό, οι προθεσμιακές καταθέσεις βρίσκονταν σε πτώση, με αποτέλεσμα να μειωθούν στα 23-25 δισ. ευρώ το 2022, από 44,5 δισ. ευρώ στις αρχές του 2019, καθώς οι αποταμιευτές δεν είχαν κίνητρο να παραιτηθούν από την ευκολία της άμεσης πρόσβασης στις καταθέσεις όψεως.
Ωστόσο, παρά την επανεμφάνιση αυτού του κινήτρου λόγω της αύξησης των επιτοκίων, η στροφή προς τις προθεσμιακές καταθέσεις φαίνεται να έχει φτάσει στα όριά της. Οι τράπεζες προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια, αλλά αυτά ισχύουν κυρίως για μεγάλα ποσά, ενώ οι περισσότερες οικογένειες έχουν περιορισμένα αποταμιευτικά υπόλοιπα.
Συνολικά, από τις αρχές του 2019 έως τον Ιούλιο του 2024, οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 36,5 δισ. ευρώ, αλλά οι προθεσμιακές καταθέσεις μειώθηκαν κατά 7 δισ. ευρώ, ενώ οι καταθέσεις όψεως αυξήθηκαν κατά 43 δισ. ευρώ.
Για τις επιχειρήσεις, η στροφή στις προθεσμιακές καταθέσεις ήταν πιο έντονη, καθώς για αυτές οι ανάγκες ρευστότητας είναι σημαντικότερες. Οι συνολικές καταθέσεις των επιχειρήσεων υπερδιπλασιάστηκαν από τις αρχές του 2019, φτάνοντας τα 44,5 δισ. ευρώ, με τις προθεσμιακές καταθέσεις να αυξάνονται κατά σχεδόν 6 δισ. ευρώ στα 9,9 δισ. ευρώ. Στο πρώτο εξάμηνο του 2024, οι προθεσμιακές καταθέσεις των επιχειρήσεων υποχώρησαν κατά 1,6 δισ. ευρώ, ενώ οι καταθέσεις όψεως αυξήθηκαν κατά 2,1 δισ. ευρώ.
Τον Ιούλιο του 2024, οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων ανήλθαν συνολικά σε 194,1 δισ. ευρώ. Παρά την αύξηση αυτή, το ποσό είναι χαμηλότερο από το υψηλό των 237,5 δισ. ευρώ που είχε καταγραφεί τον Ιούνιο του 2009, αλλά σημαντικά υψηλότερο από τα 120 δισ. ευρώ που είχαν μειωθεί κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και μετά την επιβολή των capital controls.
