Τράπεζες: Πώς διαμορφώνονται τα επιτόκια καταθέσεων και οι επιλογές των αποταμιευτών

του Κώστα Παπαγρηγόρη

Τις πρώτες μικρές αποδόσεις για τις καταθέσεις τους αρχίζουν να βλέπουν σταδιακά τις τελευταίες εβδομάδες οι αποταμιευτές, με την προσδοκία οι επιλογές εξασφάλισης μίας σίγουρης απόδοσης χωρίς κίνδυνο για το αρχικό τους κεφάλαιο, να αυξηθούν σταδιακά τους επόμενους μήνες.

Όπως σημειώνουν τραπεζικά στελέχη, το τελευταίο δίμηνο του περασμένου έτους όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας προχώρησαν σε σειρά αυξήσεων στα επιτόκια καταθέσεων. Η πολιτική αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα καθώς μετά την συμφωνία του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης με τις διοικήσεις των τεσσάρων συστιμικών τραπεζών για την άμεση εφαρμογή σχεδίου στήριξης των ευάλωτων δανειοληπτών από τις συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων, θα ακολουθήσουν οι αυξήσεις των επιτοκίων καταθέσεων και οι μειώσεις στις τραπεζικές χρεώσεις.

Πρόκειται για κινήσεις που έρχονται σε συνέχεια της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ, το βασικό επιτόκιο της οποίας έχει πλέον αναρριχηθεί στο 2,50% από 0% μόλις τον περασμένο Ιούνιο.

Έκτοτε οι προς τα πάνω αναπροσαρμογές από τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα στην ανταμοιβή που προσφέρουν στους πελάτες τους είναι σταδιακή και σε κάθε περίπτωση χαμηλότερη των μεταβολών στους ευρωπαϊκούς δείκτες. Όπως εξηγούν όμως τραπεζικές πηγές, πρόκειται για εξέλιξη απολύτως αναμενόμενη καθώς οι αποδόσεις των καταθετικών προϊόντων προσυμφωνημένης διάρκειας κινούνται περίπου στο ήμισυ των επιτοκίων που ορίζει η ευρωπαϊκή νομισματική αρχή.

Το σημείο κλειδί

Σε ότι αφορά στα επιτόκια καταθέσεων, το ενδιαφέρον αφορά στις προθεσμιακές καταθέσεις με σημείο κλειδί την αύξηση της διάρκειας αλλά και την σχέση που έχει ο καταθέτης με την τράπεζα της επιλογής του. Όσο ευρύτερη δηλ είναι η πελατειακή σχέση, τόσο υψηλότερο επιτόκιο θα μπορεί να λαμβάνει ο πελάτης στην κατάθεσή του.

Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται ότι από τα 185 δισ. ευρώ των καταθέσεων, οι προθεσμιακές αποτελούν ποσοστό χαμηλότερο του 20% και διαμορφώνονται λίγο πάνω από τα 33 δις. ευρώ, ενώ ο στόχος για το 2023 είναι να υπάρξει μια αύξηση άνω του 30%

Η άφθονη και φθηνή ρευστότητα που διοχέτευσε η ΕΚΤ τα τελευταία χρόνια στις ελληνικές τράπεζες, είχε σαν αποτέλεσμα να υποχωρήσουν τα επιτόκια σε αρνητικό έδαφος, συμπαρασύροντας τις αποδόσεις στις προθεσμιακές καταθέσεις σε ιστορικά χαμηλά της τάξης του 0,10%.

Αποτέλεσμα είναι τα υπόλοιπα των προθεσμιακών καταθέσεων που διατηρούν σήμερα επιχειρήσεις και νοικοκυριά στις τράπεζες να είναι εξαιρετικά χαμηλά. Έτσι τα επιτόκια στις προθεσμιακές καταθέσεις είχαν εξομειωθεί με αυτά των λογαριασμών ταμιευτηρίου, αφού οι καταθέτες δεν είχαν κανένα όφελος να κρατούν τα χρήματά τους σε κλειστούς λογαριασμούς.

Μετά τις αλλαγές που εφαρμόστηκαν το Δεκέμβριο, οι προθεσμιακές καταθέσεις έχουν αποκτήσει ξανά νόημα για όσους διατηρούν ρευστότητα εντός του τραπεζικού συστήματος.

Το βασικό χαρακτηριστικό των ανανεωμένων προγραμμάτων της κατηγορίας είναι ότι όσο πιο μεγάλο το διάστημα δέσμευσης των χρημάτων, τόσο υψηλότερη είναι η προσφερόμενη απόδοση.

Νέες αυξήσεις το 2023

Με δεδομένο ωστόσο ότι οι αυξήσεις στα επιτόκια της ΕΚΤ, άρα και στην Ελλάδα, θα συνεχιστούν το 2023, τίθεται ένα δίλημμα για τους καταθέτες, ως προς τη διάρκεια που θα επιλέξουν.

Όπως εξηγούν εξειδικευμένα τραπεζικά στελέχη οι επιλογές είναι δύο:

1. Είτε να κλειδώσουν σήμερα για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο διάστημα τα χρήματά τους σε μία προθεσμιακή κατάθεση, ώστε να πετύχουν καλύτερο ετησιοποιημένο κέρδος
2. Είτε να επιλέξουν μικρότερης διάρκειας καταθέσεις, ήτοι 3 ή 6 μηνών, ώστε μετά τη λήξη τους να βελτιώσουν το επιτόκιο με τα αποδοτικότερα προϊόντα που αναμένεται να διαθέτουν οι τράπεζες εκείνη την περίοδο.

Τα επιτόκια ανά τράπεζα

Αυτή τη στιγμή, οι τράπεζες για κατάθεση 100.000 ευρω προσφέρουν τα ακόλουθα επιτόκια:

Το στίγμα που δόθηκε στους αναλυτές

Οι διοικήσεις των συστιμικών τραπεζών ανέλυσαν στους διεθνείς αναλυτές την στρατηγική που θα υιοθετήσουν στο μέτωπο των επιτοκίων καταθέσεων με αφορμή τις ανακοινώσεις των οικονομικών αποτελεσμάτων για το εννεάμηνο της τρέχουσας χρήσης. Με βάση τις ενημερώσεις εφεξής αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ άνω των 100 ποσοστιαίων μονάδων, θα περάσει σε ποσοστό από 60% έως 80% στους καταθέτες, οι οποίοι με τον τρόπο αυτό θα δουν τα επιτόκια στις προθεσμιακές καταθέσεις να αυξάνονται κατά 0,80% – 1%.

Σημειώνεται ότι το θέμα του πότε και σε ποιο βαθμό θα περάσουν οι αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ στις καταθέσεις, είναι μείζονος σημασίας τόσο για τις τράπεζες όσο και για τους αναλυτές καθώς θα κρίνει το ύψος των καθαρών εσόδων από τόκους που θα παρουσιάσουν το 2023 οι τράπεζες και κατ’ επέκταση της κερδοφορίας.