Τρία χρόνια από το δημοψήφισμα του 2015: Τι έγινε εκείνη τη νύχτα

Το ελληνικό δημοψήφισμα του 2015 προκηρύχθηκε στις 28 Ιουνίου του 2015 (ΦΕΚ Α΄ 63) και διεξήχθη στις 5 Ιουλίου του ίδιου έτους.

Ως ερώτημα είχε αν πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας των τριών Θεσμών, Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ε.Ε.), Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Ε.Κ.Τ.) και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Δ.Ν.Τ.) η οποία προτάθηκε στις 25 Ιουνίου 2015 και ως αποτέλεσμα είχε την απόρριψη της πρότασης του σχεδίου συμφωνίας με ποσοστό 61,3%Αφορμή της πρότασης διεξαγωγής του υπήρξε η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους δανειστές της έως τα τέλη Ιουνίου του 2015.

Το αντικείμενο της διαφωνίας υπήρξε το είδος των οικονομικών μέτρων τα οποία έπρεπε να πάρει η Ελλάδα για την ολοκλήρωση του προηγούμενου προγράμματος οικονομικής διάσωσης έναντι του ελληνικού χρέους και ένα νέο πακέτο διάσωσης.

Το δημοψήφισμα ήταν το πρώτο από το 1974 και το μοναδικό στην σύγχρονη ελληνική ιστορία που δεν αφορούσε τη μορφή του πολιτεύματος.

Μπορεί η επικράτηση του «Όχι» να ήταν μεγάλη και εντυπωσιακή αυτό όμως δεν εμπόδισε την Κυβέρνηση Τσίπρα να συμφωνήσει με τους Δανειστές τους όρους για ένα τρίτο μνημόνιο, το οποίο όμως είχε απορριφθεί από την πλειοψηφία του λαού.

Τι έγινε εκείνο το βράδυ
Την πρώτη κρυάδα την είχε υποστεί ο Γιάνης Βαρουφάκης. Πήγε χαρούμενος στο Μαξίμου, αλλά όπως περιέγραψε ο ίδιος είδε μόνο σκυμμένα κεφάλια. Μόλις ξημέρωσε παραιτήθηκε και στις διαπραγματεύσεις πήγε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Μιλώντας στο τεύχος του γαλλικού περιοδικού «L’Obs», λέει ότι το αποτέλεσμα υπέρ του Οχι δεν ήταν αυτό που ήλπιζε ο Αλέξης Τσίπρας. «Μου είπε: “Είναι ώρα να παραδοθούμε”. Του απάντησα: “Όχι εγώ”. Μιλήσαμε φιλικά, γεμάτοι θλίψη, αλλά με πολλή αγάπη. Πίστευε ότι η Ελλάδα θα καταστρεφόταν αν συνεχίζαμε. Δεν συμφώνησα μαζί του και έφυγα», λέει ο κ. Βαρουφάκης.

Οι αποκαλυπτικοί διάλογοι

Σύμφωνα με το βιβλίο του πρώην υπουργού Οικονομικών, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι διάλογοι τους στην τελευταία συνάντηση του με τον Αλέξη Τσίπρα, το βράδυ του δημοψηφίσματος.

«Στη 1.30 π.μ. μπήκα στο γραφείο του. Με κοίταξε και μου είπε: “Τα κάναμε σαλάτα”» περιγράφει στο βιβλίο του ο τέως υπουργός.
Ο Βαρουφάκης διαφώνησε, παραδέχθηκε ότι έγιναν πολλά λάθη, αλλά είπε πως μια νύχτα σαν εκείνη θα έπρεπε να πανηγυρίζουν το 62% του «Όχι».

«Με ρώτησε αν θα άνοιγαν σύντομα οι τράπεζες -αναζητώντας δικαιολογίες για τη συνθηκολόγησή του» αναφέρεται. Ο Βαρουφάκης έκανε πως δεν καταλάβαινε και του πρότεινε για πολλοστή φορά να ξεκινήσουν την έκδοση ηλεκτρονικών IOUs στη βάση μελλοντικών τόκων και να «κουρέψουν» τα ομόλογα SMP του Ντράγκι.

«’Η ενεργοποιείς το σχέδιό μας ή παραδίνεσαι» γράφει στο βιβλίο πως είπε στον πρωθυπουργό. Κατόπιν ο Τσίπρας τού είπε σύμφωνα με όσα μεταφέρει ο ίδιος: «Κοίταξε, Γιάννη, οι προβλέψεις σου ήταν σωστές. Αλλά να ποιο είναι το πρόβλημα. Αν άλλες κυβερνήσεις έδιναν αυτά που έδωσα εγώ, η τρόικα θα είχε κλείσει τη συμφωνία. Τους έδωσα περισσότερα από όσα τους έδωσε ποτέ ο Σαμαράς και ακόμη θέλουν να με τιμωρήσουν, όπως είχες πει. Ας δούμε το θέμα κατάματα. Δεν θέλουν να δώσουν συμφωνία ούτε σε εσένα ούτε σε εμένα… Με το 62% εμένα δεν μπορούν να με αγγίξουν. Εσένα μπορούν να σε καταστρέψουν».

Και συνεχίζει ο κ. Βαρουφάκης στο βιβλίο του: «Εκείνη τη στιγμή ο Αλέξης μού εκμυστηρεύθηκε κάτι που δεν περίμενα. Μου είπε ότι φοβόταν να μην πάμε στου Γουδή, αν επιμέναμε […] Μετά υπαινίχθηκε ότι ετοιμαζόταν κάτι σαν πραξικόπημα και ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Στουρνάρας και οι μυστικές υπηρεσίες ήταν σε συναγερμό».

Τι λέει σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας

Σε πρόσφατη συνέντευξη του στη γερμανική Die Welt σε ερώτηση για το αν ήταν λάθος όλο αυτό που έγινε, απάντησε:

«Η κατάσταση τότε ήταν πολύ δύσκολη. Εκ των υστέρων και με τη γνώση που έχουμε τώρα, μπορούμε φυσικά να αξιολογήσουμε διαφορετικά τα πράγματα. Αλλά πρέπει να αποφασίζουμε, όταν τα έχουμε μπροστά μας. Και αντίθετα με όσα λέτε, δεν επρόκειτο για δημοψήφισμα σχετικά με την παραμονή στο ευρώ. Ήταν ψηφοφορία για το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα για τη χώρα μου. Αμέσως μετά έδωσα εντολή να ακολουθήσουν εκλογές και τις κέρδισα. Αυτό δεν θα ήταν απαραίτητο, μπορούσα να είχα κυβερνήσει ακόμα τρεισήμισι χρόνια, χωρίς εκλογές».

Η Περιστέρα Μπαζιάνα, σύζυγος του Αλέξη Τσίπρα είπε σε συνέντευξή της ότι κλαίει στις επετείους του δημοψηφίσματος από οργή.